ЙОМАҒУЖА ҺЫУҺАҠЛАҒЫСЫ

ЙОМАҒУЖА ҺЫУҺАҠЛАҒЫСЫ, Ағиҙел йылғаһында. Плотина Күгәрсен р‑ны Үрге Бикҡужа а. эргәһендә йылға тамағынан 957 км алыҫлыҡта төҙөлгән. Һыуһаҡлағыс Мәләүез, Күгәрсен, Бөрйән р‑ндары һәм Башҡортостан милли паркы терр‑яһында урынлашҡан. Гидроузел ағыҙғысында йылғаның һыу йыйыу бассейны 10100 км² (йылға басс. 71%‑ы), уртаса йыллыҡ ағым күләме 2130 млн м³, һыуһаҡлағыстың тулы күләме 809 млн м³, файҙалы күләме  279 млн м³, һыу өҫтө майҙаны 35,6 км², оҙонлоғо 57,0 км, уртаса киңлеге 0,3 км (макс. 0,9 км), уртаса тәрәнлеге 31 м (макс. 61 м). Гидроузел составы: үҙәген ҡырсынташлы‑ҡомло тупраҡ тәшкил иткән, таш‑тупраҡ өйөп һалынған, һыу ағыҙа торған урындары булмаған плотина (оҙонлоғо 540 м, өҫкө һырты б‑са киңлеге 10 м, макс. бейеклеге 65 м); яр буйындағы ташҡын ваҡытында һыуағыҙыу ҡоролмаһы (4 тармаҡтан тора); составында түбәнге бьефҡа һыу үткәреү туннеле (оҙонлоғо 294 м), быуа эргәһендәге Йомағужа ГЭС‑ыныңтурбиналарын һыу м‑н тәьмин иткән 3 һыу үткәргес туннеле (дөйөм ҡеүәте 45 МВт булған 3 гидроагрегат) булған һыу төбөндәгеһыу ағыҙыу‑сығарыу ҡоролмаһы. Һыуы сөсө. Тәғәйенләнеше: ағымды миҙгелле көйләү, түбәнге бьефты ташҡындан һаҡлау һәм гидроузелдан түбәнге һыу алыу ҡоролмаларының тотороҡло эшләүен тәьмин итеү, электр энергияһы етештереү; ш. уҡрекреация өсөн ҡулланыла. 2004 й. ваҡытлыса, 2008 й. даими эшләй.

Ә.Р.Ғәббәсов

Тәрж. А.Н.Күсеев