Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

ҺЫҘА

Просмотров: 790

ҺЫҘА, с а ғ ы л л ы ҡ, һөҙәк‑батынҡы төбө, яйлап һыу айырғыс аралыҡтарға күсеүсе ҡалҡыу битләүҙәре булған үҙән. Оҙонлоғо 100 м алып 30 км тиклем, тәрәнлеге 15 м тиклем, киңлеге 5 м алып 150 м тиклем. Ҡоро йәки ваҡытлы һыу ағымы булған Һ. айырыла. Битләүҙәре һәм төбө кәҫләнгән, ҡыуаҡлыҡ һәм урман м‑н ҡапланған. Һ. йырындар үҫешенең һуңғы стадияһы, һирәгерәк боронғо йылғаларҙың үҙгәргән үҙәндәре булып тора. Һ. ҡалҡыу­лыҡтар һәм тигеҙлектәр өсөн хас, уларҙа үҫемлектәрҙең һирәк төрҙәре, реликттар һәм эндемиктар һаҡланған. Башҡортостанда Һ. Бөгөлмә‑Бәләбәй ҡалҡыулығында (боролмалы йырҙалар күренешендә була), Дөйөм Һырттың төньяҡ армыттарында, Өфө яйлаһының көнбайышында һәм Йүрүҙән‑Әй тигеҙлегендә (ваҡытлы һыу ағымы бар) таралған.

Әҙәб.: Р о ж д е с т в е н с к и й А.П. Новейшая тектоника и развитие рельефа Южного Приуралья. М., 1971.

И.М.Япаров

Тәрж. Р.Ғ.Ғилманов 

Дата публикации: 10.10.2019
Дата последнего обновления публикации: 17.10.2019