МӘК

МӘК (Papaver), мәк һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 250 төрө билдәле, Төньяҡ ярымшарҙың субарктик, уртаса, субтропик бүлкәттәрендә, Көньяҡ Америкала, Көньяҡ Африкала һәм Австралияла таралған. Башҡортостанда ҡыр М. үҫә. Һөт һымаҡһутлы бер йыллыҡүлән. Һабағы 30—60 см бейеклектә, төҙ, өҫкө өлөшөндә тармаҡлы, ҡаты горизонталь төк м‑н ҡапланған. Япрағы эре, ҡауырһын һымаҡ теленмә, сегменттары оҙон, ланцет, осло һәм йыш киртләсле-тешле йәки бер аҙҡырҡылған ситле. Сәскәһе сағыу ҡыҙыл, эсендәҙур ҡарағусҡыл тап бар. Май—июндә сәскә ата. Емеше — ҡумта, июль—авг. өлгөрә. Баҫыуҙа, ҡалдау ерҙә, баҡсала һәм юл буйында сүп үләне булып үҫә, БР‑ҙа һирәк осрай. Составында алкалоидтар, майлы к‑талар, флавоноидтар бар, халыҡ медицинаһында ҡулланыла. Ағыулы үҫемлек. Декоратив үҫемлек. 

Ә.Х.Ғәлиева

Тәрж. Г.А.Миһранова