НЕОТТИАНТА

НЕОТТИАНТА (Neottianthe), әшәлсә һымаҡтар ғаиләһенәҡараған үҫемлек заты. 6 төрө билдәле, Евразияның уртаса бүлкәтендә таралған. Башҡортостанда ҡалпаҡлы Н. үҫә. Бейеклеге 10—25 см булған, бөрө рәүешендәге бүлбеле күп йыллыҡүлән. Һабағы төҙ, нескә, ҡырлы. Һабаҡтың төбөндәге 2 япрағы эллипс йәки йомортҡа‑эллипс формаһында, осло, оҙонлоғо 6 см тиклем; 1—3 һабаҡ япраҡтары ваҡ, тар ланцет формаһында. Сәскәһе ҡалҡан рәүешле, сәскә эргәлеге япраҡсалары тигеҙ тиерлек, шәмәхә‑ал төҫтә. Ирене 9 мм тиклем оҙонлоҡта, өс бүлкәтле, оҙонайған ҡыуыш үҫентеһе 5 мм, емшәне м‑н тигеҙ. Сәскәлеге — бер яҡлы һирәк башаҡ. Июль—авг. сәскә ата. Емеше — ҡумта, авг.—сент. өлгөрә. Микотроф. Ҡара ылыҫлы, ҡатнаш урмандарҙа, ҡарағайлыҡтарҙа үҫә. Башҡортостан (Көньяҡ) Уралында (Белорет, Бөрйән, Учалы, Әбйәлил р‑ндары), Башҡортостандың Урал алдында (Кама‑Ағиҙел уйпатлығы, Өфө яйлаһы) осрай. БР‑ҙыңһәм РФ‑тың Ҡыҙыл китаптарына индерелгән.

А.Ә.Мулдашев

Тәрж. Г.А.Миһранова