ҠАРАҒАЙЛЫ, күл

ҠАРАҒАЙЛЫ, Урал й. басс. күл. Учалы ҡ. төньяҡҡа табан 2 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Күл өҫтө майҙаны 3,8 км², оҙонлоғо 24 км, уртаса киңлеге 1,5 км, уртаса тәрәнлеге 3,2 м (макс. — 4,0 м), һыу күләме 12,0 млн м³, һыу йыйыу майҙаны 22,0 км². Тектоник күл, аҫҡы һәм урта девондың ирәндек свитаһы тоҡомдарында (базальттар, андезибазальттар, туфлы ҡомташтар, туффиттар) барлыҡҡа килгән, соҡоро табаҡ һымаҡ; төбө һөҙәк, мәтеле, сапропель м‑н ҡапланған, көнсығыш өлөшөндә улаҡтары бар. Тымыҡ күл. Һыу кимәленең уртаса күп йыллыҡ тирбәлеүе 1,0—1,5 м. Туйыныуы ҡатнаш. Күл эвтрофлы; үтәләй туңыусан. Ярҙары һөҙәк, төньяҡ һәм көньяҡ- көнбайышта ҡалҡыулыҡҡа күсә. Ландшафы ҡарағай‑ҡайын урмандарынан тора. Яр буйҙарында күл ҡамышы, күрән, мамыҡбаш күрән, тар япраҡлы екән, көньяҡ ҡамышы һ.б. үҫә. Күлдә табан балыҡ, суртан һ.б. йәшәй.

Ә.М.Гәрәев

Тәрж. И.М.Япаров