ТҮБӘНГЕ ҮТӘШ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл

ТҮБӘНГЕ ҮТӘШ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл, Үтәш а/с үҙәге. Район үҙәгенән К. 7 км һәм Үңкерҙе т. юл ст. (Силәбе өлк.) К.‑Көнб. табан 43 км алыҫлыҡта Тәршә й. (Әй й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1254 кеше; 1920 — 864; 1939 — 596; 1959 — 444; 1989 — 453; 2002 — 426; 2010 — 420 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп (1‑се Яңы Балаҡатай урта мәктәбе филиалы), балалар баҡсаһы, фельдшер‑акушерлыҡ пункты, мәҙәниәт йорто, китапхана, мәсет бар.

Ауылға Себер даруғаһы Бала‑Ҡатай улусы башҡорттары үҙ ерҙәрендә Үтәш исеме м‑н нигеҙ һала, 1717 й. алып билдәле. Тәүге төпләнеүсе Үтәш Ҡотлоғужин исеме м‑н аталған. Шулай уҡ Үтәгән булараҡ теркәлгән. 1795 й. 54 йортта 232 кеше йәшәгән, 1865 й. 115 йортта — 687 кеше. Малс‑ҡ, игенселек, умарт‑ҡ, сабата үреү м‑н шөғөлләнгәндәр. Мәсет булған. 1906 й. улус идараһы урынлашҡан; 2 мәсет, мөгәзәй, 4 бакалея кибете иҫәпкә алынған. 1906 й. һәм 1913 й. араһында Үрге Үтәш бүлендек ауылы барлыҡҡа килгәндән һуң хәҙ. исемен алған. Р.Ә.Дәүләтшин ошо ауылда тыуған.

Х.Ғ.Байморатова, Ә.З.Әсфәндиәров

Тәрж. Р.Ғ.Ғилманов