ТАЛЬК

ТАЛЬК, ҡатлаулы силикаттар ярым класы минералы, Mg₃[Si₄O₁₀](OH)₂. Тимерш. уҡ формала тулыһынса магнийҙы алмаштыра. Составына никель, хром ҡушылмалары инә. Кристалдары пластинка формаһында. Агрегаттары ваҡ тәңкәле, һәүерташҡа тартым, тығыҙ (стеатит), эре япраҡлы. Төҫһөҙ, тоноҡ йәшел, һары, быяла кеүек ялтыр, мәрүәт төҫмөрлө, тоноҡ. Ҡатылығы — 1, тығыҙлығы 2616—2824 кг/м3, йәбешкәклеге камил, үтә йоҡа тәңкәләргә ярыла, тотоп ҡарауға майлы. Ультраһелтеле магматик тоҡомдар һәм доломиттар метасоматозында барлыҡҡа килә. Тальк мәғдәндәренең төп минералы. Керамика етештереүҙә; буяу, ҡағыҙ, резиналар һәм резина-техник изделиелар, пластик массалар, мед. һәм косметика препараттары, инсектицидтарғаһ.б. минераль тултырғыс булып ҡулланыла. БР‑ҙа Учалы (Кирәбе, Пугачёв, Әбделҡасим һ.б.) һәм Хәйбулла (Ҡарайән) р‑ндарында серпентинит массивтарына тура килгән ваҡ Т. ятҡылыҡтары билдәле.

А.А.Алексеев

Тәрж. Э.М.Юлбарисов