ТӨНЬЯҠ ИҠТИСАДИ ТӨБӘК
ТӨНЬЯҠ ИҠТИСАДИ ТӨБӘК, Башҡортостан Республикаһының Асҡын, Ҡариҙел, Нуриман административ райондарын берләштерә. Иҡтисади төбәктең майҙаны — 8840 км2 (БР майҙанының 6,2%‑ы). 2007 й. халыҡ һаны — 73 мең кеше (респ. халҡы һанының 1,8%‑ы), 1990—2002 йй. 1,7%-ҡа кәмегән (БР б‑са 3,6%‑ҡа артҡан). Төбәктә БР иҡт. потенциалының 0,9%‑ы тупланған, респ. сәнәғәт продукцияһының 0,1%‑ы етештерелә (иҡт. төбәктәр араһында сәнәғәт производствоһын үҫтереү кимәле б‑са 7‑се урынды биләй; ҡара: табл.): урман, ағас эшкәртеү сәнәғәте һәм целлюлоза‑ҡағыҙ сәнәғәте өлөшө — 3,3%, аҙыҡ‑түлек сәнәғәте — 0,5, башҡа тармаҡтар өлөшө 0,5% тәшкил итә. Төбәк ағас, ағас‑таҡта, ит һәм һөт продукттары һата. А.х. производствоһында файҙаланылған ауыл хужалығы ерҙәре һәм һөрөнтө ерҙәр (БР б‑са %-тарҙа) 3,6 һәм 2,8; һыйыр малы — 4,8%, йылҡы — 3,2, сусҡа — 1,7, һарыҡ һәм кәзәләр 8,8% тәшкил итә. Дөйөм респ. а.х. продукцияһы күләменең 4,6%‑ы етештерелә: иген — 1,0%, картуф — 0,8, йәшелсә — 0,5, һөт — 3,2, йомортҡа — 1,4, йөн — 5,3%. Мал һәм ҡош ите һатыу күләме дөйөм респ. күләменең 3,3%‑ын тәшкил итә. Автомобиль юлдарының оҙонлоғо — 81,3 км (дөйөм респ. 0,4%‑ы, БР‑ҙа 7-се урын). Төбәк өлөшөнә респ. торлаҡ фондының 1,5%‑ы тура килә.
Әҙәб.: И с я н б а е в М.Н. Экономические подрайоны Республики Башкортостан: проблемы формирования и развития. Уфа, 1995; ш у л у ҡ. Экономические подрайоны Республики Башкортостан: приоритетные направления социально-экономического развития. Уфа, 2008.
М.Н.Иҫәнбаев
Тәрж. Ә.Н.Аҡбутина
БР‑ҙың Төньяҡ иҡтисади төбәгенең иҡтисади күрһәткестәре (2007)
Райондар |
Төп фондтар*, млн һум |
Торлаҡты сафҡа индереү**, дөйөм майҙандың м2 |
Оҙатылған тауар, башҡарылған эш һәм хеҙмәттәр күләме, млн һум |
А.х. производствоһы, млн һум |
Асҡын |
1124,1 |
8000 |
151,2 |
812,8 |
Ҡариҙел |
1225,2 |
12009 |
279,4 |
1092,3 |
Нуриман |
1227,1 |
9694 |
169,9 |
592,5 |
Бөтәһе |
3576,4 |
29703 |
600,5 |
2497,6 |
БР б‑са бөтәһе |
1153973 |
1856800 |
836109 |
84947,8 |
*1.1.2008 й. төп фондтарҙың граждандар мөлкәтендә булған, “Газпром” ААЙ‑ның төп фондтарынан тыш тулы иҫәп хаҡы.
**Финанслауҙың бөтә сығанаҡтары иҫәбенә.
***Иҡтисади эшмәкәрлектең бөтә төрҙәре б‑са.