ТӨНЬЯҠ-КӨНСЫҒЫШ ИҠТИСАДИ ТӨБӘК
ТӨНЬЯҠ-КӨНСЫҒЫШ ИҠТИСАДИ ТӨБӘК, Башҡортостан Республикаһының Балаҡатай, Дыуан, Ҡыйғы, Мәсетле, Салауат административ райондарын берләштерә. Иҡтисади төбәктең майҙаны —11707 км2 (БР майҙанының 8,2%‑ы). 2007 й. халыҡ һаны — 126,8 мең кеше (респ. халҡы һанының 3,2%‑ы), 1990—2002 йй. 0,5%‑ҡа артҡан (БР б-са — 3,6%- ҡа). Төбәктә БР иҡт. потенциалының 1,5%‑ы тупланған, респ. сәнәғәт продукцияһының 0,2%‑ы етештерелә (иҡт. төбәктәр араһында сәнәғәт производствоһын үҫтереү кимәле б-са 6-сы урынды биләй; ҡара: табл.): ағас эшкәртеү сәнәғәте өлөшө — 1,0%, аҙыҡ-түлек сәнәғәте— 1,8, төҙөлөш материалдары сәнәғәте өлөшө 0,3% тәшкил итә. Төбәк ағас, ит, һөт, иген һата. Производствоны концентрациялау кимәле 1 мең км2 иҫәпләгәндә респ. б‑са уртаса кимәлдән 31 тапҡырға түбәнерәк. А.х. производствоһында файҙаланылған ауыл хужалығы ерҙәре һәм һөрөнтө ерҙәр (БР б‑са %‑тарҙа) 7,7 һәм 7,1; һыйыр малы — 11,0%, йылҡы — 4,6, сусҡа — 10,3, һарыҡ һәм кәзәләр 7,0% тәшкил итә. Дөйөм респ. а.х. продукцияһы күләменең 6,9%‑ы етештерелә: иген — 3,6%, картуф — 2,8, йәшелсә — 0,9, һөт — 5,1, йомортҡа — 1,9, йөн — 5,2%. Мал һәм ҡош ите һатыу күләме дөйөм респ. күләменең 5,5%‑ын тәшкил итә. Автомобиль юлдарының оҙонлоғо — 414,6 км (дөйөм респ. 2,1%‑ы, БР‑ҙа 6-сы урын). Төбәк өлөшөнә респ. торлаҡ фондының 1,9%‑ы тура килә.
Әҙәб.: И с я н б а е в М.Н. Северо-восточный экономический подрайон Республики Башкортостан: проблемы развития производительных сил. Уфа, 1996; ш у л у ҡ. Экономические подрайоны Республики Башкортостан: приоритетные направления социально-экономического развития. Уфа,.2008.
М.Н. Исәнбаев
Тәрж. Ә.Н.Аҡбутина
БР‑ҙың Төньяҡ-Көнсығыш иҡтисади төбәгенең иҡтисади күрһәткестәре (2007)
Райондар |
Төп фондтар*, млн һум |
Торлаҡты сафҡа индереү**, дөйөм майҙандың м2 |
Оҙатылған тауар, башҡарылған эш һәм хеҙмәттәр күләме, млн һум |
А.х. производствоһы, млн һум |
Балаҡатай |
1156,5 |
7582 |
119,7 |
708,8 |
Дыуан |
1925,9 |
11307 |
102,3 |
1571,4 |
Ҡыйғы |
813,7 |
6604 |
142,8 |
619,4 |
Мәсетле |
1208,3 |
11221 |
262,8 |
978,6 |
Салауат |
1653,7 |
8026 |
667,9 |
757,7 |
Бөтәһе |
6758,1 |
44740 |
1295,5 |
4635,9 |
БР б‑са бөтәһе |
1153973 |
1856800 |
836109 |
84947,8 |
*1.1.2008 й. төп фондтарҙың граждандар мөлкәтендә булған, “Газпром” ААЙ‑ның төп фондтарынан тыш тулы иҫәп хаҡы.
**Финанслауҙың бөтә сығанаҡтары иҫәбенә.
***Иҡтисади эшмәкәрлектең бөтә төрҙәре б‑са.