ЧУВЫРОВ Александр Николаевич

ЧУВЫРОВ Александр Николаевич (1.8.1949, БАССР-ҙың Өфө р-ны Булгаков а. — 11.10.2012, Өфө), физик. Физика-матем. ф. д-ры (1991), проф. (2007). Рәсәйҙең почётлы юғары белем биреү хеҙм-ре (1997). БДУ-ны тамамлағандан һуң (1971) шунда уҡ эшләй: 1982 й. алып фән б-са проректор, 2000 й. — инженерлыҡ физикаһы каф. мөдире; бер үк ваҡытта 1974 — 87 йй. СССР ФА БФ-тың Физика һәм матем. бүлегендә лаб. мөдире. Фәнни тикшеренеүҙәре конденсирланған мөхиттәр, полимерҙар физикаһына, кварцтың кристаллофизикаһына һ.б. арналған. Ч. тарафынан матик булмаған шыйыҡ кристалдарҙың наноҡатламдарындағы үҙ аллы ойошоу процестары һәм топологик дефекттар, йәнле һәм йәнһеҙ тәбиғәттең ҡатмарлы системаларындағы флуктуациялар һәм шау-шыу, кристаллик полиацетилендың үҙсәнлектәре тикшерелгән; шыйыҡ кристалдарҙа өҫкө йөҙ поляризацияһы күренеше, деформацияның квадратик законына бәйле матдәнең хәле (мәҫ., кристаллашыуы юғары булған полибутадиен) һ.б. асылған. 400-ҙән ашыу фәнни хеҙмәт авторы.

Хеҙм.: Жидкие кристаллы в Уфе. Уфа, 2005; Химия, физика, механика карбонизированных жидких кристаллов. Уфа, 2005 (авторҙ.).

Н.Д.Павленко

Тәрж. Р.Ғ.Ғилманов