ЯСЫРҘАР

ЯСЫРҘАР (төркисә äsir — әсир, ҡол), 12—18 бб. башҡорт йәмғиәтенең социаль структураһында ҡолдарға тиңләштерелгән бойондороҡло халыҡ категорияһы. Уларҙы күрше ҡәбиләләргә йәки халыҡтарға, башлыса ҡаҙаҡтарға, ҡалмыҡтарға һ.б. сапҡындар (ҡара: Барымта, Ҡарымта) барышында әсиргә алғандар. Аҫаба башҡорттар, ҡағиҙә булараҡ, әсир балаларҙы уллыҡҡа алған, өлкәндәрҙе, айырым торлаҡ биреп, ғаиләгә ҡабул иткәндәр. Һуңынан уларҙың күпселеге башҡорт общинаһының тулы хоҡуҡлы ағзаһына әйләнгән. Я. ҡатын‑ҡыҙҙар м‑н бер рәттән традицион йорт эштәре, һыйырсылыҡ продукттарын эшкәртеү м‑н шөғөлләнгәндәр. Билдәле ваҡыт эшләгәндән йәки хужаһының үлеменән һуң Я. ҡайһы берҙә иреккә сығарылған.

Әҙәб.: А с ф а н д и я р о в А.З. Башкирия после вхождения в состав России (вторая половина XVI — первая половина XIX в.). Уфа, 2006.

Тәрж. М.Х.Хужин