Список материалов
БОРЗУНОВА Александра Степановна
БОРЗУНОВА Александра Степановна (20.4.1896, Һамар губ. — 1980, Ленинград), психиатр. Мед. ф. д‑ры (1952), проф. (1953). СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1949). Һарытау ун‑тын тамамлағандан һуң (1924) Һарытау, Томск, Ленинград ҡҡ. дауалау учреждениеларында эшләй. 1937 й. алып БДМИ‑ла (1946—53 йй. психиатрия...
БОРИС
БОРИС (донъяуи исеме Шипулин Владимир Павлович; 27.12.1874, Вологда губ. Вельск ҡ. — 23.2.1938, Үзбәк ССР‑ы), дин әһеле, Өфө һәм Минзәлә епискобы (1921—27). Дини тәғлимәт канд. (1900). Архиепископ (1927), архимандрит (1904). Монахлыҡ ҡабул иткән (1900). Мәскәү дини акад. тамамлаған (1900). 1902 й. алып...
БОРИСКИН, Шишмә р‑нындағы ауыл
БОРИСКИН, Шишмә р‑нындағы ауыл, Енғалыш а/ с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 41 км һәм Йоматау т. юл ст. К.‑Көнс. табан 18 км алыҫлыҡта Өршәк й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 362 кеше; 1920 — 452; 1939 — 441; 1959 — 288; 1989 — 132; 2002 — 114; 2010 — 101 кеше. Татарҙар йәшәй (2002).
Ауылға Нуғай...
БОРИСОВ Алексей Никифорович
БОРИСОВ Алексей Никифорович, дәүләт эшмәкәре. Надворный советник (1768). Дворяндарҙан. 1734 й. алып рус армияһында, премьер-майор (1759). 1762 й. башлап — Белгород губ. Салтов ҡ., 1770—78 йй. Өфө провинцияһында воевода. 1773 й. окт. — 1774 й. мартында баш күтәреүселәр ғәскәрҙәренән Өфөнө обороналауға...
БОРИСОВ Денис Иванович
БОРИСОВ Денис Иванович (18.7.1978, Өфө), математик. Физика-матем. ф. д‑ры (2009). И.М.Борисовтың улы. БДУ‑ны тамамлағандан һуң (2000) БДПУ‑ла эшләй, бер үк ваҡытта 2005 й. алып — Чехия Респ. ФА Ядро физикаһы ин‑тының (Ржеж ҡ.), 2007 й. башлап Кемниц техник ун‑тының (Германия) өлкән ғилми хеҙм‑ре, 2011 й....
БОРИСОВ Иван Михайлович
БОРИСОВ Иван Михайлович (30.7.1953, Ҡаҙаҡ ССР‑ы Һары ағас а.), физик‑химик. Химия ф. д‑ры (2000), проф. (2009). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1975) шунда уҡ эшләй (2003 й. алып химия ф‑ты деканы), 2008 й. башлап БДПУ‑ның химия каф. мөдире. Фәнни хеҙмәттәре органик берләшмәләрҙең молекуляр кислород м‑н шыйыҡса...
БОРИСОВ Михаил Вячеславович
БОРИСОВ Михаил Вячеславович (2.10.1893, Сембер — 14.2.1951, Өфө), хирург. Мед. ф. д‑ры (1950). РСФСРҙың атҡ. табибы (1944), СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1941). Граждандар һәм Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. Ҡазан ун‑тын тамамлағандан һуң (1916) Сембер губ. участка табибы булып эшләй. 1920 й. алып...
БОРИСОВА Валентина Васильевна
БОРИСОВА Валентина Васильевна (16.4.1953, БАССР‑ҙың Бишбүләк р‑ны Бишбүләк а.), әҙәбиәт белгесе. Филол. ф. д‑ры (1997), проф. (1997). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2001), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2009). БДУ‑ны тамамлаған (1976), 1982 й. алып шунда уҡ уҡыта, 1984 й. — Павлодар пед....
БОРИСОВА Нинель Андреевна
БОРИСОВА Нинель Андреевна (7.11.1924, Бөрө ҡ.), невролог. БР ФА‑ның почётлы акад. (1995). Мед. ф. д‑ры (1972), проф. (1973). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1979). БДМУ‑ны тамамлағандан һуң (1947) шунда уҡ эшләй (1966—89 йй. нервы ауырыуҙары каф. мөдире), бер үк ваҡытта 1967—90 йй. БАССР Һаулыҡ һаҡлау...
БОРИСОВА Нинель Андреевна
БОРИСОВА Нинель Андреевна (7.11.1924, Бөрө ҡ. — 10.8.2019, Өфө), невролог. БР ФА‑ның почётлы акад. (1995), мед. ф. д‑ры (1972), проф. (1973). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1979). БДМУ‑ны тамамлағандан һуң (1947) шунда уҡ эшләй (1966—89 йй. нервы ауырыуҙары каф. мөдире), бер үк ваҡытта 1967—90 йй. БАССР...
БОРМАН Владимир Алексеевич
БОРМАН Владимир Алексеевич (7.4.1940, Өфө — 12.1.1986, шунда уҡ), тренер. Грек-рим көрәше б‑са СССР‑ҙың (1984) һәм РСФСР‑ҙың (1977) атҡ. тренеры, СССР‑ҙың спорт мастеры (1962), бөтә Союз категориялы судья (1985). Омск физик культура ин‑тын тамамлағандан һуң (1964) 1966 й. тиклем Салауат нефтехимия комб‑тының...
БОРОДАВКИН Пётр Петрович
БОРОДАВКИН Пётр Петрович (14.7.1930, Краснодар крайы Хамышки а.), инженер-гидротехник. Техник ф. д‑ры (1969), проф. (1970). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (2002), БАССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1968). СССРҙың газ сәнәғәтенең (1980) һәм СССРҙың Нефть һәм газ сәнәғәте пр‑тиелары төҙөлөшө министрлығының...
БОРОДАЕВСКАЯ Мария Борисовна
БОРОДАЕВСКАЯ Мария Борисовна (19.12.1911, Тифлис ҡ. — 11.11.1994, Мәскәү ҡ.), геолог. Геология-минералогия фәндәре докторы (1949), профессор (1964). Почётлы ер аҫты разведкалаусыһы (1991). Мәскәү геологик разведка институтын тамамлаған (1934). 1936 й. алып Төҫлө һәм затлы металдарҙың Үҙәк ғилми-тикшеренеү...
БОРОДАЕВСКИЙ Николай Иванович
БОРОДАЕВСКИЙ Николай Иванович (14.4.1907, Екатеринбург ҡ. — 14.8.1989, Мәскәү ҡ.), геолог. Геология-минералогия фәндәре докторы (1965). Почётлы ер аҫты разведкалаусыһы (1987). Урал тау институтын тамамлаған (Свердловск ҡ., 1928). 1936—89 йй. Төҫлө һәм затлы металдарҙың Үҙәк ғилми‑тикшеренеү геологик...
БОРОДИН Александр Викторович
БОРОДИН Александр Викторович (22.7.1967, Тамбов ҡ.), спортсы. Дельталёт спорты б‑са Рәсәйҙең халыҡ-ара класлы спорт мастеры (2001). “Ротор” спорт клубы тәрбиәләнеүсеһе (тренеры В.К.Хрибков). Рәсәйҙең абс. чемп. (1998), Рәсәй Кубогын яулаусы (2003), Рәсәй чемпионаттарының көмөш (1996), бронза (1994,...
БОРОН, Ғафури р‑нындағы ауыл
БОРОН, Ғафури р‑нындағы ауыл, Борон а/ с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 34 км һәм Аҡкүл т. юл ст. К. табан 38 км алыҫлыҡта Баҙыҡ й. (Ағиҙел й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1220 кеше; 1920 — 1384; 1939 — 1322; 1959 — 516; 1989 — 261; 2002 — 300; 2010 — 258 кеше. Урыҫтар, татарҙар йәшәй...
БОРОНҒО ВЕНГРҘАР
БОРОНҒО ВЕНГРҘАР, фин‑уғыр ҡәбиләләре берләшмәһе. 12—13 бб. Көнбайыш Европа авторҙары Плано Карпини, В.Рубрук, Юлиан һ.б. хеҙмәттәрендә телгә алына. Күп кенә ғалимдар фекеренсә, Көньяҡ Урал Б.в. тарихи тыуған иле була (ҡара: Бөйөк Венгрия). В.А.Иванов б‑са, Б.в. б.э.т. 1‑се мең йыллыҡта Урал аръяғының...
БОРОНҒО ТӨРКИ ӘҘӘБИӘТ
БОРОНҒО ТӨРКИ ӘҘӘБИӘТ, боронғо һәм урта быуат төрки әҙәби телдәрендә ижад ителгән әҫәрҙәрҙә сағылыш таба. Б.т.ә. өлгөләренең беҙгә тиклем килеп еткән иң боронғолары булып ҡәбер стелаларында һәм таштарында уйып яҙылған боронғо төрки руник яҙмалар (Орхон-Йәнәсәй ҡомартҡылары телендә яҙылған) һанала. Орхон...
БОРОНҒО ТӨРКИ РУН ЯҘМАҺЫ
БОРОНҒО ТӨРКИ РУН ЯҘМАҺЫ, Орхон-Йәнәсәй ҡомартҡылары телендә һәм боронғо уйғыр телендә (ҡара: Боронғо һәм урта быуат төрки әҙәби телдәре) ҡулланылған график система. Б.т.р.я. хәрефтәре формаһы б‑са боронғо германдарҙа ҡулланылған рундарҙы хәтерләтә (атамаһы ла шунан). Б.т.р.я. ҡомартҡылары башлыса хәҙ....
БОРОНҒО ҺӘМ УРТА БЫУАТ ТӨРКИ ӘҘӘБИ ТЕЛДӘРЕ
БОРОНҒО ҺӘМ УРТА БЫУАТ ТӨРКИ ӘҘӘБИ ТЕЛДӘРЕ, төрки ҡәбиләләрҙең һәм халыҡтарҙың милли телгә тиклемге әҙәби теле. Боронғо төрки телдәргә боронғо төрки әҙәбиәте ҡомартҡыларында сағылыш тапҡан Орхон‑Йәнәсәй ҡомартҡылары теле һәм боронғо уйғыр теле, урта төрки телдәргә урта быуат төрки телле әҙәбиәт ҡомартҡылары...
