Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ГУРВИЧ Николай Александрович

ГУРВИЧ Николай Александрович (1828, Гродно ҡ. — 20.5.1914, Өфө), табип, тыуған яҡты өйрәнеүсе. Действительный статский советник (1880). Император мед.‑хирургия акад. тамамлаған (С.-Петербург, 1852). 1853 й. алып Ырымбур удел контораһы табибы, 1854 й. — Өфө губерна төрмәләр попечителлеге ком-ты дир.,...

ГУРЕЕВ Сергей Николаевич

ГУРЕЕВ Сергей Николаевич (7.10.1918, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Мәләүез а., хәҙ. Мәләүез ҡ. — 14.1.2013, Киев), артиллерист, лейтенант (1947). Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Киев үҙйөрөшлө артиллерия уч‑щеһын (1945), офицерҙар составын камиллаштырыу курстарын (1947) тамамлаған....

ГУРОВ Валерий Николаевич

ГУРОВ Валерий Николаевич (5.1.1949, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны “Миәкә” с‑зының 3‑сө ферма ҡсб, хәҙ. БР-ҙың ш. уҡ р‑ны Маяҡ а.), педагог. Пед. ф. д‑ры (1998), проф. (1998). РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1982), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2008). Бөрө пед. ин‑тын тамамлаған (1972)....

ГУРОВКА, Кушнаренко р-нындағы ауыл

ГУРОВКА, Кушнаренко р-нындағы ауыл, Иҫке Ҡамышлы а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.-Көнс. 31 км һәм Өфө т. юл ст. Т.-Көнб. табан 36 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 1410 кеше; 1920 – 1084; 1939 – 898; 1959 — 373; 1989 – 121; 2002 – 110; 2010 – 76 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп бар. Ауылға...

ГУСЕВ Владимир Георгиевич

ГУСЕВ Владимир Георгиевич (30.12.1942, Өфө ҡ. — 22.7.2017, шунда уҡ), инженер-электромеханик. Техник фәндәр докторы (1987), профессор (1988). РФ‑тың (2002) һәм БР‑ҙың (1991) атҡаҙанған фән эшмәкәре, БАССР‑ҙың атҡаҙанған уйлап табыусыһы (1983). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1965) шунда уҡ (1991—2008 йй....

ГУСЕВ Владимир Николаевич

ГУСЕВ Владимир Николаевич (4.7.1982, Горький өлкәһе Кудьма ст. ҡсб), спортсы. Велосипед спорты буйынса Рәсәйҙең халыҡ-ара класлы спорт мастеры (2000). Түбәнге Новгород ҡ. СДЮШОР‑ы тәрбиәләнеүсеһе (тренеры А.Б.Сиднев). 1998—2015 йй. “Ағиҙел” олимпия әҙерлеге үҙәге өсөн сығыш яһай (тренеры Р.Н.Латипов)....

ГУСЕВ Юрий Матвеевич

ГУСЕВ Юрий Матвеевич (17.4.1937, Өфө — 28.12.2014, шунда уҡ), инженер-электрик. Техник ф. д-ры (1980), проф. (1981). РФ-тың (1993) һәм БАССР-ҙың (1982) атҡ. фән эшмәкәре. Ленинград политехник ин-тын тамамлағандан һуң (1960) 1962 й. тиклем “Башкирэнерго” район энергетика идаралығында, бер үк ваҡытта...

ГУСЕВ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл

ГУСЕВ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Гусев а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 21 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) К.‑Көнб. табан 45 км алыҫлыҡта Йәнгел й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. – 271 кеше; 1939 – 785; 1959 – 675; 1989 – 914; 2002 – 955; 2010 — 1102 кеше. Башҡорттар, урыҫтар йәшәй (2002)....

ГУСЕВКА, Салауат р‑нындағы ауыл

ГУСЕВКА, Салауат р‑нындағы ауыл, Малаяҙ а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 8 км һәм Кропачёво т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнс. табан 37 км алыҫлыҡта Илек й. (Йүрүҙән й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 196 кеше; 1920 — 225; 1939 — 364; 1959 — 315; 1989 — 246; 2002 — 232; 2010 — 199 кеше....

ГУСЛЯКОВ Георгий Иванович

ГУСЛЯКОВ Георгий Иванович (14.1.1922, Алыҫ Көнсығыш Республикаһы Оло Куналей а. — 27.2.1998, Бүрәт Респ. Тарбағатай а.), Рәсәй Федерацияһы Геройы (1994). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1941 й. июлендә Ленинградтан Өфөгә эвакуациялана, 1942 й. ғин. армияға алына, июлдән Сталинград, Дон, 1‑се Украина һәм...

ГУСТОВ Виталий Павлович

ГУСТОВ Виталий Павлович (27.3.1949, БАССР-ҙың Шаран р-ны Иҫке Драж а.), нефтсе. РФ Яғыулыҡ һәм энергетика министрлығының почётлы нефтсеһе (2001). 1967—2009 йй. “Арланнефть” НГДУ-һында эшләй: оператор, 1978 й. башлап мастер, 1994 й. — инженер-технолог, 1996 й. — нач. урынбаҫары, 1999й. алып цех начальнигы....

ГУТИН Илья Львович

ГУТИН Илья Львович (2.12.1918, Могилёв губ. Рогачёв ҡ.), рәссам. БР‑ҙың атҡ. рәссамы (1995). Рәссамдар союзы ағзаһы (1975). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин-тын тамамлаған (1956). 1935—41 йй. Дин һәм атеизм тарихы музейында (Ленинград) эшләй. 1943 й. алып Өфөлә йәшәй һәм эшләй:...

ГУТМАН Иозель Иделевич

ГУТМАН Иозель Иделевич, инженер, завод хужаһы. Бельгия, Германия ун‑ттарында уҡыған. 19 б. 90‑сы йй. Өфөлә йәшәй. 1896 й. слесарлыҡ-тимерлек-баҡырсылыҡ оҫтаханаһы һатып ала, уны үҙгәртеп ҡора һәм деталдәрҙе механик эшкәртеү б‑са суйын-баҡыр ҡойоу производствоһына нигеҙ һала. 1898 й. Өфө губернаһында...

ГУТОП Григорий Владимирович

ГУТОП Григорий Владимирович (1853, Өфө – ?), Өфө губернаһынан Дәүләт Думаһының 1‑се (1906), 3‑сө (1907–12) һәм 4‑се (1912–17) саҡырылыш депутаты. Халыҡ азатлығы партияһы ағзаһы. Ҡазан ун‑тының юридик ф‑тын тамамлаған (1874). 1879—84 йй. Өфө губ. мировой судьяһы, бер үк ваҡытта 1881 й. алып Өфө өйәҙ...

ГУТОРОВ Юлий Андреевич

ГУТОРОВ Юлий Андреевич (21.11.1933, Тула ҡ.), инженер-физик. Техник ф. д‑ры (1994). СССР-ҙың атҡ. уйлап табыусыһы (1978), СССР-ҙың почётлы ер аҫты разведкалаусыһы (1983). Ленинград политехник ин-тын тамамлағандан һуң (1958) Октябрьский ҡ. эшләй: “ВНИИГИС” ҒПП ААЙ‑нда өлк. ғилми хеҙм‑р, 1981 й. алып...

ГУТТАПЕРЧА

ГУТТАПЕРЧА (ингл. Guttapercha), 1,4‑транс‑полиизопрен, һыҙыҡлы гомосылбырлы полимер; тәбиғи каучуктың изомеры. Тәбиғи (ҡарама япраҡлы эвкоммия ағасы һәм сөйәлле зелпе латексының коагуляцияһы продукты) һәм синтетик Г. була. Синтетик Г. төҙөлөшө һәм кристаллығының бик даими булмауы, мол. м. ҙурыраҡ һәм...

ГУЩИН Пётр Яковлевич

ГУЩИН Пётр Яковлевич (9.6.1937, Азов-Черноморск крайының 15‑се Совхоз ҡсб — 21.8.2006, Өфө), ветеринар врач. Биол. ф. д‑ры (1992), проф. (1994). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1998). Ырымбур а.х. ин‑тын тамамлағандан һуң (1959) 1968 й. тиклем Ырымбур өлк. Я.М.Свердлов ис. с‑зында баш ветеринар врач булып...

ГҮРҘЕБАШ, Баҡалы р‑нындағы ауыл

ГҮРҘЕБАШ, Баҡалы р‑нындағы ауыл, Туҡтағол а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 29 км һәм Туймазы т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 95 км алыҫлыҡта Оло Гүрҙе й. (Сөн й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 352 кеше; 1959 — 296; 1989 — 178; 2002 — 137; 2010 — 105 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер-акушерлыҡ...