Список материалов

НЕПЕЙЦЕВ, ауыл, Өфө эсендә
НЕПЕЙЦЕВ, ауыл, 1926 й. алып Өфө эсендә. Ауылға Өфө өйәҙендә Непейцындарҙың ауылы булараҡ нигеҙ һалына, 1811 й. алып билдәле. Шулай уҡ Берёзовка, Кособрюхов, Борисов исемдәре...

НЕПЕЙЦЫНДАР
НЕПЕЙЦЫНДАР, Н е п е й ц о в т а р, дворяндар нәҫеле. Өфө тармағына нигеҙ һалыусы — Василий Никитич Н. 1646 й. Өфө гарнизонын көсәйтер өсөн Ҡазандан ебәрелгән отряд составында...

НЕПЛЮЕВ Иван Иванович
НЕПЛЮЕВ Иван Иванович (5.11. 1693, Новгород өйәҙе Поддубье а. — 11.11.1773, шунда уҡ), дәүләт эшмәкәре. Действительный тайный советник (1751). С.‑Петербург диңгеҙ акад. тамамлағандан...

НЕПЛЮЕВ КАДЕТ КОРПУСЫ
НЕПЛЮЕВ КАДЕТ КОРПУСЫ 1‑се, 1825 й. Ырымбур Неплюев хәрби уч‑щеһы булараҡ асыла; 1844 й. алып Ырымбур Н.к.к., 1866 й. — Ырымбур Неплюев хәрби гимназияһы, 1886 й. — 1‑се Н.к.к. Азия...

НЕПТУН, планета
НЕПТУН, Ҡояштан алыҫлығы б‑са 8‑се урында торған планета. Ҡояштан уртаса алыҫлығы 4496 млн км (30,06 а.б.). Сидерик әйләнеү периоды 164,8 йыл. Күсәре тирәләй әйләнеү периоды...

НЕРВЫ АУЫРЫУҘАРЫ
НЕРВЫ АУЫРЫУҘАРЫ, нервы системаһының органик (структур) һәм функциональ үҙгәрештәренә бәйле ауырыуҙар. Патологик процестың ҡайһы урында барыуына ҡарап — баш, арҡа...

НЕРИС Саломея
НЕРИС (Бачинскайте‑Бучене) Саломея (4.11.1904, Польша батшалығының Сувалкск губ. Киршяй а. — 7.7.1945, Мәскәү), шағирә. Литва ССР‑ының халыҡ шағиры (1954). “Иртә менән” (“Ранним...

НЕСКӘГӨЛ
НЕСКӘГӨЛ (Eritrichium), күгәрсен күҙе һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 30 төрө билдәле, Евразияның уртаса һәм субарктик бүлкәттәрендә һәм Төньяҡ Американың...

НЕСТЕРОВ Дмитрий Леонтьевич
НЕСТЕРОВ Дмитрий Леонтьевич (1899 й. нояб., Һамар губ. Оло Раковка а. — 1986 й. ғин., Куйбышев ҡ.). Соц. Хеҙмәт Геройы (1948). Кубань а.х. ин‑тын (Краснодар ҡ., 1932) тамамлаған. 1934 й....

НЕСТЕРОВ М.В. ИСЕМЕНДӘГЕ ХУДОЖЕСТВО МУЗЕЙЫ
НЕСТЕРОВ М.В. ИСЕМЕНДӘГЕ ХУДОЖЕСТВО МУЗЕЙЫ. Өфөлә урынлашҡан. М.В.Нестеров инициативаһы б‑са 1919 й. Октябрь рев‑цияһы ис. Өфө художество пролетар музейы булараҡ асыла,...

НЕСТЕРОВ Михаил Васильевич
НЕСТЕРОВ Михаил Васильевич (31.5.1862, Өфө — 18.10.1942, Мәскәү), рәссам. РСФСР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1942). СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы (1942). Мәскәү рәсем сәнғәте, һәйкәл ҡойоу...

НЕФЁДОВ Олег Матвеевич
НЕФЁДОВ Олег Матвеевич (25.11. 1931, Дмитров ҡ.) химик‑органик. РФА акад. (1987), химия ф. д‑ры (1967), проф. (1968). Мәскәү химия- технология ин‑тын тамамлаған (1954). 1957 й. алып РФА‑ның...

НЕФЁДОВ Филипп Диомидович
НЕФЁДОВ Филипп Диомидович (6.10.1838, Владимир губ. Иваново а. — 12.3.1902, Владимир губ. Перебор а., Мәскәүҙә ерләнгән), археолог. 1874 й. алып Мәскәү ун‑ты эргәһендәге Тәбиғәт...

НЕФЁДОВА Тамара Ивановна
НЕФЁДОВА Тамара Ивановна (26.1. 1951, Чита өлк. Хадабулаҡ ҡсб — 28.10.2005, Өфө), журналист. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2001). Журналистар союзы (1978), Рәссамдар союзы (1995) ағзаһы....

НЕФОРОЩА, Әлшәй р‑нындағы ауыл
НЕФОРОЩА, Әлшәй р‑нындағы ауыл, Ниғмәтулла а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Раевка т. юл ст. К.-Көнс. табан 48 км алыҫлыҡта Ҡыҙыл й. (Өршәк й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан....

НЕФРИТ
НЕФРИТ (гр. nephroјs — бөйөр) м е д и ц и н а л а, формаһы һәм төҙөлөшө б‑са күп төрлө булған иммун‑шешеү ауырыуҙары төркөмө, күп осраҡта бөйөр йомғаҡсалары, ш. уҡ каналсыҡтар...

НЕФРИТ, минерал
НЕФРИТ г е о л о г и я л а, минерал. Тремолит‑актинолит рәтенең амфиболдарынан тора. Агрегаттары нәҙек сүсле, микрокристаллы. Төҫө асыҡ йәшелдән ҡуйы йәшелгә тиклем....

НЕФРОЛОГИЯ
НЕФРОЛОГИЯ (гр. nephroјs — бөйөр һәм ...логия), бөйөрҙөң төҙөлөшөн һәм функцияларын, бөйөр ауырыуҙарының барлыҡҡа килеү, үҫеү механизмдарын һәм клиник сағылышын өйрәнеүсе,...

НЕФТЕБАЗАЛАР
НЕФТЕБАЗАЛАР, нефтте һәм нефть продукттарын туплау, һаҡлау, оҙатып тороу өсөн ҡоролмалар һәм ҡорамалдар комплексы. Тәғәйенләнеше б‑са нефть продукттарын транспорттың...

НЕФТЕКАМА АВТОЗАВОДЫ
НЕФТЕКАМА АВТОЗАВОДЫ, “Н е ф А З”, ААЙ. Составында ауҙармалы машиналар, вахта автобустары, һыйҙырышлығы 8‑ҙән алып 38 м3 тиклем булған автоцистерналар, тағылмалар һәм...