Список материалов
ПЛЕЧЕВ Владимир Вячеславович
ПЛЕЧЕВ Владимир Вячеславович (18.9.1949, Өфө), хирург. БР ФА акад. (2018), мед. ф. д‑ры (1990), проф. (1991). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (1999), РФ‑тың (2010) һәм БР‑ҙың (1995) атҡ. табибы, БР‑ҙың...
ПЛЕЩЕЕВ Алексей Николаевич
ПЛЕЩЕЕВ Алексей Николаевич (22.11.1825, Кострома ҡ. — 26.9.1893, Париж, Мәскәүҙә ерләнгән), яҙыусы. “Ике карьера” (“Две карьеры”), “Дачалағы романдар” (“Дачные романы”, икеһе...
ПЛОДОЯГОДНЫЙ, Баҡалы р-нындағы ауыл
ПЛОДОЯГОДНЫЙ, Баҡалы р‑нындағы ауыл, Баҡалы а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 6 км һәм Туймазы т. юл ст. Т. табан 78 км алыҫлыҡта Сөн й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1959 й. — 111 кеше;...
ПЛОТНИКОВ Дмитрий Павлович
ПЛОТНИКОВ Дмитрий Павлович (2.8.1918, Ырымбур губ. Верхнеурал өйәҙе Үрге Әүжән‑Петровск заводы ҡсб, хәҙ. БР‑ҙың Белорет р‑ны Үрге Әүжән а., — 4.9.2012, Пермь ҡ.), полк. (1955). Рәсәй...
ПЛОТНИКОВ Иван Фёдорович
ПЛОТНИКОВ Иван Фёдорович [4.9.1925, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Королёв а. (БР‑ҙың Асҡын р‑ны) —13.7.2011, Екатеринбург ҡ.], тарихсы. Тарих ф. д‑ры (1967), проф. (1968). РСФСР‑ҙың атҡ. фән...
ПЛЮМ‑ТЕКТОНИКА
ПЛЮМ‑ТЕКТОНИКА, геол. теория, уға ярашлы Ер мантияһында ядро— мантия сигендә барлыҡҡа килгән плюмдар — еңелсә йылынған матдәнең конвектив ағымдары була (У. Морган,...
ПНЕВМОНИЯ
ПНЕВМОНИЯ (гр. pnéumon — үпкәләр), ү п к ә ш е ш е ү е, эске альвеоляр экссудация м‑н барған үпкәнең респиратор бүлектәренең сығанаҡ урыны зарарланыуы м‑н ҡылыҡһырланған...
ПОБОИЩЕ, Күгәрсен р-нындағы ауыл
ПОБОИЩЕ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл, Побоище а/с үҙәге. Район үҙәгенән Көнс. 55 км һәм Мәләүез т. юл ст. К.‑Көнс. табан 122 км алыҫлыҡта Ямашлы й. (Һаҡмар й. басс.) башында урынлашҡан....
ПОВАРИСОВ Суфиян Шәмсетдин улы
ПОВАРИСОВ Суфиян Шәмсетдин улы [29.8.1924, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Тыпый а. (БР‑ҙың Илеш р‑ны) – 3.7.2016, Өфө], яҙыусы, тел, әҙәбиәт белгесе. Филол. ф. д‑ры (1991), проф. (1993). БР‑ҙың...
ПОВЕСТЬ
ПОВЕСТЬ, хикәйә м‑н роман араһындағы уртаса эпик жанр; төп персонаждың билдәле йәшәү дәүерен һүрәтләгән эпизодтар, бер йәки ике герой тирәләй ваҡиғаларҙы туплаған,...
ПОГОДИН Василий Николаевич
ПОГОДИН Василий Николаевич (11.7.1965, Өфө), спортсы. Пауэрлифтинг б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1998). ӨДНТУ‑ны тамамлаған (1998). “Ағиҙел” (ауыр атлетика...
ПОГОДИН Василий Филиппович
ПОГОДИН Василий Филиппович (2.8.1913, Ырымбур ҡ. — ?), селекционер. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Чкалов а.х. ин‑тын тамамлағандан һуң (1939) Ҡырғыҙ ССР‑ының “КокБель” с‑зында...
ПОГОРСКИЙҘАР
ПОГОРСКИЙҘАР, дворяндар нәҫеле. Өфө тармағына нигеҙ һалыусы — Лаврентий (Шувалко) П., яңы суҡындырылған һәм сит ил кешеләре исемлегенә ингән хеҙмәтле кешеләрҙән. 16...
ПОДАЛИРИЙ
ПОДАЛИРИЙ (Iphiclides podalirius), күбәләктәр отрядының елкәнлеләр ғаиләһенә ҡараған бөжәк. Европала, Алғы һәм Урта Азияла таралған. Ҡанатының ҡоласы 6—8 см, һарғылт аҡ төҫтә,...
ПОДБЕЛЬСКИЙ Александр Ипполитович
ПОДБЕЛЬСКИЙ Александр Ипполитович (яҡынса 1856, Өфө — 1925, шунда уҡ), соц. гигиенист. Мед. д‑ры (1890). Ҡазан ун‑тын тамамлағандан һуң (1884) шунда уҡ эшләй. 1902 й. алып Өфөлә: губерна...
ПОДВИНЦЕВТАР
ПОДВИНЦЕВТАР, алтын приискыһы хужалары, сауҙагәрҙәр. Билдәлеләре: Артамон Ермолаевич П., 2‑се гильдия сауҙагәре. Себерҙә алтын ятҡылыҡтарын тикшереү м‑н шөғөлләнгән....
ПОДВОЙСКИЙ Николай Ильич
ПОДВОЙСКИЙ Николай Ильич (16.2.1880, Чернигов губ. Кунашов‑ ка а. — 28.7.1948, Мәскәү), хәрби эшмәкәр. 1901 й. алып РСДРП ағзаһы. Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. 1917 й. окт. РСДРП(б)...
ПОДГОРНЫЙ Адольф Павлович
ПОДГОРНЫЙ Адольф Павлович (7.4.1940, Өфө — 5.1.2005, шунда уҡ), спортсы. Парашют спорты б‑са СССР‑ҙың спорт мастеры (1961) һәм бөтә Союз категориялы судья (1991). БР‑ҙың күренекле...
ПОДГОРНЫЙ, Күгәрсен р-нындағы ауыл
ПОДГОРНЫЙ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл, Чапаев а/с үҙәге. Район үҙәгенән Көнб. 45 км һәм Мәләүез т. юл ст. К.‑Көнс. табан 70 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 980 кеше; 1920...
ПОДДЕНЕЖНЫЙ Григорий Максимович
ПОДДЕНЕЖНЫЙ Григорий Максимович (12.2.1924, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Никольский ҡсб — 18.10.2000, Өфө ҡ.), өлкән лейтенант. Дан орденының тулы кавалеры. Б.В. һуғышында һәм 1945 й....
