Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ПОДДУБНЫЙ Алексей Павлович

ПОДДУБНЫЙ Алексей Павлович (10.3.1907, Курск губ. Солохи а. — 1.10.1986, Харьков ҡ.), артиллерист, подполковник (1945). Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Сумы артиллерия уч‑щеһын тамамлаған (1932). Һуғышҡа тиклем Өфөлә йәшәй. 1929—32 йй. һәм 1941 й. алып Ҡыҙыл Армияла. 1941 й....

ПОДЛЕСНЫЙ, Стәрлетамаҡ р-нындағы ауыл

ПОДЛЕСНЫЙ, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл, Подлесный а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. Т. табан 21 км алыҫлыҡта Мәҫәле й. (Ҡуғанаҡ й. ҡушылдығы) буйында, Өфө—Ырымбур автомобиль юлында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 333 кеше; 1920 — 446; 1939 — 589; 1959 — 259; 1989 — 319; 2002 — 350; 2010...

ПОДЛИПСКИЙ Виктор Александрович

ПОДЛИПСКИЙ Виктор Александрович (3.1.1913, Одесса ҡ. — 3.10. 1973, Өфө), инженер‑төҙөүсе. Одесса граждандар һәм коммуналь төҙөлөш инженерҙары ин‑тын тамамлағандан һуң (1938) Өфө һыу үткәреү‑канализация хужалығының производство идаралығында эшләй: 1939 й. алып бүлек нач., 1940 й. — техник етәксе, 1942...

ПОДЛУБ, Ҡариҙел р-нындағы ауыл

ПОДЛУБ, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл, Подлуб а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 55 км һәм Щучье Озеро т. юл ст. (Пермь крайы) К.‑Көнб. табан 105 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1687 кеше; 1920 — 1852; 1939 — 1486; 1959 — 1159; 1989 — 619; 2002 — 468; 2010 — 427 кеше. Татарҙар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ...

ПОДЛУБ, Ҡырмыҫҡалы р-нындағы ауыл

ПОДЛУБ, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл, Подлуб а/с үҙәге. Район үҙәгенән Көнб. 22 км һәм Шишмә т. юл ст. К.‑Көнс. табан 29 км алыҫлыҡта Өйәҙән й. (Өршәк й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1499 кеше; 1920 — 1669; 1939 — 1753; 1959 — 1012; 1989 — 843; 2002 — 1051; 2010 — 905 кеше. Урыҫтар,...

ПОДОЛЬСК БАҠЫР КОЛЧЕДАНЫ ЯТҠЫЛЫҒЫ

ПОДОЛЬСК БАҠЫР КОЛЧЕДАНЫ ЯТҠЫЛЫҒЫ, Хәйбулла р‑ны Подольск а. эргәһендә урынлашҡан. 1970 й. Башҡ‑н терр. геол. идаралығы тарафынан асыла. Магнитогорск мегасинклинорийының көнбайыш итәгенә тура килә. Ҡарамалыташ свитаһының базальт һәм риодациттар бәйләнешендә ойошҡан мәғдәнләнеү олотау свитаһының ҡалын...

ПОДОЛЬСК, Хәйбулла р-нындағы ауыл

ПОДОЛЬСК, Хәйбулла р‑нындағы ауыл, Таналыҡ а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 24 км һәм Һары т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т.‑Көнс. табан 82 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 291 кеше; 1939 — 321; 1959 — 469; 1989 — 1111; 2002 — 1123; 2010 — 1083 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар...

ПОДЫМАЛОВО, Өфө р-нындағы ауыл

ПОДЫМАЛОВО, Өфө р‑нындағы ауыл, Дмитриевка а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Өфө т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 21 км алыҫлыҡта, Мәскәү—Өфө автомобиль юлында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 151 кеше; 1920 — 177; 1939 — 343; 1959 — 966; 1989 — 596; 2002 — 1335; 2010 — 1601 кеше. Татарҙар, урыҫтар йәшәй (2002). Урта...

ПОДЬЯЧЕВ Алексей Матвеевич

ПОДЬЯЧЕВ Алексей (Оло) Матвеевич (яҡынса 1738 — 1804), Өфө халҡынан Уложенный комиссия депутаты. Сауҙагәр. Подьячевтар нәҫеленән. Комиссияға сауҙагәрҙәр һәм отставкалағы һалдаттар исеменән ҡала халҡына ер етмәү, ауыл һ.б. ҡала сауҙагәрҙәре м‑н конкуренция, сауҙагәрҙәргә батша һарайы кешеләрен һатып...

ПОДЬЯЧЕВТАР

ПОДЬЯЧЕВТАР, П о д ъ я ч е в т а р, сауҙагәрҙәр. Иң билдәлеләре: Өфө сауҙагәрҙәре, бер туған А.М.Подьячев, Андрей Матвеевич П. (1741—86), Крәҫтиәндәр һуғышы (1773—75) осоронда Өфөнө баш күтәреүселәрҙән һаҡлауҙа ҡатнаша; Алексей (Кесе) Матвеевич П. (1744—1817), 2‑се гильдия сауҙагәре. 1797 й. Н.П. Красильниковтан...

ПОЗДНОВ Виктор Андреевич

ПОЗДНОВ Виктор Андреевич (21.10. 1929, Борисоглебск ҡ. — 11.10.2010, Өфө), рәссам. БАССР‑ҙың атҡ. рәссамы (1973). Рәссамдар союзы ағзаһы (1960). Пенза художество уч‑щеһын тамамлаған (1951; педагогы А.П. Коровяков). 1952—92 йй. Башҡ‑н ижади‑производство комб‑ты рәссамы, бер үк ваҡытта 1981—2010 йй. “Таң”...

ПОЗДНЯКОВ Александр Васильевич

ПОЗДНЯКОВ Александр Васильевич (5.8.1937, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны Ржановка а.), географ. Геогр. ф. д‑ры (1986), проф. (2003). БДУ‑ны тамамлаған (1960). 1961 й. алып Хабаровск ҡ.: Алыҫ Көнсығыш терр. геол. идаралығының Түб. Амур геол. экспедицияһы геологы, геол. партия нач., 1969 й. — “Приморзолото” тресының...

ПОЗДЯЕВА Светлана Михайловна

ПОЗДЯЕВА Светлана Михайловна (22.2.1955, Өфө ҡ.), философ, педагог. Философия фәндәре докторы (1999), профессор (2001). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2014). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1977) ӨНИ эргәһендәге зона уҡытыу‑методика кабинеты методисы. 1980 й. алып ӨАИ эргәһендәге социология лабораторияһында;...

ПОЗНАНСКИЙ Александр Семёнович

ПОЗНАНСКИЙ Александр Семёнович (31.1.1903, Кривой Рог ҡ. — 1973, Горький ҡ.), психиатр. Мед. ф. д‑ры (1960), проф. (1962). Одесса мед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1927) 1929 й. тиклем Одесса ҡ. наркология диспансерында һәм психиатрия клиникаһында, 1931 й. алып Украинаның психоневрология ин‑тында (Харьков...

ПОКРОВКА

ПОКРОВКА, бронза быуаты — иртә тимер быуат археологик ҡомартҡылар төркөмө. Ырымбур өлк. Соль‑Илецк р‑ны Покровка а. янын‑ да Илек й. (Урал й. ҡушылдығы) һул ярында урынлашҡан. 1911 й. И.А. Кастанье, 1991 й. Н.Л.Моргунова һәм Т.Н.Трунаева, 1992—2002 йй. Л.Т.Яблонский тарафынан өйрәнелә. Ҡурғанлы ҡәберлектәргә...

ПОКРОВКА ЗАВОДЫ

ПОКРОВКА ЗАВОДЫ, 1754 й. Нуғай даруғаһының Һыуын‑Ҡыпсаҡ һәм Үҫәргән улустары башҡорттарынан ҡуртымға алынған ерҙәрҙә Оло Эйек й. (Һаҡмар й. ҡушылдығы) буйында Г.И.Глазов һәм граф П.И.Шувалов (ҡара: Шуваловтар) тарафынан баҡыр иретеү заводы булараҡ нигеҙ һалына. Хужалары: Глазов һәм Шувалов, 1758 й....

ПОКРОВКА РАЙОНЫ

ПОКРОВКА РАЙОНЫ, БАССР‑ҙың үҙәк өлөшөндә урынлашҡан, төньяҡта — Байҡыбаш районы, көнсығышта — Нуриман, көньяҡ‑көнбайышта — Благовещен һәм төньяҡ‑көнбайышта Мишкә р‑ндары м‑н сиктәш булған. 1937 й. 20 мартында БАССР‑ҙың Благовещен р‑нын бүлеү һөҙөмтәһендә ойошторолған (ҡара: Административ район). 1963...

ПОКРОВКА, Стәрлетамаҡ р-нындағы ауыл, Ҡуғанаҡ а/с ҡарай

П О К Р О В К А , Ц е р к о в н ы й Ҡ у ғ а н а ҡ, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл, Ҡуғанаҡ а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 30 км һәм Егәнтамаҡ т. юл ст. К.‑Көнб. табан 3 км алыҫлыҡта Ҡырғыҙлы й. (Ҡуғанаҡ й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1523 кеше; 1920 — 1779; 1939 — 2629; 1959 — 1952;...

ПОКРОВКА, Әбйәлил р-нындағы ауыл

ПОКРОВКА, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Красная Башкирия а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 55 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 25 км алыҫлыҡта Аналыҡ й. (Кесе Ҡыҙыл й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 136 кеше; 1939 — 181; 1959 — 238; 1989 — 238; 2002 — 226; 2010...

ПОКРОВКА, Баймаҡ р-нындағы ауыл

ПОКРОВКА, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Йылайыр а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 64 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнс. табан 28 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 93 кеше; 1959 — 299; 1989 — 259; 2002 — 224; 2010 — 167 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Халҡы “Йылайыр” МУАХП‑нда эшләй. Төп мәктәп, фельдшер‑акушерлыҡ...