Список материалов
РАССВЕТ, Дәүләкән р‑нындағы ауыл
РАССВЕТ, Дәүләкән р‑нындағы ауыл, Рассвет а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Дәүләкән т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 14 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 368 кеше; 1959 — 462; 1989 — 453; 2002 — 370; 2010 — 390 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар баšсаһы, фельдшер‑акушерлыҡ пункты, мәҙәниәт...
РАССВЕТ, Мәләүез р‑нындағы ауыл
РАССВЕТ, Мәләүез р‑нындағы ауыл, Мәләүез а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Мәләүез т. юл ст. К.‑Көнб. табан 4 км алыҫлыҡта Мәләүез й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 293 кеше; 1959 — 224; 1989 — 203; 2002 — 220; 2010 — 214 кеше. Урыҫтар, сыуаштар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ пункты, клуб бар.
Ауылға...
РАССВЕТ, Миәкә р‑нындағы ауыл
РАССВЕТ, Миәкә р‑нындағы ауыл, Бикҡол а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 19 км һәм Аксёнов т. юл ст. К.‑Көнс. табан 50 км алыҫлыҡта Миәкә й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 209 кеше; 1959 — 449; 1989 — 318; 2002 — 313; 2010 — 304 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002). Балалар баҡсаһы, фельдшер‑акушерлыҡ...
РАССКАЗОВ Иван Павлович
РАССКАЗОВ Иван Павлович [26.8. 1917, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Гуровка а. (БР‑ҙың Кушнаренко р‑ны) — 28.2.1980, Өфө], Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1934 й. алып “Южураллес” тресында, 1938—41 йй. ҡала ашханалар тресында эшләй, 1946— 77 йй. һәм 1979—80 йй. элемтә аппаратураһы...
РАСТВОРОВ Александр Николаевич
РАСТВОРОВ Александр Николаевич (1872—?), Ырымбур губернаһынан 2‑се Дәүләт думаһы (1907) депутаты. Крәҫтиәндәрҙән. Халыҡ азатлығы партияһы ағзаһы. Мейәс заводы писары. Думала кадеттар фракцияһы ағзаһы. Артабанғы яҙмышы билдәһеҙ.
Д.А.Сафонов
Тәрж. М.Х.Хужин
РАСТЕГАЕВА Фәниә Сәйет ҡыҙ
РАСТЕГАЕВА Фәниә Сәйет ҡыҙы (27.12.1963, Коканд ҡ.), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (2009). ӨАИ (1986), Бөтә Рәсәй ситтән тороп уҡыу финанс‑иҡт. ин‑тын (Мәскәү, 2002) тамамлаған. 1986 й. алып ӨМЭПБ‑ла, 1988 й. — Көньяҡ Урал машиналар эшләү з‑дында (Орск ҡ.) инженер-конструктор. 1992 й. башлап Өфөлә: “Гирас”...
РАСТЁГИН Григорий Семёнович
РАСТЁГИН Григорий Сергеевич (1902, Сембер губ. Сенгилей өйәҙе Лайыш а. — 30.11.1971, Ульяновск ҡ.), совет партия‑дәүләт эшмәкәре. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Юғары партия мәктәбен тамамлаған (Мәскәү, 1941). 1931 й. алып Һамар һәм Ульяновск ҡҡ., Урта Волга пароходсылығының сәйәси бүлегендә партия эшендә....
РАУЗЕР‑ЧЕРНОУСОВА Дагмара Максимилиановна
РАУЗЕР‑ЧЕРНОУСОВА Дагмара Максимилиановна (19.3.1895, Мәскәү — 12.6.1996, шунда уҡ), стратиграф‑микропалеонтолог. Геол.‑минералогия ф. д‑ры (1945), проф. (1962). СССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1965). 2‑се Мәскәү ун‑тын тамамлаған (1918). Фәнни эшмәкәрлеге һуң палеозойҙың стратиграфияһы һәм...
РАУИЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл
РАУИЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Рауил а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 16 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) К.‑Көнб. табан 65 км алыҫлыҡта Оло Ҡыҙыл й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 465 кеше; 1920 — 441; 1939 — 223; 1959 — 241; 1989 — 375; 2002 — 429; 2010 — 494 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....
РАФИҠ, Хәйбулла р‑нындағы ауыл
РАФИҠ, Хәйбулла р‑нындағы ауыл, Өфө а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 53 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 84 км алыҫлыҡта Таналыҡ й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 152 кеше; 1920 — 264; 1939 — 173; 1959 — 201; 1989 — 139; 2002 — 170; 2010 — 180 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ...
РАФИҠИ Ғәли Лотфрахман улы
РАФИҠИ (Рафиҡов) Ғәли Лотфрахман улы [29.7.1890, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Баязит а. (БР‑ҙың Миәкә р‑ны) — 11.3.1945, Бәләбәй ҡ.], яҙыусы. Стәрлебаш мәҙрәсәһендә, “Ғәлиә” мәҙрәсәһендә (1906—09) һ.б. уҡыған. Ҡазан татар уҡытыусылар мәктәбен (яҡынса 1916 й.), К.А. Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын (30‑сы йй.)...
РАФИҠОВ Булат Заһри улы
РАФИҠОВ Булат Заһри улы (4.8. 1934, БАССР‑ҙың Мәләүез р‑ны Дәүләтҡол а. — 26.4.1998, Өфө, тыуған яғында ерләнгән), яҙыусы. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1984). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1978). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1959) Мәләүез р‑нының Юлдаш урта мәктәбендә дир. урынбаҫары. 1960 й. алып “Ленинец”...
РАФИҠОВ Мансур Миңлебай улы
РАФИҠОВ Мансур Миңлебай улы [8.12.1964, БАССР‑ҙың Мәләүез р‑ны Күгәрсен а. (БР‑ҙың Күгәрсен р‑ны)], танкист, полк. (2006). Рәсәй Федерацияһы Геройы (1996). 1994—95 йй. Чечен Респ. хәрби хәрәкәттәрҙә ҡатнашыусы. Ҡазан юғары танк команда уч‑щеһын (1986), РФ Ҡораллы Көстәренең Дөйөм ғәскәри акад. (Мәскәү,...
РАФИҠОВ Рәшит Хөсәйен улы
РАФИҠОВ Рәшит Хөсәйен улы (18.9.1938, БАССР‑ҙың Ишембай ҡсб, хәҙ. Ишембай ҡ.), педагог‑методист, физик. Пед. ф. канд. (1991). РФ‑тың халыҡ мәғарифы отличнигы (1992). СДПИ‑ны тамамлағандан һуң (1964) шунда уҡ эшләй: 1987 й. алып технология‑иҡт. ф‑тының декан урынбаҫары, 1992 й. — дөйөм техник дисциплиналар...
РАФИҠОВ Сәғит Рәүеф улы
РАФИҠОВ Сәғит Рәүеф улы [19.4.1912, Өфө губ. Бөрөөйәҙе Ҡайыш а. (БР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны) — 19.1.1992, Мәскәү], химик. СССР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1970), Ҡаҙаҡ ССР‑ы ФА акад. (1962), химия ф. д‑ры (1948), проф. (1951). Ҡазан химия‑технология ин‑тын тамамлағандан һуң (1937) Үҙәк ғилми‑тикшеренеү лаб. эшләй...
РАФИҠОВ Хәлим Сөнәғәт улы
РАФИҠОВ Хәлим Сөнәғәт улы (13.8.1934, БАССР‑ҙың Архангел р‑ны Оҙондар а. — 17.8.2017, Өфө, тыуған яғында ерләнгән), генетик. Биол. ф. д‑ры (1993), проф. (1997). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1964) Өфө хеҙмәт гигиенаһы һәм һөнәри ауырыуҙар ҒТИ‑нда эшләй; 1971 й. алып Биохимия һәм цитохимия бүлегендә: 1973 й....
РАФИҠОВА Нурия Тимерғәле ҡыҙы
РАФИҠОВА Нурия Тимерғәле ҡыҙы [5.4.1953, БАССР-ҙың Ҡандра р-ны Ҡандра а. (БР-ҙың Туймазы р-ны)], иҡтисадсы. Иҡт. ф. д-ры (2000), проф. (2001). БАХИ-ны тамамлағандан һуң (1975) 1978 й. тиклем һәм 1981 й. алып БДАУ-ҙа эшләй: 1995 й. башлап иҡт. кибернетика каф. мөдире, 1998 й. – өлкән ғилми хеҙм-р, 2000 й....
РАФИҠОВА Фидәйә Миңлехажи ҡыҙы
РАФИҠОВА Фидәйә Миңлехажи ҡыҙы (1.6.1940, БАССР‑ҙың Ауырғазы р‑ны Сулпан а. — 12.1.2003, Стәрлетамаҡ ҡ.), педагог‑методист. Пед. ф. канд. (1973), проф. (1998). РФ юғары мәктәбенең атҡ. хеҙм‑ре (2002), БАССР мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы (1980). СДПИ‑ны тамамлағандан һуң (1963) шунда уҡ, 1967 й. алып В.И.Ленин...
РАХИТ
РАХИТ (гр. rhaјchis — арҡа, умыртҡалыҡ), Д г и п о в и т а м и н о з ы, башлыса иртә йәштәге балаларҙа һәм йәш малда була торған ауырыу, фосфор-кальций алмашыныуы боҙолоу м‑н характерлана.
Кеше Р. Сәбәбенән сығып кальций, фосфат һәм Д витамины дефицитлы Р.; ауырлыҡ дәрәжәһе б‑са — еңел (1‑се), уртаса...
РАХМАНҒОЛОВ Сибәғәт Ғибәт улы
РАХМАНҒОЛОВ Сибәғәт Ғибәт улы [4.3.1963, БАССР‑ҙың Мәләүез р‑ны Яҡут а. (БР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны)], журналист. Журналистар союзы__ағзаһы (2000). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1996) һәм 2010 й. башлап. “Йәшлек” гәз. үҙ хәбәрсеһе, 2005 й. алып “Юшатыр” гәз., 2008 й. — “Көнгәк” гәз. дир.—баш мөхәррире. 2011...
