Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

СОКОЛОВ Дмитрий Петрович

СОКОЛОВ Дмитрий Петрович (20.5. 1924, Урал өлк. Фадюшино а.), спортсы. Саңғы ярышы (1952), биатлон (1958) һәм стендҡа атыу (1960) б‑са СССР‑ҙың спорт мастеры. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 20 км ярышта СССР чемп. (1958, 1961), донъя (1959) һәм СССР (1956) чемпионаттарының көмөш призёры, биатлон б‑са команда...

СОКОЛОВ Игорь Александрович

СОКОЛОВ Игорь Александрович (2.1.1958, Өфө), спортсы. Пуля менән атыу б‑са СССР‑ҙың халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1978), СССР‑ҙың атҡ. спорт мастеры (1980), Рәсәйҙең атҡ. тренеры (1995), халыҡ‑ара (2002) һәм бөтә Союз (1988) категориялы судья. Воронеж физик культура ин‑тын тамамлаған (1989). ДОСААФ‑тыңӨфө...

СОКОЛОВ Леонид Алексеевич

СОКОЛОВ Леонид Алексеевич (8.7. 1953, Өфө), яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1994). БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2013). БДУ‑ны тамамлағандан__һуң (1975) “К коммунизму” (“Коммунизмға”, ҡара: “Уфимские нивы”) гәз. әҙәби хеҙм‑ре, 1976 й. алып төрлө реклама һәм коммерция ойошмаларында, 2003 й. — “Башинформ”...

СОКОЛОВ Михаил Анисимович

СОКОЛОВ Михаил Анисимович [12.1.1925, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Яңы Останково а. (БР‑ҙың Баҡалы р‑ны) — 14.1.2003, Өфө], өлкән лейтенант. Советтар Союзы Геройы (1945). БАССР‑ҙың атҡ. агрономы. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Кесе лейтенанттар курстарын, БАХИ‑ны тамамлаған (1957). Баҡалы р‑нының “Ҡыҙыл яугир”...

СОКОЛОВ Михаил Иванович

СОКОЛОВ Михаил Иванович [1881, Өфө губ. Минзәлә өйәҙе Иҫке Михайловка а. (ТР‑ҙың Әлмәт р‑ны) — 2.12.1906, С.‑Петербург], революция хәрәкәте эшмәкәре. 1903 й. алып Социал- революционерҙар партияһы ағзаһы. 1904 й. ҡулға алына, Швейцарияға ҡаса. Сент. Рәсәйгә ҡайта, Гродно, Минск һәм Могилёв губ. хәрби...

СОКОЛОВ Николай Васильевич

СОКОЛОВ Николай Васильевич (21.5.1918, Тверь губ. Городок а. — 29.1.1994, Белорет ҡ.), инженер-электрохимик. Техник ф. канд. (1958). Урал индустриаль ин‑тын тамамлағандан һуң (Свердловск ҡ., 1941) 1972 й. тиклем Белорет металлургия комб‑тында эшләгән: 1942 й. алып цех нач. урынбаҫары, 1947 й. — нач....

СОКОЛОВКА, Дәүләкән р‑нындағы ауыл

СОКОЛОВКА, Дәүләкән р‑нындағы ауыл, Соколовка а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Дәүләкән т. юл ст. Көнс. табан 9 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 320 кеше; 1920 — 233; 1939 — 109; 1959 — 103; 1989 — 374; 2002 — 463; 2010 — 514 кеше. Башҡорттар йәшәй (2012). Башланғыс мәктәп, балалар...

СОКОЛОВКА, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл

СОКОЛОВКА, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл, Первомайский а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 38 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 247 кеше; 1959 — 232; 1989 — 150; 2002 — 158; 2010 — 160 кеше. Сыуаштар йәшәй (2002). Сиркәү бар. Ауылға 20 б. 20‑се йй. Стәрлетамаҡ кантонында...

СОКОЛОВСКИЙ Иван Николаевич

СОКОЛОВСКИЙ Иван Николаевич (27.1.1858—?), дәүләт эшмәкәре. Ген.- лейт. (1907). Херсон губ. дворяндарынан. 1877—78 йй. рус‑төрөк һуғышында ҡатнашыусы. Елизаветград кавалерия юнкерҙар уч‑щеһын (1877), Ген. штабтың Николай акад. (С.‑Петербург, 1884) тамамлаған. 1877 й. алып рус армияһында. 1895 й. башлап...

СОКОЛОВТАР

СОКОЛОВТАР, табиптар. Николай Иванович С. (1809—1859, башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 1865 йәки 1870), лекарь. Ҡазан ун‑тын тамамлаған (1836). Төньяҡ Кавказда табип булып хеҙмәт иткән, Ырымбур губ. Троицк__өйәҙе Мейәс ҡасабаһы (хәҙ. Мейәс ҡ.) пр‑тиеларында эшләгән. Уның улы Яков Николаевич С. (1854—1919, Бәләбәй...

СОҠАҘЫБАШ, Туймазы р‑нындағы ауыл

СОҠАҘЫБАШ, Туймазы р‑нындағы ауыл, Соҡаҙыбаш а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 49 км һәм Ҡандра т. юл ст. К. табан 24 км алыҫлыҡта Соҡаҙы й. (Өҫән й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1084 кеше; 1920 — 1283; 1939 — 997; 1959 — 683; 1989 — 379; 2002 — 361; 2010 — 359 кеше. Башҡорттар йәшәй...

СОҠАҘЫТАМАҠ, Туймазы р‑нындағы ауыл

СОҠАҘЫТАМАҠ, Туймазы р‑нындағы ауыл, Ҡарамалы‑Ғөбәй а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 41 км һәм Ҡандра т. юл ст. К. табан 35 км алыҫлыҡта Соҡаҙы й. (Өҫән й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1184 кеше; 1920 — 1285; 1939 — 1146; 1959 — 739; 1989 — 376; 2002 — 351; 2010 — 398 кеше. Башҡорттар...

СОҠАЛЫ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл

СОҠАЛЫ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл, Яңы Балаҡатай а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 6 км һәм Үңкерҙе т. юл ст. (Силәбе өлк.) К.- Көнб. табан 42 км алыҫлыҡта Ярышйылға й. (Әй й. басс.) тамағында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 281 кеше; 1920 — 573; 1939 — 386; 1959 — 373; 1989 — 268; 2002 — 302; 2010 — 256...

СОҠАЛЫ, Балтас р‑нындағы ауыл

СОҠАЛЫ, Балтас р‑нындағы ауыл, Иҫке Янбай а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 25 км һәм Көйәҙе т. юл ст. (Пермь крайы) К.‑Көнс. табан 92 км алыҫлыҡта Ар й. (Тере Танып й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 547 кеше; 1920 — 544; 1939 — 565; 1959 — 400; 1989 — 173; 2002 — 163; 2010 — 119 кеше....

СОҠОР МӘҘӘНИӘТЕ

СОҠОР МӘҘӘНИӘТЕ, энеолит осоро археологик мәҙәниәте. Б.э.т. 4—3‑сө мең йыллыҡтарға ҡарай. 1901 й. В.А.Городцов тарафынан айырып күрһәтелә, ҡәбер соҡорҙарының үҙенсәлекле төҙөлөшө б‑са атала. Көнсығышта Көньяҡ Урал буйынан алып көнбайышта Днестр й. басс. тиклем дала зонаһында таралған (Ивановск, Михайловск...

СОҠОРОЙ Ғ. МУЗЕЙЫ

СОҠОРОЙ Ғ. МУЗЕЙЫ, Тәтешле музейы филиалы. Тәтешле р‑ны Иҫке Соҡор а. урынлашҡан. 2001 й. Милли музей филиалы булараҡ асыла, 2002—06 йй. Милли әҙәби музей филиалы, 2009 й. хәҙ. статусын ала. Музей фондында 380‑дән ашыу һаҡлау берәмеге, ш. иҫ. Ғ.Соҡорой төҙөгән “Ирәкте ырыуы шәжәрәһе” нең һәм уның бер...

СОҠОРОЙ Ғәли

СОҠОРОЙ Ғәли (Кейеков Мөхәмәтғәли Ғәбделсәлих улы; 1826, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Иҫке Соҡор а., хәҙ. БР‑ҙың Тәтешле р‑ны, — 10.12.1889, шунда уҡ), башҡ. суфый шағиры. Стәрлебаш мәҙрәсәһен тамамлағандан һуң (1850) шунда уҡ уҡыта, 1852 й. тыуған ауылына ҡайта. Уның ижади формалашыуында Ш.Зәки ҙур роль уйнаған....

СОҠСОН ЗАВОДЫ,

СОҠСОН ЗАВОДЫ, 1727 й. Уҫы даруғаһы Ғәйнә улусы башҡорттары ерҙәрендә Соҡсон й. (Сылва й. ҡушылдығы) буйында А.Н.Демидов (ҡара: Демидовтар) тарафынан баҡыр иретеү һәм тимер етештереү заводы булараҡ нигеҙ һалына. Хужалары: Демидовтар, 1848 й. алып Соҡсон тау заводтары акционерҙар ширҡәте, 1863 й. — ҡаҙна,...

СОҠСОН ТАУ ЗАВОДТАРЫ АКЦИОНЕРҘАР ШИРҠӘТЕ

СОҠСОН ТАУ ЗАВОДТАРЫ АКЦИОНЕРҘАР ШИРҠӘТЕ, 1848 й. С.‑Петербургта Эҫем тау округы (ҡара: Тау округтары) базаһында ойошторола. Акцияларҙың төп өлөшө (3000) Демидовтарҙың кредиторҙары ҡулында булған, улар директорҙар советын (А.М.Борх, А.А.Гитшов, П.Г.Демидов, Г.В.Лерхе, И.А.Фуллон) барлыҡҡа килтергән....

СОЛДАТОВ Юрий Фёдорович

СОЛДАТОВ Юрий Фёдорович (9.3. 1940, Асбест ҡ.), скульптор. БР‑ҙың атҡ. рәссамы (1999). Рәссамдар союзы ағзаһы (1977). И.Е.Репин ис. Һынлы сәнғәт, скульптура һәм архитектура ин‑тын тамамлағандан һуң (Ленинград, 1975) Өфөлә йәшәй һәм эшләй. С. ижадында төрлө жанрҙар, темалар, материалды эшкәртеү ысулдары...