Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ФАЙН Моисей Григорьевич

ФАЙН Моисей Григорьевич (21.2. 1880, Ковно губ. Ковно ҡ. — 18.4. 1967, Өфө), скрипкасы, педагог. Варшава (1904; С.К.Барцевич класы) һәм Лейпциг (Германия, 1910; Г.Зитт класы) консерваторияларын...

ФАЙРУШИН Иван Сергеевич

ФАЙРУШИН Иван Сергеевич (15.11. 1950, БАССР‑ҙың Бөрө р‑ны Бахтыбай а. — 4.7.2006, Өфө, тыуған яғында ерләнгән), график. Рәссамдар союзы ағзаһы (1996). Мәскәү полиграфия ин‑тын тамамлағандан...

ФАЛЛОПИЯ

ФАЛЛОПИЯ (Fallopia), ҡарабойҙай һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 20 төрө билдәле, Төньяҡ ярымшарҙың уртаса һәм субтропик бүлкәттәрендә, ш. уҡ Арктикала һәм...

ФАЛЛЮС

ФАЛЛЮС (Phallus), фаллюс һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған бәшмәк заты. Яҡынса 10 төрө билдәле, киң таралған. БР‑ҙа ябай Ф. үҫә. Өлгөрөп етмәгән емешлек тәненең бейеклеге 4—6 см,...

ФАЛЬК Иоганн Петер

ФАЛЬК Иоганн Петер (1725, башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 1727 йәки 1732, Швеция — 31.3.1774, Ҡазан), сәйәхәтсе, ботаник. Медицина докторы. Упсаль ун‑тын (Швеция) тамамлаған. 1767 й. алып Император...

ФАЛЬКО Валерий Степанович

ФАЛЬКО Валерий Степанович (19.11.1939, Бәләбәй ҡ. — 22.9.2009, Өфө), элемтә аппаратураһын көйләүсе. РФ‑тың почётлы радисы (1996). 1958—2000 йй. (өҙөклөк м‑н) Башҡ‑н “Прогресс” ПБ‑нда...

ФАМЕН ЯРУСЫ,

ФАМЕН ЯРУСЫ, девондың өҫкө бүлегенең өҫкө бүлексәһе. Франс ярусында ята, турней ярусы м‑н ҡаплана. А. Дюмон тарафынан Арден тауҙарында айырып күрһәтелә (1855), Фамен (Бельгия)...

ФАНЕР ПРОИЗВОДСТВОҺЫ

ФАНЕР ПРОИЗВОДСТВОҺЫ, ағас эшкәртеү сәнәғәтенең фанера, бөгөп йәбештерелгән деталдәр һәм шпон етештергән тармағы (ҡара: Ағас плита). Башҡортостанда 20 б. башында үҫеш...

ФАНЕРОЗОЙ

ФАНЕРОЗОЙ (гр. phanerós — асыҡтан‑асыҡ һәм zōé — тормош), ф а н е р о з о й э о н ы, ф а н е р о з о й э о н о т е м а һ ы, Ер геологияһы тарихының иң ҙур этабы. 542 млн йыл дауам итә....

ФАНТАЗИЯ

ФАНТАЗИЯ (гр. phantasia — хыял), бер дәүергә хас булған (йөкмәткеле, структур) үҙенсәлекле комбинациянан ғибәрәт инструменталь (һирәгерәк вокаль) музыка жанры. Башҡортостанда...

ФАНТАСТИКА

ФАНТАСТИКА (гр. phantastiké — хыял итеү сәнғәте) х у д о ж е с т в о л ы ә ҙ ә б и ә т т ә: тормошто сағылдырыу формаһы, ысынбарлыҡтағы хәл‑ваҡиғалар нигеҙендә логик яҡтан уларға...

ФАРЗЕТДИНОВ Миркашир Миңлеғәли улы

ФАРЗЕТДИНОВ Миркашир Миңлеғәли улы [5.9.1921, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Яңы Нуғай а. (БР‑ҙың Краснокама р‑ны) — 28.9.1991, Өфө], физик‑теоретик. Физика‑матем. ф. д‑ры (1973), проф. (1973)....

ФАРМАКОГНОЗИЯ

ФАРМАКОГНОЗИЯ (гр. phármakon — дарыу һәм gnósis — белем), дарыуҙар яһау өсөн үҫемлектәр һәм хайуандарҙан алынған дарыу сеймалын, уларҙың беренсел эшкәрткәндән һуңғы ҡайһы...

ФАРМАКОЛОГИЯ

ФАРМАКОЛОГИЯ (гр. pharmakon — дарыу һәм ... логия), дарыуҙарҙың кеше һәм хайуандар организмына тәьҫирен өйрәнеүсе фән. Дөйөм һәм айырым Ф. айыралар. Фарм. химия, фармакогнозия,фармация,...

ФАРМАНДАР №1 һәм №2

ФАРМАНДАР №1 һәм №2, Башҡорт мәркәз шураһының 1917 й. 11 һәм 15 нояб. сығарған бойороҡтары. Ш.Ә.Манатов, Ә.Ә.Вәлидов, Ф.Дәүләтшин, Й.Г.Әмиров, Ғ.Айытбаев, М.Ғ.Смаҡов, Ғ.В.Хәсәнов,...

ФАРМАЦЕВТИКА ХЕҘМӘТЕ

ФАРМАЦЕВТИКА ХЕҘМӘТЕ, дауалау‑иҫкәртеү учреждениеларын һәм халыҡты дарыуҙар, мед. тәғәйенләнешле изделиелар, гигиена предметтары һ.б. м‑н тәьмин итеүҙе тормошҡа...

ФАРСЫ ТЕЛЕ

ФАРСЫ ТЕЛЕ, иран телдәренең береһе (көньяҡ-көнбайыш төркөмө). Ирандың рәсми теле. Шулай уҡ Афғанстанда, Берләшкән Ғәрәп Әмирлектәрендә, Ираҡта, Пакистанда, Һиндостанда,...

ФАРСЫ ТЕЛЕНӘН ҮҘЛӘШТЕРЕЛГӘН ҺҮҘҘӘР

ФАРСЫ ТЕЛЕНӘН ҮҘЛӘШТЕРЕЛГӘН ҺҮҘҘӘР. Төрки һәм фарсы телле халыҡтарҙың тығыҙ иҡт. һәм мәҙәни бәйләнештәре Ф.т.ү.һ. таралыуына булышлыҡ итә. Фарсы һүҙҙәренең башҡорт...

ФАРТУКОВ Иван Иванович

ФАРТУКОВ Иван Иванович (28.7.1948, Белорус ССР‑ы Скориничи а.), рәссам. БР‑ҙың халыҡ (2017) һәм атҡ. (2002) рәссамы. Рәссамдар союзы ағзаһы (1983). Түб. Тагил пед. ин‑тын тамамлаған...

ФАРШАТОВ Иридий Әшрәф улы

ФАРШАТОВ Иридий Әшрәф улы (5.7.1938, БАССР‑ҙың Кушнаренко р‑ны Кушнаренко а.), хоҡуҡ белгесе. Юридик ф. д‑ры (1992), проф. (1993). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре...