Список материалов
ШИШМӘ, Бүздәк р‑нындағы ауыл
ШИШМӘ, Бүздәк р‑нындағы ауыл, Күҙәй а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Бүздәк т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 52 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 327 кеше; 1920 — 368; 1939 — 405; 1959 — 334; 1989 — 174; 2002 — 157; 2010 — 134 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ пункты бар.
Ауылға 19 б....
ШИШМӘ, Дүртөйлө р‑нындағы ауыл
ШИШМӘ, Дүртөйлө р‑нындағы ауыл, Исмаил а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 22 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 146 км алыҫлыҡта Баҙы й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 610 кеше; 1920 — 764; 1939 — 780; 1959 — 469; 1989 — 393; 2002 — 453; 2010 — 472 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Төп мәктәп (Исмаил...
ШИШМӘ, ҡала тибындағы ҡасаба
ШИШМӘ, ҡала тибындағы ҡасаба, Шишмә р‑ны үҙәге (1946 й. алып); т. юл станцияһы. Өфөнән К.‑Көнб. табан 57 км алыҫлыҡта Ҡарамалы й. (Дим й. басс.) буйында, Өфө—Шишмә, Шишмә—Аксёнов—Ҡырғыҙ‑Миәкә, Шишмә—Языков— Саҡмағош автомобиль юлдарында урынлашҡан. Халҡы (мең кеше): 1906 й. — 1,1; 1920 — 0,9; 1939 —...
ШИШМӘ, Шишмә р‑нындағы ауыл
ШИШМӘ, Шишмә р‑нындағы ауыл, Шишмә а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Шишмә т. юл ст. К. табан 1 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1153 кеше; 1920 — 1975; 1939 — 1733; 1959 — 930; 1989 — 1651; 2002 — 1740; 2010—1806 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002). Шишмә урта мәктәбе №2, балалар баҡсаһы,...
ШИЯТОВ Степан Григорьевич
ШИЯТОВ Степан Григорьевич (24.12.1933, БАССР‑ҙың Йылайыр р‑ны Владимир‑Николаев утары), эколог. Биол. ф. д‑ры (1981), проф. (1997). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (1998). Урал урман‑техника ин‑тын тамамлағандан һуң (Свердловск ҡ., 1957) “Челяблес” тресында (Ҡытау‑Ивановка ҡ.) эшләй. 1958 й. алып Бөтә Союз...
ШКАПОВ ГАЗ ЭШКӘРТЕҮ ЗАВОДЫ
ШКАПОВ ГАЗ ЭШКӘРТЕҮ ЗАВОДЫ. Эйәрсен нефть газын һәм еңел углеводородтарҙың киң фракцияһын эшкәртеү м‑н шөғөлләнә. Бәләбәй р‑ны Приют ҡасабаһында урынлашҡан. Составына компрессор станцияһы (1959 й. асылған); газды көкөрттән таҙартыу (1982), май абсорбциялау, газ фракциялау ҡулайламалары; тауар‑резервуар...
ШКАПОВ НЕФТЬ ЯТҠЫЛЫҒЫ
ШКАПОВ НЕФТЬ ЯТҠЫЛЫҒЫ, РФ‑та иң ҙур ятҡылыҡтарҙың береһе. Респ. көньяҡ‑көнбайышында Бишбүләк һәм Бәләбәй р‑ндары терр‑яһында урынлашҡан. Көньяҡ Татар көмбәҙендәге Әлмәт суҡағының көнсығыш ситендә киң антиклиналь ҡалҡыуға тура килә (13×20 км). Урта һәм өҫкө девон, аҫҡы карбондың бобрик горизонты ҡомташтары,...
ШКУНДИНА Фаина Борисовна
ШКУНДИНА Фаина Борисовна (13.7.1956, Өфө), ботаник. Биол. ф. д‑ры (1996), проф. (1998). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2009). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1978) 2016 й. тиклем шунда уҡ уҡыта. Фәнни эшмәкәрлеге һыу ятҡылыҡтарының ылымыҡтарын тикшереүгә арналған. Ш. тарафынан фитопланктон,...
ШКУРАКОВ Михаил Ермилович
ШКУРАКОВ Михаил Ермилович (1901, Орёл губ. Воронок а. — 19.7. 1944, Лудза ҡ. ерләнгән), Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Витебск ҡ. пр‑тиеларында эшләй. 1941 й. БАССР‑ға эвакуациялана. 1942 й. авг. алып 2‑се Балтик буйы фронтында хеҙмәт итә. Герой исеменә 3‑сө удар армия 219‑сы...
ШЛАНЛЫ, Ауырғазы р‑нындағы ауыл
ШЛАНЛЫ, Ауырғазы р‑нындағы ауыл, Семёнкин а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 28 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 38 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 896 кеше; 1920 — 1024; 1939 — 994; 1959 — 831; 1989 — 757; 2002 — 648; 2010 — 702 кеше. Сыуаштар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар...
ШЛАНЛЫКҮЛ, Бүздәк р‑нындағы ауыл
ШЛАНЛЫКҮЛ, Бүздәк р‑нындағы ауыл, Арыҫлан а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Бүздәк т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 8 км алыҫлыҡта Оло Ҡыйҙаш й. (Сәрмәсән й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1431 кеше; 1920 — 1400; 1939 — 1285; 1959 — 564; 1989 — 276; 2002 — 282; 2010 — 251 кеше. Татарҙар, башҡорттар...
ШЛЁМОВ Валерий Николаевич
ШЛЁМОВ Валерий Николаевич [14.2.1950, Тирлән ҡсб (Белорет ҡ.), хәҙ. БР‑ҙың Белорет р‑ны Тирлән а.], электрик. СССР‑ҙың почётлы металлургы (1976). 1971—2010 йй. Белорет металлургия комб‑тында эшләй: электромонтёр, 1983 й. алып һәм 2005 — 09 йй. электр ҡорамалдарын ремонтлау мастеры, 1999 й. башлап электрик. 1987...
ШЛЁМОВ Валерий Николаевич
ШЛЁМОВ Валерий Николаевич [14.2.1950, Тирлән ҡсб (Белорет ҡ.), хәҙ. БР‑ҙың Белорет р‑ны Тирлән а.], электрик. СССР‑ҙың почётлы металлургы (1976). 1971—2010 йй. Белорет металлургия комб‑тында эшләй: электромонтёр, 1983 й. алып һәм 2005 — 09 йй. электр ҡорамалдарын ремонтлау мастеры, 1999 й. башлап электрик. 1987...
ШЛЮХИН Николай Матвеевич
ШЛЮХИН Николай Матвеевич [24.12.1914, Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Яңы Троицкий а. (Ырымбур өлк. Октябрь р‑ны) — 29.11.1992, Ишембай ҡ.], хужалыҡ эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. нефтсеһе (1965), СССР‑ҙың почётлы нефтсеһе (1974). 1936—74 йй. “Башнефть” берекмәһендә эшләй: торба базаһы быраулаусыһы, инженеры,...
ШЛЯХОВ Дмитрий Юрьевич
ШЛЯХОВ Дмитрий Юрьевич (15.2. 1967, БАССР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны Ермолаевка ҡала тибындағы ҡсб — 3.11.2016, шунда уҡ), спортсы. Парашют спорты б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1993). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (2004). Авиация-техник спорт клубы тәрбиәләнеүсеһе (Күмертау ҡ.; тренерҙары В.П.Барсуков,...
ШМАКОВ Виктор Васильевич
ШМАКОВ Виктор Васильевич (30.9.1942, Пугачёв ҡ.), журналист. Журналистар союзы ағзаһы (1971). БДУ‑ны тамамлаған (1969). 1962 й. алып Әлшәй р‑нында: мәктәптәрҙә уҡытыусы, “Дёма” (“Дим”; ҡара: “Альшеевские вести”) гәз. әҙәби хеҙм‑ре, 1965 й. башлап ВЛКСМ‑дың район ком‑тында бүлек мөдире, 1967 й. — “Знамя”...
ШМАРЕВ Алексей Тихонович
ШМАРЕВ Алексей Тихонович (18.1. 1913, Терек өлк. Нальчик биҫтәһе — 2.6.1993, Мәскәү), дәүләт һәм хужалыҡ эшмәкәре. Техник ф. д‑ры (1966). ТАССР‑ҙың атҡ. нефтсеһе (1983), СССР‑ҙың почётлы нефтсеһе (1987), СССР‑ҙың почётлы ер аҫты разведкалаусыһы (1983). Грозный нефть ин‑тын тамамлаған (1938). 1930—32...
ШМИДТ Алексей Викторович
ШМИДТ Алексей Викторович (27.7. 1894, Лифляндия губ. Тарту ҡ. — 26.4.1935, Ленинград), археолог, шәрҡиәтсе. Император Петроград ун‑тын тамамлаған (1916). 1917 й. алып Пермь ун‑тында, бер үк ваҡытта 1920 й. башлап Пермь тыуған яҡты өйрәнеү музейында эшләй. 1922 й. алып А.И.Герцен ис. Ленинград пед....
ШМИДТ, Өфө р‑нындағы ауыл
ШМИДТ, Өфө р‑нындағы ауыл, Урыҫ‑Юрмаш а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 25 км һәм Юрмаш т. юл ст. К.‑Көнб. табан 8 км алыҫлыҡта Һыуыҡшишмә й. (Юрмаш й. ҡушылдығы) тамағында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 154 кеше; 1920 — 227; 1939 — 273; 1959 — 146; 1989 — 153; 2002 — 296; 2010 — 406 кеше. Урыҫтар йәшәй...
ШОБУХОВА Лилиә Булат ҡыҙы
ШОБУХОВА Лилиә Булат ҡыҙы (13.11.1977, Белорет ҡ.), спортсы. Еңел атлетика б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2002), Рәсәйҙең атҡ. спорт мастеры (2009). Магнитогорск пед. ун‑тын тамамлаған (2000). 1‑се ДЮСШ тәрбиәләнеүсеһе (Белорет; тренерҙары Е.Г.Сенченко, Т.В.Сенченко). Экиден б‑са (2001—02),...
