Список материалов
ЭТНОЛОГИК ТИКШЕРЕНЕҮҘӘР ИНСТИТУТЫ
ЭТНОЛОГИК ТИКШЕРЕНЕҮҘӘР ИНСТИТУТЫ, 1993 й. Өфөлә РФА‑ның Өфө ФҮ‑ндә Археология һәм этнография музейы м‑н Урал халыҡтары бүлеге булараҡ асыла, 1999 й. алып РФА‑ның Өфө...
ЭТНОЛОГИЯ
ЭТНОЛОГИЯ (этнос... һәм ... логия), өйрәнеү предметы халыҡтар, уларҙың формалашыуы (ҡара: Этногенез), этник тарих, матди һәм рухи мәҙәниәт үҙенсәлектәре (ҡара: Этник мәҙәниәт),...
ЭТНОНИМИКА
ЭТНОНИМИКА (этнос һәм гр. оnyma — исем), этностарҙың, ҡәбиләләрҙең, ырыуҙарҙың, ырыу бүленешенең килеп сығышын, таралыуын, яҙылышын, атамаһы (этнонимы) аңлатмаһын өйрәнгән...
ЭТНОПЕДАГОГИКА
ЭТНОПЕДАГОГИКА, төрлө этностар тарихында барлыҡҡа килгән тәрбиәләү һәм уҡытыу б‑са белем һәм күнекмәләр т‑дағы фән. 20 б. 2‑се ярт. формалаша; этнология, психология...
ЭТНОПСИХОЛОГИЯ
ЭТНОПСИХОЛОГИЯ, ҡайһы бер этностар психологияһының һәм мәҙәниәтенең, этник үҙаңдың, психик һәм шәхси һыҙаттарға соц.‑мәҙәни факторҙар йоғонтоһоноң үҙенсәлектәре...
ЭТНОС
ЭТНОС (гр. ethnos төркөм, ҡәбилә, халыҡ), тарихи яҡтан формалашҡан, терр‑яһы, тарихы, мәҙәниәте уртаҡ булған кешеләр төркөмө. БашҡорттарҙыңЭ. булараҡ формалашыуы Волга‑Урал...
ЭТНОСОЦИОЛОГИК ЭКСПЕДИЦИЯ
ЭТНОСОЦИОЛОГИК ЭКСПЕДИЦИЯ, төбәктә этномәҙәни процестарҙы өйрәнеү маҡсатында 1986 й. СССР ФА БФ‑тың ТТӘИ тарафынан СССР ФА‑ның Этнография ин‑ты (Мәскәү), МДУ һ.б. берлектә...
ЭТНОСОЦИОЛОГИЯ
ЭТНОСОЦИОЛОГИЯ, социологияла этностарҙың килеп сығышын, тәбиғәтен, функцияларын, үҫеш үҙенсәлектәрен, этник‑ара мөнәсәбәттәрҙе өйрәнгән һәм уларҙы тикшереү нигеҙҙәрен,...
ЭТНОЭКОЛОГИЯ
ЭТНОЭКОЛОГИЯ, этнос һәм тирә‑яҡ мөхиттең үҙ‑ара бәйләнеше т‑да фән. Э. өйрәнеү предметы булып этностар йәшәгән тәбиғи һәм социо‑мәҙәни шарттарҙа традицион тереклекте...
ЭТОЛОГИЯ
ЭТОЛОГИЯ (гр. еthos — йола, ғәҙәт, характер һәм ...логия), хайуан, кеше һәм уларҙың төркөмдәре ҡылығының биол. нигеҙҙәре т‑да фән. Фаунаны рациональ файҙаланыу һәм уны һаҡлау...
ЭТТАБАН
ЭТТАБАН, м а н ж е т к а (Alchemilla), роза һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Яҡынса 350 төрө билдәле, Евразияның, Төньяҡ Американың уртаса бүлкәттәрендә һәм Африка...
ЭТТӘР
ЭТТӘР (Canidae), йыртҡыстар отрядына ҡараған имеҙеүселәр ғаиләһе. 10‑дан ашыу заты, 30‑ҙан ашыу төрө билдәле. Антарктиданан тыш бөтә Ер шары буйлап таралған. Башҡортостанда...
ЭФЕДРА
ЭФЕДРА, ҡ ы ҙ ы л с а (Ephedra), эфедра һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Евразияның, Төньяҡ Африканың, Үҙәк һәм Көньяҡ Американың дала, урман‑дала, сүл һәм тау...
ЭФЕМЕРҘАР
ЭФЕМЕРҘАР (гр. ephēmeros — бер көнлөк), йәшәү циклы ҡыҫҡа (2— 6 аҙна) булған бер йыллыҡ үҫемлектәр. Дымлы осорҙа үҫешә, йылдың ҡалған ваҡытында орлоҡтар рәүешендә һаҡлана....
ЭФЕМЕРОИДТАР
ЭФЕМЕРОИДТАР (гр. ephemeros — бер көнлөк һәм eidos — төр), яҙ көнө ҡыҫҡа ваҡыт эсендә вегетирлаусы һәм йылдың күпселек өлөшөндә тынлыҡ хәлендә булыусы күп йыллыҡ үләндәр. Йәй...
ЭФИР МАЙҘАРЫ
ЭФИР МАЙҘАРЫ, эфир майлы үҫемлектәр тарафынан бүлеп сығарылған осоусан органик берләшмәләр (ирекле хәлдә йәки гликозидтар рәүешендә) ҡатышмаһы. Төп компоненттары...
ЭФИРҘАР
ЭФИРҘАР, кислородлы органик берләшмәләр. Ябай (молекулаларҙа 2 углеводород радикалы кислород атомы м‑н бәйләнгән) һәм ҡатмарлы (минераль йәки карбон кислоталарында...
ЭХИНОКОККОЗ
ЭХИНОКОККОЗ, кеше һәм хайуандарҙың паразитар ауырыуы, Taeniidae ғаиләһе Echinococcus затына ҡараған таҫма ҡорттар ҡарышлауыҡтары тыуҙыра; паренхиматоз ағзаларҙың зарарланыуы...
ЭШ ЙЫЛҠЫСЫЛЫҒЫ
ЭШ ЙЫЛҠЫСЫЛЫҒЫ, аттарҙы а.х. һәм транспорт (ҡара: Артмаҡлы‑менге транспорт, Егеүле транспорт) эштәрендә (еккелә, эйәр һәм йөк аҫтында) һ.б. файҙаланыу м‑н бәйле булған...
ЭШ ХАҠЫ
ЭШ ХАҠЫ, милли килемдең аҡсалата формала билдәләнгән өлөшө, ул һәр бер хеҙм‑р тарафынан сарыф ителгән хеҙмәт күләме һәм сифаты б‑са бүленә, шәхси маҡсатта ҡулланыла;...
