Список материалов
ЭРЕ АҠ ТОҠОМ
ЭРЕ АҠ ТОҠОМ, сусҡаларҙың ит‑май йүнәлешле тоҡомо. 19 б. Англияла урындағы һуң өлгөрөүсән сусҡалар м‑н тиҙ өлгөрөүсән Ҡытай һәм күп үрсемле Неаполь һәм Португалия сусҡаларын...
ЭРЕ ҠАРА ТОҠОМ
ЭРЕ ҠАРА ТОҠОМ, сусҡаларҙың ит‑май йүнәлешле тоҡомо. 19 б. башында Англияла урындағы оҙон ҡолаҡлы сусҡаларҙы Неаполь һәм Ҡытай сусҡалары м‑н ҡасырыу ярҙамында сығарыла....
ЭРЕ ПАНЕЛЛЕ КОНСТРУКЦИЯЛАР
ЭРЕ ПАНЕЛЛЕ КОНСТРУКЦИЯЛАР, биналарҙың (тышҡы һәм эске стеналар, түшәмдәр, ҡаплауҙар һ.б.) йәки сәнәғәт ҡоролмаларының бер үлсәме (ҡалынлығы) ҡалған ике үлсәменән (киңлеге...
ЭРЕМСЕК
ЭРЕМСЕК, башҡорт аш‑һыуының традицион һөт аҙығы. Айыртылған йәки айыртылмаған, әсегән йәки ойотолған (бер аҙ айран, ҡатыҡ әсеткеһе йәки май айраны ҡушып алына) һыйыр...
ЭРЕНБУРГ Илья Григорьевич
ЭРЕНБУРГ Илья Григорьевич (14.1. 1891, Киев — 31.8.1967, Мәскәү), яҙыусы. “Йолҡҡос” (“Рвач”; 1925), “Париждың ҡолауы” (“Падение Парижа”; 1941), “Дауыл” (“Буря”; 1946— 47), “Туғыҙынсы...
ЭРЕТКЕСТӘР
ЭРЕТКЕСТӘР, матдәләрҙе иретеү, 2 йәки унан күберәк компоненттарҙан бер төрлө системалар булдырыу һәләтенә эйә булған индивидуаль химик берләшмәләр йәки уларҙың ҡатышмаһы....
ЭРОЗИЯ
ЭРОЗИЯ (лат. еrosio — ашау) геоморфологияла, тау тоҡомдарының ер өҫтө һыуҙары тарафынан ашалыу процесы. Рельефты формалаштырған төп факторҙарҙың береһе. Э. тау тоҡомдарының...
ЭРСЕН‑РАШ
ЭРСЕН‑РАШ Маргарет Ингеборг (16.12.1941, Лейпциг ҡ., Германия — 25.7.2017, Майндағы Франкфурт ҡ., Германия), төркиәтсе, башҡорттар б‑са белгес. И.В.Гёте ис. Франкфурт ун‑тын тамамлаған....
ЭСӘКҠЫУЫШЛЫЛАР
ЭСӘКҠЫУЫШЛЫЛАР, с а ҡ ҡ ы с т а р (Coelenterata), умыртҡаһыҙҙар тибы. 3 класы, яҡынса 9 мең төрө билдәле, бөтә Ер шары буйлап таралған. БР‑ҙа гидроид һымаҡтар класына ҡараған...
ЭСӘКТӘРҘЕҢ ҮТКӘРМӘҮСӘНЛЕГЕ
ЭСӘКТӘРҘЕҢ ҮТКӘРМӘҮСӘНЛЕГЕ, и л е у с, эсәктәрҙәге тупланманың хәрәкәте туҡталыуға бәйле киҫкен хирургик ауырыу. Механик (странгуляцион, обтурацион һәм ҡатнаш) һәм...
ЭСЕРҘАР, ҡара: Социал революционерҙар партияһы.
ЭСЕРҘАР, ҡара: Социал‑революционерҙар партияһы.
ЭСКАДРИЛЬЯЛАР
ЭСКАДРИЛЬЯЛАР (фр. escadrille), 1) авиацияның бер типтағы самолёт отрядтары йәки бер нисә звенонан (10—24 хәрби берәмек) торған төп тактик подразделениеһы; 2) ҡайһы бер сит ил...
ЭСКЕ ЭШТӘР МИНИСТРЛЫҒЫ МУЗЕЙЫ
ЭСКЕ ЭШТӘР МИНИСТРЛЫҒЫ МУЗЕЙЫ. Өфөлә урынлашҡан. 1982 й. БР б‑са ЭЭМ‑дың Милиция музейы булараҡ ойошторола, 2011 й. алып БР б‑са ЭЭМ музейы. БР ҡалаларында һәм райондарында...
ЭСКЕ ЯНЫУЛЫ ДВИГАТЕЛДӘР
ЭСКЕ ЯНЫУЛЫ ДВИГАТЕЛДӘР, яғыулыҡты яндырған һәм йылылыҡ энергияһының бер өлөшөн механик энергияға үҙгәрткән йылылыҡ двигателе. Ҡулланылған яғыулыҡ төрө б‑са шыйыҡлыҡ...
ЭССЕ
ЭССЕ (фр. essai), ниндәй ҙә булһа бер күренешкә авторҙың шәхси күҙаллауын сағылдырған һәм баштан уҡ уны тулыһынса аңлатыуға дәғүә итмәгән бәләкәй күләмле һәм ирекле композициялы...
ЭССЕН Пётр Кириллович
ЭССЕН Пётр Кириллович (11.8.1772—23.9.1844, С.‑Петербург, Орёл губ. ерләнгән), дәүләт эшмәкәре. Инфантериянан генерал (1819). Граф (1833). А.В.Суворовтың 1799 й. Швейцария походында,...
ЭСТЕТИКА
ЭСТЕТИКА (гр. aisthētikos — һиҙемле), кешенең донъяны эстетик үҙләштереүенең дөйөм законлыҡтары, матурлыҡ ҡануны б‑са ижадтың асылы һәм формалары т‑дағы философия фәне....
ЭСТОНИЯ
ЭСТОНИЯ, Эстон Республикаһы, Көнсығыш Европала, Балтик буйында урынлашҡан дәүләт. Майҙаны — 43,5 мең км2. Баш ҡалаһы — Таллин. Дәүләт башлығы — президент. Халҡы — 1,3 млн...
ЭСТРАДА МУЗЫКАҺЫ
ЭСТРАДА МУЗЫКАҺЫ, киң аудиторияға күңел асыу өсөн тәғәйенләнгән музыка сәнғәте төрө.
Башҡортостанда эстрада мәҙәниәте формалашыуына урындағы артистарҙың һәм танылған...
ЭҪЕМ ЗАВОДТАРЫ
ЭҪЕМ ЗАВОДТАРЫ, Себер даруғаһының Шайтан‑Көҙәй улусы башҡорттарынан һатып алынған ерҙәрҙә Эҫем й. буйында нигеҙ һалына, Үрге Эҫем суйын иретеү һәм тимер етештереү...