Список материалов
ӘЙЛЕ, башҡорттарҙың ырыу‑ҡәбилә берләшмәһе
ӘЙЛЕ (әй, әйҙе), 1) башҡорттарҙың ырыу‑ҡәбилә берләшмәһе. Дыуан, көҙәй, ҡошсо, мырҙалар, өпәй, һыҙғы, Ә. ҡәбиләләрен үҙ эсенә алған. 14—15 бб. барлыҡҡа килгән. 17— 19 бб. төп...
ӘЙТЕМ
ӘЙТЕМ, әйберҙәрҙең асылын, ниндәй ҙә булһа бер тормош күренешен үткер һәм образлы итеп тасуирлаған һүҙбәйләнеш. Ғәҙәти ситуацияларҙа ҡулланылһа ла, Ә. айырым бер осраҡҡа...
ӘЙТЕШ, башҡорт фольклоры жанры
ӘЙТЕШ, башҡорт фольклоры жанры, нәфис һүҙ оҫталарының шиғри, һирәгерәк сәсмә импровизация сәнғәтендә ярыш‑диалогы. Ғәҙәттә йыйындарҙа, халыҡ тантаналарында думбыраға...
ӘЙТЕШМӘК
ӘЙТЕШМӘК, һ а н а ш м а ҡ, фольклор жанры, ритмға һәм рифмаға һалынған шиғыр. Борон Ә. община ағзалары араһында хеҙмәтте бүлгәндә шартлы кинәйәле телмәрҙә (мәҫ., һунарҙа)...
ӘЙҮКӘ, Ҡалмыҡ ханлығы ханы
ӘЙҮКӘ (1642—1724), Ҡалмыҡ ханлығы ханы (1672 й. алып). Ҡалмыҡ ханы Мончактың (Мунчак) өлкән улы. Атаһының Рәсәй м‑н яҡынлашыу сәйәсәтен дауам итә: 1667 й. тоғролоҡҡа ант бирә. 17...
ӘЙҮПОВ Вадим Рәмил улы
ӘЙҮПОВ Вадим Рәмил улы (13.10. 1974,Өфө),спортсы.Фехтование б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2001). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (1996). Р.И.Әйүповтың улы. Урал физик...
ӘЙҮПОВ Мансур Әнүәр улы
ӘЙҮПОВ Мансур Әнүәр улы (8.7. 1947, БАССР‑ҙың Дәүләкән р‑ны Исмәғил а.), политолог. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (2009), сәйәсәт ф. д‑ры (2004), проф. (2009). БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре...
ӘЙҮПОВ Рафаэль Мөхәмәт улы
ӘЙҮПОВ Рафаэль Мөхәмәт улы [11.11.1928, БАССР‑ҙың Тамъян‑Ҡатай кантоны Малай‑Муйнаҡ а. (БР‑ҙың Учалы р‑ны) — 14.10.1995, Өфө], актёр, режиссёр. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре...
ӘЙҮПОВ Рәмил Исмәғил улы
ӘЙҮПОВ Рәмил Исмәғил улы (4.8. 1946, Өфө), тренер. Фехтование б‑са СССР‑ҙың (1991) һәм РСФСР‑ҙың (1988) атҡ. тренеры, СССР‑ҙың спорт мастеры (1966). БАССР‑ҙың атҡ. физик культура...
ӘЙҮПОВ Рәмил Исмәғил улы
ӘЙҮПОВ Рәмил Исмәғил улы (4.8.1946, Өфө ҡ. — 10.8.2021, шунда уҡ), тренер. Фехтование буйынса СССР‑ҙың (1991) һәм РСФСР‑ҙың (1988) атҡаҙанған тренеры, СССР‑ҙың спорт мастеры (1966). БАССР‑ҙың...
ӘЙҮПОВ Рәфғәтдин Талип улы
ӘЙҮПОВ Рәфғәтдин Талип улы (15.3.1914, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Собханғол а., хәҙ. БР‑ҙың Туймазы р‑ны Иҫке Собханғол а., — 19.12.1987, Туймазы ҡ.), Соц. Хеҙмәт Геройы (1966). 1939—40 йй....
ӘЙҮПОВ Риф Сәлих улы
ӘЙҮПОВ Риф Сәлих улы (2.9.1939, БАССР‑ҙың Кушнаренко р‑ны Ҡаратәкә а.—28.1.2015, Өфө), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (1995), проф. (1995). РФ юғары мәктәбенең атҡ. хеҙм‑ре (1998), БАССР‑ҙың атҡ....
ӘЙҮПОВ Салауат Миҙхәт улы
ӘЙҮПОВ Салауат Миҙхәт улы (17.1. 1958, Өфө), әҙәбиәт белгесе. Филол. ф. д‑ры (2002). БДУ‑ны тамамлаған (1980). 1981–82 йй., 1986–88 йй. һәм 1997–2002 йй. БДУ‑ла, 1988 й. алып Коми пед. ин‑тында...
ӘЙҮПОВ Хәмит Вәли улы
ӘЙҮПОВ Хәмит Вәли улы [15.1.1914, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе (БР‑ҙың Әлшәй р‑ны) Гәйнәямаҡ а. — 26.3.1987, Өфө], ветеринар врач. Ветеринария ф. д‑ры (1969), проф. (1970). РСФСР‑ҙың (1974) һәм...
ӘЙҮПОВА Венера Хәҙис ҡыҙы
ӘЙҮПОВА Венера Хәҙис ҡыҙы (10.1.1955, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Бәләкәй Учалы эшселәр ҡсб, хәҙ. Учалы ҡ.), музыка белгесе. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1989), РФ‑тың атҡ. мәҙәниәт...
ӘЙҮПОВА Зиләрә Ғайса ҡыҙы
ӘЙҮПОВА Зиләрә Ғайса ҡыҙы (15.6. 1933, БАССР‑ҙың Мәсетле р‑ны Абдулла а. — 20.9.2014, Өфө), бейеүсе. БАССР‑ҙың атҡ. артисы (1959). 1955—75 йй. Башҡорт дәүләт халыҡ бейеүҙәре ансамбле...
ӘЙҮПОВА Людмила Лотфи ҡыҙы
ӘЙҮПОВА Людмила Лотфи ҡыҙы (28.3.1945, Владивосток ҡ.), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (1999), проф. (2000). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2000). БДУ‑ны тамамлағандан...
ӘКӘНӘЙ, Дүртөйлө р‑нындағы ауыл
ӘКӘНӘЙ, Дүртөйлө р‑нындағы ауыл, Иҫке Яндыҙ а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 18 км һәм Өфө т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 147 км алыҫлыҡта Яубазы й.буйында урынлашҡан. Халҡы:...
ӘКБӘРОВ Рәфиз Әхмәтзыя улы
ӘКБӘРОВ Рәфиз Әхмәтзыя улы (28.9.1946, БАССР‑ҙың Асҡын р‑ны Ҡыйғаҙы а.), агроном. А.х. ф. д‑ры (2006). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1973) Асҡын р‑нының“Бүләк”к‑зында баш агроном,...
ӘКИӘТ
ӘКИӘТ, фольклорҙың төп жанрҙарының береһе, уйҙырмаға ҡоролған тылсымлы, мажаралы йәки көнкүреш характерындағы эпик, сәсмә әҫәр. Төрлө үҫеш этаптарында халыҡтың донъяға...
