Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ӘЛМӨХӘМӘТОВ Рәшит Вәлиәхмәт улы

ӘЛМӨХӘМӘТОВ Рәшит Вәлиәхмәт улы (25.4.1934, БАССР‑ҙың Ейәнсура р‑ны Бикбау а.), педагог‑методист,тел белгесе. Пед. ф. канд. (1967), проф. (1988). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1994), БАССР мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы (1980), СССР‑ҙың мәғариф отличнигы (1976), СССР‑ҙың юғары мәктәбе отличнигы (1988), РСФСР‑ҙың...

ӘЛМӨХӘМӘТОВ Хәмит Хужиәхмәт улы

ӘЛМӨХӘМӘТОВ Хәмит Хужиәхмәт улы, Х ә м и т с ә с ә н [1861, Ырымбур губ. Верхнеурал өйәҙе 2‑се Этҡол а. (БР‑ҙың Баймаҡ р‑ны) — 1923, шунда уҡ], сәсән. Ә. т‑да биографик мәғлүмәттәр аҙ. Уның урыҫ, ҡаҙаҡ һ.б. телдәрҙе белеүе билдәле, сауҙа м‑н шөғөлләнгән, ям сабыу хеҙмәтен үтәгән. 1900 й. һәм 1913 й....

ӘЛШӘЙ РАЙОНЫ

ӘЛШӘЙ РАЙОНЫ, БР‑ҙың көньяҡ‑көнбайышында урынлашҡан. Төньяҡта — Дәүләкән, көнсығышта — Ауырғазы һәм Стәрлетамаҡ, көньяҡта — Миәкә, көнбайышта Бишбүләк һәм Бәләбәй р‑ндары м‑н сиктәш. 1935 й. 31 ғин. ойошторола (ҡара: Административ район). Майҙаны — 2415 км2. Адм. үҙәге — Раевка а., Өфөнән көньяҡ‑көнбайышҡа...

ӘЛШӘЙ, ауыл, 1938 й. алып Әлшәй р‑ны Раевка ҡасабаһы эсендә урынлашҡан.

ӘЛШӘЙ, ауыл, 1938 й. алып Әлшәй р‑ны Раевка ҡасабаһы эсендә урынлашҡан. Ауылға 18 б. башында Нуғай даруғаһы Яйыҡ‑Ҫыбы‑Мең улусы башҡорттары үҙ ерҙәрендә нигеҙ һала. 1795 й. 30 йортта 142 кеше йәшәгән, 1865 й. 65 йортта – 538 кеше. Малс‑ҡ, игенселек, умарт‑ҡ м‑н шөғөлләнгәндәр. Ә. улус идараһы урынлашҡан,...

ӘМЗӘ УРМАН КОМБИНАТЫ

ӘМЗӘ УРМАН КОМБИНАТЫ, ағас әҙерләү, уны механик һәм тәрән химик эшкәртеү пр‑тиеһы. Составына Бурёнка урман пункты, таҡта ярыу производствоһы, сеймалды алдан әҙерләү (бөтәһе лә – 1946), урман химияһы (1953) һәм энергомеханика цехтары, лаб., ремонт‑төҙөлөш (бөтәһе лә – 1951) һәм һеркә к‑таһы (1996) етештереү...

ӘМЗӘ, Нефтекама ҡ. составындағы ауыл

ӘМЗӘ, Нефтекама ҡ. составындағы ауыл; т. юл станцияһы. Нефтекаманан Т.‑Көнс. табан 22 км алыҫлыҡта Әмзә й. тамағында (Беүә й. ҡушылдығы), Горький тимер юлында урын­лашҡан. Халҡы (мең кеше): 1959 й. – 2,6; 2002 – 4,8; 2010 – 4,9. Башҡорттар, урыҫтар, татарҙар, мариҙар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар...

ӘМЗЕБАШ, Ҡалтасы р‑нындағы ауыл

ӘМЗЕБАШ, Ҡалтасы р‑нындағы ауыл, Әмзебаш а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 18 км һәм Нефтекама т. юл ст. К.‑Көнс. табан 40 км алыҫлыҡта Әмзе й. (Беүә й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 588 кеше; 1920 — 573; 1939 — 503; 1959 — 488; 1989 — 520; 2002 — 524; 2010 — 417 кеше. Мариҙар йәшәй...

ӘМИН ИБРАЕВ

ӘМИН ИБРАЕВ, Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Себер даруғаһының Тиләү улусы башҡорто. Шул уҡ улустың старшинаһы. 1774 й. май—нояб. Ә.И. отряды (600‑гә яҡын кеше) Себер даруғаһында хәрәкәт итә; Әй й. буйында (ш. уҡ даруғаныңҮрге Ҡыйғы һәм Уразмәт аа. тирәһендә) И.И.Михельсон...

ӘМИН, Баймаҡ р‑нындағы ауыл

ӘМИН, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Темәс а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 54 км һәм Сибай т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 98 км алыҫлыҡта Һаҡмар й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. – 241 кеше; 1920 – 382; 1939 – 313; 1959 – 277; 1989 – 288; 2002 – 284; 2010 – 277 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Балалар баҡсаһы,...

ӘМИН, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл

ӘМИН, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл, Байҡыбаш а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнб. 20 км һәм Щучье Озеро т. юл ст. (Пермь крайы) К. табан 93 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. – 209 кеше; 1959 – 199; 1989 –156; 2002 – 125; 2010 – 100 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ пункты бар. Ауылға...

ӘМИН, Шишмә р‑нындағы ауыл

ӘМИН, Шишмә р‑нындағы ауыл, Арыҫлан а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Шишмә т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 19 км алыҫлыҡта Уҙы й. (Дим й. ҡушылдығы) буйында, Һамар—Өфө— Силәбе автомобиль юлында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 1219 кеше; 1920 – 1623; 1939 – 1283; 1959 – 843; 1989 – 476; 2002 –467; 2010 – 442 кеше....

ӘМИНЕВ Әмир Мөхәмәт улы

ӘМИНЕВ Әмир Мөхәмәт улы (1.1. 953, БАССР‑ҙың Ғафури р‑ны Һабай а.), яҙыусы. РФ‑тың (2014) һәм БР‑ҙың (1993) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1989). М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1980) “Ағиҙел” ж. хеҙм‑р, яуаплы секретарь, баш мөхәррир урынбаҫары. 1998 й. алып...

ӘМИНЕВ Әмир Мөхәмәт улы

ӘМИНЕВ Әмир Мөхәмәт улы (1.1.1953, БАССР‑ҙың Ғафури районы Һабай а.), яҙыусы. РФ‑тың (2014) һәм БР‑ҙың (1993) атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1989). М.Горький исемендәге Әҙәбиәт институтын тамамлағандан һуң (Мәскәү ҡ., 1980) “Ағиҙел” журналында хеҙмәткәр, яуаплы секретарь, баш...

ӘМИНЕВ Әхмәт Ғата улы

ӘМИНЕВ Әхмәт Ғата улы [1.9.1924, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Тарҡаҙы а. (БР‑ҙың Йәрмәкәй р‑ны) — 20.9.1999, Өфө, Дүртөйлө ҡ. ерләнгән], совет партия‑дәүләт эшмәкәре. Иҡт. ф. канд. (1972). Соц. Хеҙмәт Геройы (1966). БДУ‑ны тамамлаған (1964).1947 й. алып Йәрмәкәй, Илеш, Дүртөйлө р‑ндарында партия эшендә,...

ӘМИНЕВ Гесиод Абдулла улы

ӘМИНЕВ Гесиод Абдулла улы (19.2. 1939, Ижевск), психолог, педагог. Психология ф. д‑ры (1978), проф. (1980). БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1980). Ҡазан мед. ин‑тын тамамлаған (1962). 1965—74 йй. Ҡазан ун‑тының лаб. мөдире. 1980—2005 йй. БДУ‑ның психология каф.мөдире, бер үк ваҡытта 1998—2005 йй. факультет‑ара...

ӘМИНЕВ Зариф Хурамша улы

ӘМИНЕВ Зариф Хурамша улы [14.12.1916, Пермь губ. Уҫы өйәҙе Солтанай а. (Пермь крайының Барҙы р‑ны) – 1.9.1974, Пермь өлк. Яңы Ашап а.], Дан орд. тулы кавалеры. 1939—40 йй. совет‑финлянд һуғышында һәм Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1941 й. авг. алып Көньяҡ‑Көнбайыш, Дон һәм 2‑се Балтик буйы фронттарында...

ӘМИНЕВ Зыя Әсҡәт улы

ӘМИНЕВ Зыя Әсҡәт улы [9.11.1914, Өфө губ. Златоуст өйәҙе Лаҡлы а. (БР‑ҙың Салауат р‑ны) — 12.3. 1969, Өфө], тарихсы. Тарих ф. д‑ры (1968). К.Либкнехт ис. Мәскәү индустриаль‑пед. ин‑тын (1939), КПСС ҮК эргәһендәге Ижтимағи фәндәр акад. (Мәскәү, 1950) тамамлаған. 1939—47 йй. Бөрө уҡытыусылар ин‑тында...

ӘМИНЕВ Мәхмүт Шәймәрҙән улы

ӘМИНЕВ Мәхмүт Шәймәрҙән улы (7.11.1925, Өфө – 27.1.1984, шунда уҡ), Соц. Хеҙмәт Геройы (1959). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1949—75 йй. Куйбышев т. юлының Башҡ‑н бүлексәһе Бензин станцияһының вагон депоһында эшләй (1961 й. алып бригадир). Цистерналарҙы нефть м‑н тултырыуға әҙерләүҙең (парға тотоп) прогрессив...

ӘМИНЕВ Миңлетдин Ғилметдин улы

ӘМИНЕВ Миңлетдин Ғилметдин улы [15.10.1922, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Һарыш а. (БР‑ҙың Мәләүез р‑ны) — 12.8.1969, БАССР‑ҙың Күгәрсен р‑ны Йомағужа а.], Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1942 й. алып Воронеж фронтында хеҙмәт итә. Герой исеменә 40‑сы армияның 178‑се танк бригадаһы...

ӘМИНЕВ Рим Фәйзрахман улы

ӘМИНЕВ Рим Фәйзрахман улы (18.6. 1941, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны Иҫке Муса а.), актёр. БР‑ҙың халыҡ артисы (1993), БАССР‑ҙың атҡ. артисы (1989). Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1976). Өфө сәнғәт уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1970; К.Ф.Ғәҙелшин курсы) Салауат башҡорт драма театрында эшләй: 2001 й. тиклем...