Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ЗАҺИҘУЛЛИН Ринат Васиҡ улы

ЗАҺИҘУЛЛИН Ринат Васиҡ улы (12.1.1960, Ырымбур өлк. Тирис‑Усман а.), физик. Техник ф. д‑ры (2002). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1982) Екатеринбургта эшләй: 1984 й. тиклем “Электроавтоматика” з‑дында инженер, 1987 й. алып РФА Урал бүлегенең Металдар физикаһы ин‑тында өлкән ғилми хеҙм‑р. 1993 й. алып “Геофизика”...

ЗАҺИҘУЛЛИН Шамил Зариф улы

ЗАҺИҘУЛЛИН Шамил Зариф улы (14.8.1944, Өфө), терапевт. Мед. ф. д‑ры (1992), проф. (1993). РФ‑тың (2009) һәм БР‑ҙың (1996) атҡ. фән эшмәкәре, БССР‑ҙың атҡ. табибы (1991), РФ‑тың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2003), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2003). З.Ш.Заһиҙуллиндың улы. БДМИ‑ны тамамлаған...

ЗАҺИҘУЛЛИНА Люциә Нурый ҡыҙы

ЗАҺИҘУЛЛИНА Люциә Нурый ҡыҙы [22.8.1943, БАССР‑ҙың Маҡар р‑ны Ишәй а. (БР‑ҙың Ишембай р‑ны)], биотехнолог. Техник ф. д‑ры (2002). Р.Н.Заһиҙуллиндың һеңлеһе. БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1966) Йылайыр р‑нының Юлдыбай урта мәктәбендә, 1968—71 йй. БАССР ЭЭМ‑ының бәлиғ булмағандар өсөн 2‑се хеҙмәт колонияһында...

ЗАҺИРОВ Наил Хәйбулла улы

ЗАҺИРОВ Наил Хәйбулла улы [20.11.1925, БАССР‑ҙың Тамъян-Ҡатай кантоны Ураҙ а. (БР‑ҙың Учалы районы) — 27.9.2014, Красноярск ҡ.], тау инженеры. Техник фәндәр докторы (1970), профессор (1971). РСФСР‑ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1982), СССР‑ҙың төҫлө металлургия отличнигы (1970, 1978). Б.В. һуғышында...

ЗАҺИТОВ Ғазый Ҡазыхан улы

ЗАҺИТОВ Ғазый Ҡазыхан улы [20.8.1921, Өфө губернаһы шул уҡ исемле өйәҙе Янағош а. (БР‑ҙың Мишкә районы) — 23.8.1953, шунда уҡ], артиллерист, разведчик. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1940 й. алып Ҡыҙыл армияла. Өлкән сержант З. һәм сержант М.П.Минин, 3‑сө удар армияһы 136‑сы армия туп артиллерия бригадаһы...

ЗАҺИТОВ Рәүис Хәбир улы

ЗАҺИТОВ Рәүис Хәбир улы (19.11.1948, БАССР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны Иҫке Мөхәмәт а.), актёр. РФ‑тың атҡ. (1998), БАССР‑ҙың халыҡ (1989) һәм атҡ. (1984) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1985). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1974; Р.М.Әйүпов курсы) БАДТ актёры. Юмор һәм сатира ысулдарын оҫта ҡулланған күренекле...

ЗАҺРЕТДИНОВ Роберт Абдрахман улы

ЗАҺРЕТДИНОВ Роберт Абдрахман улы (16.12.1932, БАССР‑ҙың Мәсетле р‑ны Әжекәй а. — 1.3.2016, Өфө), ҡумыҙсы. РСФСР‑ҙың (1987) һәм БАССР‑ҙың (1981) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре, РСФСР-ҙың (1978) һәм БАССР‑ҙың (1974) халыҡ мәғарифы отличнигы. Өфө сәнғәт уч‑щеһын (1962; Н.Я.Инякин класы) һәм Свердловск пед. ин‑тын...

ЗАЯНЧКОВСКИЙ Иван Филиппович

ЗАЯНЧКОВСКИЙ Иван Филиппович (8.2.1917, Киев губ. Рудое а. — 24.5.2010, Өфө), ветеринар врач. БР ФА‑ның почётлы акад. (1995). Ветеринария ф. д‑ры (1962), проф. (1963). РСФСР‑ҙың (1977) һәм БАССР-ҙың (1970) атҡ. фән эшмәкәре. Воронеж ун‑тын (1941), Үзбәк а.х. ин‑тын (Ташкент, 1943) тамамлаған. 1943 й....

ЗАЯЦ Антонина Николаевна

ЗАЯЦ Антонина Николаевна (27.8.1953, Иваново ҡ.), ҡурсаҡтар уйнатыусы актриса. БР‑ҙың халыҡ (2008) һәм атҡ. (1992) артисы. Горький театр уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1978; Ю.М.Копылов курсы) Башҡ. ҡурсаҡ театры актрисаһы. Актрисаға төрлө ҡурсаҡтар м‑н оҫта уйнау, сағыу үҙенсәлек, музыкаль һәләт хас....

ЗӘҒӘФҮРӘНОВ Фәйзрахман Зәғәфүрән улы

ЗӘҒӘФҮРӘНОВ Фәйзрахман Зәғәфүрән улы [10.10.1913, Өфө губ. Златоуст өйәҙе Һөләймән а. (БР‑ҙың Мәсетле р‑ны) — 5.9.1975, Өфө], совет партия‑дәүләт эшмәкәре. 1939—40 йй. совет‑финлянд һәм Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. Башҡ‑н юғары коммунистик а.х. мәктәбен (Өфө, 1935) һәм КПСС ҮК эргәһендәге Юғары партия...

ЗӘЙҘУЛЛИН Хәмит Вәли улы

ЗӘЙҘУЛЛИН Хәмит Вәли улы [12.5.1934, БАССР‑ҙың Бәләбәй р‑ны Сөйәрмәт а. (БР‑ҙың Йәрмәкәй р‑ны) — 23.11.1993, ТР‑ҙың Яңы Зареченск ҡсб], Соц. Хеҙмәт Геройы (1966). 1946—90 йй. ТАССР‑ҙың Баулы р‑ны “Баулы” с‑зында тракторист булып эшләй. Ленин орд. м‑н бүләкләнгән (1966). Әҙәб.: Керженевич Р. Зайдуллин...

ЗӘЙЕТ, Архангел р-нындағы ауыл

ЗӘЙЕТ, Архангел р-нындағы ауыл, Ҡыҙыл Еҙем а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. табан 15 км һәм Приуралье т. юл ст. 18 км алыҫлыҡта Ҡыҫынты й. (Еҙем й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 688 кеше; 1959 — 534; 1989 — 263; 2002 — 289; 2010 — 238 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002). Төп...

ЗӘЙЕТ, Ауырғазы р-нындағы ауыл

ЗӘЙЕТ, Ауырғазы р-нындағы ауыл, Терәпә а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.-Көнс. 23 км һәм Аҡкүл т. юл ст. Т.-Көнб. табан 16 км алыҫлыҡта Күҙйылға й. (Ағиҙел й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 465 кеше; 1920 — 570; 1939 — 479; 1959 — 385; 1989 — 263; 2002 — 200; 2010 — 178 кеше. Татарҙар йәшәй...

ЗӘЙНӘҒӘБДИНОВ Сәлих Насретдин улы

ЗӘЙНӘҒӘБДИНОВ Сәлих Насретдин улы (15.8.1931, БАССР‑ҙың Мәләүез р‑ны Әлмәкәй утары), хужалыҡ эшмәкәре. Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). БР‑ҙың атҡ. а.х. хеҙм‑ре (1997). БАХИ‑ны тамамлаған (1970). 1957 й. алып Мәләүез р‑нының В.И.Ленин ис. к‑зында эшләй (1959 й. башлап рәйес); 1985—98 йй. Мәләүез районы әҙерләүҙәр...

ЗӘЙНӘШЕВ Нәҙим Карам улы

ЗӘЙНӘШЕВ Нәҙим Карам улы [29.6.1929, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Варзитамаҡ а. (БР‑ҙың Борай р‑ны)] инженер‑электрик, иҡтисадсы. Техник (1970) һәм иҡтисад ф. д‑ры (2000), проф. (1977). РФ‑тың (1997) һәм БР‑ҙың (1990) атҡ. фән эшмәкәре. А.Ф.Можайский ис. Ленинград Ҡыҙыл байраҡлы хәрби‑һауа инженерҙар акад....

ЗӘЙНӘШЕВ Үзбәк Нәзих улы

ЗӘЙНӘШЕВ Үзбәк Нәзих улы [17.8.1919, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Ҡәҙер а. (БР‑ҙың Илеш р‑ны) — 19.5.1986, ш. уҡ райондың Баҙытамаҡ а.], хужалыҡ эшмәкәре. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1950—75 йй. Илеш р‑нының Егерме икенсе партсъезд исемендәге колхоз рәйесе. З. етәкс. колхоз үҫемлекселектә һәм малсылыҡта юғары...

ЗӘЙНӘШЕВА Зарима Ғафар ҡыҙы

ЗӘЙНӘШЕВА Зарима Ғафар ҡыҙы (6.6.1954, БАССР‑ҙың Иглин р‑ны Бейбаҡты а.), иҡтисадсы. Иҡтисад ф. д‑ры (2005), проф. (2007). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2006). Мәскәү технология ин‑тының Өфө филиалын тамамлағандан һуң (1977) Иглин көнкүреш хеҙмәте күрһәтеү комб‑тында иҡтисадсы, 1979 й....

ЗӘЙНЕТДИНОВ Денис Фоат улы

ЗӘЙНЕТДИНОВ Денис Фоат улы (12.1.1980, Өфө), балет артисы. БР-ҙың атҡ. артисы (2002). Р.Нуриев ис. Башҡ. хореография уч‑щеһын (1998; педагогы Ш.Ә.Тереғолов), А.Я.Ваганова ис. Рус балеты акад. (С.‑Петербург, 2008; педагогы Г.Д.Алексидзе) тамамлаған. 1998 й. алып БДОБТ солисы, 2004 й. — педагог-репетиторы,...

ЗӘЙНЕТДИНОВ Рәшит Сәйфетдин улы

ЗӘЙНЕТДИНОВ Рәшит Сәйфетдин улы (18.6.1938 й., БАССР‑ҙың Красноусол р‑ны Яңы Ҡауарҙы а., хәҙ. БР‑ҙың Ғафури р‑ны, — 18.12.2015, Өфө), рәссам. Проф. (1998). БР‑ҙың халыҡ рәссамы (2008), БР-ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1993). Рәссамдарсоюзы ағзаһы (1980). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1978; педагогы Р.М.Нурмөхәмәтов)...

ЗӘЙНЕТДИНОВ Шамил Рәшит улы

ЗӘЙНЕТДИНОВ Шамил Рәшит улы (28.11.1951, Өфө), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (2001). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1975) Өфөлә эшләй: ТТӘИ‑лә (1995 й. алып өлкән ғилми хеҙм‑р), 2000 й. — Көнсығыш иҡт.‑юридик гуманитар акад. (ватан һәм дөйөм тарих каф. мөдире), 2003 й. — Бөтә Рәсәй ситтән тороп уҡыу финанс‑иҡт....