Список материалов
АБҘАН УРТА МӘКТӘБЕ, Ейәнсура р‑ны
АБҘАН УРТА МӘКТӘБЕ, Ейәнсура р‑ны. 1917 й. башланғыс уч‑ще булараҡ нигеҙ һалына. 1920 й. алып беренсе баҫҡыс мәктәп, 1925 й. — крәҫтиән йәштәре мәктәбе, 1930 й. — тулы булмаған урта мәктәп, 1935 й. башлап бөгөнгө статуста. Интернаты, емеш баҡсаһы, атыу тиры, тыуған яҡты өйрәнеү музейы бар. Урта мәктәпте...
АКАДЕМИЯ
АКАДЕМИЯ, ҡайһы бер фәнни учреждение һәм уҡыу йорттары исеме. Башҡортостанда БР Фәндәр академияһы һәм РФА Өфө фәнни үҙәге эшләй. Респ. РФА‑ның 2 акад. (Р.И.Ниғмәтуллин, М.С.Юнысов) һәм 5 мөхбир ағзаһы (Х.Н.Ғиззәтуллин, У.М.Джемилев, М.Ә.Илһамов, В.В.Напалков, В.Н.Пучков), 1 Рәсәй мед. фәндәре акад....
АКАДЕМҮҘӘК
АКАДЕМҮҘӘК, респ. мәғарифты һәм мәҙәниәтте үҫтереүгә идея һәм практик яҡтан етәкс. итеү маҡсатында 1922 й. Өфөлә БАССР‑ҙың Мәғариф ХК‑һы эргәһендә ойошторола. А. составында төрлө ваҡытта фәнни-методик (башҡ., урыҫ, аҙ милләттәр), терминологик, әҙәби-художестволы, музей, архив, театр, муз., балалар комиссиялары;...
АҠЪЯР УРТА МӘКТӘБЕ №1
АҠЪЯР УРТА МӘКТӘБЕ №1, Хәйбулла р‑ны. 1919 й. яңы ысуллы мәҙрәсә (1908 й. нигеҙләнгән) нигеҙендә 1‑се баҫҡыс мәктәп булараҡ асыла, 1933 й. алып колхоз йәштәре мәктәбе, 1934 й. — тулы булмаған урта мәктәп, 1937 й. — башҡ. урта мәктәбе, 1946 й. — урыҫ‑башҡ. урта мәктәбе, 1970 й. хәҙ. исемен йөрөтә. Уҡытыу...
АРХИТЕКТУРА-ТӨҘӨЛӨШ КОЛЛЕДЖЫ
АРХИТЕКТУРА-ТӨҘӨЛӨШ КОЛЛЕДЖЫ. 1961 й. Өфөлә киске төҙөлөш техникумы булараҡ нигеҙ һалына, 1967 й. алып төҙөлөш техникумы, 1995 й. хәҙ. статусын ала, 2011 й. — Башҡорт архитектура‑төҙөлөш колледжы. 2011 й. башлап составында 129‑сы һөнәрселек лицейы (Өфө). Благовещен, Бөрө, Дәүләкән ҡҡ., Кушнаренко р‑ны...
АСПИРАНТУРА
АСПИРАНТУРА (лат. aspiro — ынтылам, яҡынайырға тырышам), вуздан һуң проф. белем биреү системаһында ғилми һәм ғилми‑пед. кадрҙар әҙерләү формаһы. Ғилми‑тикшеренеү учреждениеларында һәм юғары уҡыу йорттарында тормошҡа ашырыла. Рәсәйҙә А. 1925 й. РСФСР Мәғариф ХК эргәһендә, 1930‑сы йй. алып СССР вуздарында...
АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫ МӘКТӘПТӘРЕ ҺӘМ УЧИЛИЩЕЛАРЫ
АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫ МӘКТӘПТӘРЕ ҺӘМ УЧИЛИЩЕЛАРЫ, Рәсәйҙә ауыл хужалығы б‑са белгестәр әҙерләү өсөн башланғыс проф. уҡыу йорттары. 19 б. 80‑се йй. алып асылалар һәм Түбәнге ауыл хужалығы мәктәптәре тураһында положение (1883) һәм Ауыл хужалығы белеме тураһында положениеға (1904) ярашлы эшләйҙәр. Халыҡ мәғарифы...
БАКАЛАВРИАТ
БАКАЛАВРИАТ, юғары белем системаһында тәүге баҫҡыс. “Бакалавр” дәрәжәһе база юғары белем программаһын (4 йыл) үҙләштергәндән һуң бирелә һәм магистр дәрәжәһе (ҡара: Магистратура) алыр өсөн уҡыуҙы дауам итеү хоҡуғын бирә. Күп кенә сит илдәрҙә (АҠШ, Англия һ.б.) бакалавр — ун‑т тамамлағандан һуң алынған...
БАЛАЛАР ЙОРТТАРЫ
БАЛАЛАР ЙОРТТАРЫ, етем балалар һәм ата-әсә ҡарауынан ҡалған балалар өсөн интернат тибындағы тәрбиә учреждениелары. Б.й. балаларҙың ғүмерен һәм һаулығын һаҡлау, уларҙы тәрбиәләү, уҡытыу, үҙ аллы тормошҡа әҙерләү мәсьәләләрен хәл итә. Балалар сабый йорттарынан, айырым шәхестәрҙән һ.б. ҡабул ителә. Балалар...
БАЛАЛАР ҠАРАУҺЫҘЛЫҒЫ
БАЛАЛАР ҠАРАУҺЫҘЛЫҒЫ, балалар һәм үҫмерҙәрҙең нормаль йәшәү шарттарынан (даими йәшәү урынының, мед. хеҙмәтләндереүенең юҡлығы), ғаилә йәки дәүләт ҡарауынан мәхрүм булыуы. Б.ҡ. балаларҙың бағыуһыҙлығының, йәғни ата‑әсә йәки уларҙы алмаштырыусы кешеләрҙең тәрбиә биреү, уҡытыу, аҫрау б‑са вазифаларын тейешенсә...
БАЛАЛАР ОЙОШМАЛАРЫ
БАЛАЛАР ОЙОШМАЛАРЫ, балалар һәм өлкәндәрҙең киң күләмле ирекле берекмәләре, эшмәкәрлектәренең соц. йүнәлеше, мөнәсәбәттәрҙең демократик стиле, ойошма ағзаларына пед. йоғонто яһау м‑н характерлана. Б.о. соц.-сәйәси (балаларҙың хоҡуҡтарын, мәнфәғәттәрен, намыҫын һәм дәрәжәһен һаҡлау), соц.‑пед. (үҫмерҙәрҙе...
БАШҠОРТ КАДЕТ КОРПУСЫ
БАШҠОРТ КАДЕТ КОРПУСЫ, Волга буйы федераль округының Рәсәй геройы А.В.Доставалов исемендәге башҡорт кадет корпусы, урта дөйөм белем биреү учреждениеһы. Ишембай ҡ. урынлашҡан. 1997 й. 1‑се мәктәп‑интернат базаһында Респ. кадет мәктәп‑интернаты булараҡ нигеҙ һалына, 2013 й. алып хәҙ. статусын ала, 2014...
БАШҠОРТ ЛИЦЕЙ‑ИНТЕРНАТЫ
БАШҠОРТ ЛИЦЕЙ‑ИНТЕРНАТЫ. 1992 й. Өфөлә БР Мәғариф министрлығы һәм “Сэрхат” төрөк фирмаһы килешеүе б‑са Башҡ.‑төрөк лицейы булараҡ нигеҙ һалына, 2003 й. алып Республика башҡорт лицей‑интернаты. Уҡытыу 3 телдә алып барыла: инглиз (математика, физика, химия, информатика, иҡтисад), урыҫ (биология, тарих,...
БАШЛАНҒЫС БЕЛЕМ
БАШЛАНҒЫС БЕЛЕМ, дөйөм белемдең тәүге баҫҡысы, маҡсаты — уҡыусылар тарафынан танып белеү һәләттәрен һәм соц. аралашыуҙы үҫтереүҙе тәьмин иткән дөйөм белемдең башланғыс белемен үҙләштереү, ш. уҡ уҡыу эшмәкәрлегенең төп күнекмәләрен формалаштырыу. РФ-та балаларҙы башланғыс уҡытыу 7 (6) йәштән башлана,...
БАШЛАНҒЫС ПРОФЕССИОНАЛЬ БЕЛЕМ
БАШЛАНҒЫС ПРОФЕССИОНАЛЬ БЕЛЕМ, проф. белемдең тәүге баҫҡысы, маҡсаты — йәмғиәткә файҙалы эшмәкәрлектең төп йүнәлештәре б‑са квалификациялы хеҙм‑рҙәр әҙерләү. 2012 й. 29 дек. “Рәсәй Федерацияһында мәғариф тураһында” законға ярашлы, Б.п.б. квалификациялы эшселәр (хеҙмәткәрҙәр) әҙерләү программалары б‑са...
БӘЛӘБӘЙ АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫН МЕХАНИЗАЦИЯЛАУ ҺӘМ ЭЛЕКТРЛАШТЫРЫУ ТЕХНИКУМЫ
БӘЛӘБӘЙ АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫН МЕХАНИЗАЦИЯЛАУ ҺӘМ ЭЛЕКТРЛАШТЫРЫУ ТЕХНИКУМЫ, 1930 й. Өфөлә үҫемлектәрҙе һаҡлау техникумы булараҡ нигеҙ һалына. 1931 й. Дәүләкән р‑ны Дәүләкән ҡасабаһына күсерелә һәм а.х. үҫемлектәре ҡоротҡостары м‑н көрәш техникумы тип үҙгәртелә. 1940 й. алып Бәләбәй ҡ.: а.х. механизациялау һәм...
БЕЛОРЕТ ҺӨНӘРСЕЛЕК ЛИЦЕЙЫ №25
БЕЛОРЕТ ҺӨНӘРСЕЛЕК ЛИЦЕЙЫ №25, 1921 й. Белорет металлургия з‑ды (ҡара: Белорет металлургия комбинаты) эргәһендә фабрика‑завод өйрәнсектәр мәктәбе булараҡ нигеҙ һалына, 1940 й. алып 1‑се һөнәрселек уч‑щеһы, 1960 й. — 7‑се техник уч‑ще, 1963 й. — 35‑се ҡала ПТУ‑һы, 1975 й. — 35‑се СПТУ, 1988 й. — 25‑се...
БӨРӨ МЕДИЦИНА-ФАРМАЦЕВТИКА КОЛЛЕДЖЫ
БӨРӨ МЕДИЦИНА-ФАРМАЦЕВТИКА КОЛЛЕДЖЫ, 2005 й. Бөрө медицина колледжы м‑н Бөрө фармацевтика колледжының берләшеүе һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә. Уҡытыу көндөҙгө бүлектә акушерлыҡ эше, лаб. диагностика, дауалау эше, шәфҡәт туташы эше, фармация һөнәрҙәре б‑са алып барыла. 20 лаб., 3 компьютер класы, китапханаһы,...
БӨРӨ УРТА МӘКТӘБЕ №3
БӨРӨ УРТА МӘКТӘБЕ №3. 1918 й. Бөрө ҡыҙ балалар гимназияһы нигеҙендә 2‑се баҫҡыс берҙәм хеҙмәт мәктәбе булараҡ нигеҙ һалына. 1918—21 йй. мәктәп эшләмәй. 1951 й. алып хәҙ. исемен һәм статусын ала. Дендрарийы бар. Урта мәктәпте 4 меңдән ашыу кеше тамамлаған (2011), улар араһында М.З.Бәширов, Й.Ғ.Рәхмәтуллина,...
ВӘЛИЕВ Тәүкәлүн Хаммат улы
ВӘЛИЕВ Тәүкәлүн Хаммат улы [19.11.1896, Өфө губ. Златоуст өйәҙе Дүшәмбикә а. (БР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны) — 10.10.1959, Ҡазан], педагог. РСФСР мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы (1952). К.А.Тимирязев ис. Башҡорт пед. ин‑тын тамамлаған (1939). 1934—57 йй. БАССР‑ҙың Ҡыйғы һәм Салауат р‑ндарында дөйөм белем биреү мәктәптәре...
