Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ПСИХОЛОГИЯ

ПСИХОЛОГИЯ (психо... һәм ...логия), кешеләрҙең һәм хайуандарҙың психик тормошо законлыҡтары, механизмдары һәм факттары т‑дағы фән. Тәүҙә П. өйрәнгән күренештәр “күңел” тигән дөйөм термин эсенә алынып, философия бүлегенең предметы була, был бүлек 16 б. П. тип атала башлай. 17—18 бб. механистик филос....

ПСИХОЛОГИЯ БЕЛЕМЕ БИРЕҮ

ПСИХОЛОГИЯ БЕЛЕМЕ БИРЕҮ, психология өлкәһендә юғары квали‑ фикациялы белгестәр әҙерләү системаһы; өҫтәлмә махсус белем биреү төрө, кешеләрҙең үҙ‑ара мөнәсәбәттәре м‑н бәйле проф. бурыстарҙы хәл итеү өсөн төрлө тармаҡ белгестәрен әҙерләү. П.б.б. соц.‑гуманитар, тәбиғәт‑ғилми һәм дөйөм проф. психология...

РЕАЛЬ УЧИЛИЩЕЛАР

РЕАЛЬ УЧИЛИЩЕЛАР, Рәсәйҙә тәбиғәт‑матем. циклы фәндәрен тәрән өйрәнгән тулы булмаған урта йәки урта уҡыу йорттары. 1872 йылғы уставҡа ярашлы реаль гимназиялар урынына ойошторолалар. Халыҡ мәғарифы министрлығы ҡарамағында булалар. Ҡаҙна, ҡала йәмғиәттәре, земстволар һәм айырым кешеләр аҡсаһына тотолалар....

САБЫЙҘАР ЙОРТО

САБЫЙҘАР ЙОРТО, етем балаларҙы, ата‑әсә ҡарауынан мәхрүм ҡалған балаларҙы, үҫешендә физик һәм психик тайпылыштар булған балаларҙы тәрбиәләү, уларға дауалау‑иҫкәртеү ярҙамы күрһәтеү, медик‑психологик‑пед. реабилитациялау өсөн тәғәйенләнгән учреждениелар. С.й. һаулыҡ һаҡлау органдары ҡарамағында, улар...

САҠМАҒОШ УРТА МӘКТӘБЕ №1

САҠМАҒОШ УРТА МӘКТӘБЕ №1, Саҡмағош р‑ны. 1922 й. БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Иҫке Ҡалмаш а. (хәҙ. БР‑ҙың Саҡмағош р‑ны) 1‑се баҫҡыс берҙәм хеҙмәт мәктәбе булараҡ асыла. 1928 й. ш. уҡ кантондың Саҡмағош а. (хәҙ. Саҡмағош р‑ны) күсерелә, 1929 й. алып колхозсы йәштәр мәктәбе, 1936 й. Саҡмағош өлгөлө башланғыс...

САЛАУАТ ИНДУСТРИАЛЬ КОЛЛЕДЖЫ

САЛАУАТ ИНДУСТРИАЛЬ КОЛЛЕДЖЫ, 1957 й. Өфө урман техникумы (ҡара: Урман хужалығы техникумы) базаһында урман техникумы булараҡ асыла. 1958 й. алып Ишембай нефтехимия техникумы м‑н берләштерелгәндән һуң индустриаль техникум, 1994 й. хәҙ. статусын ала. 2014 й. Һөнәрселек училищеһы №19 ҡушыла. Уҡытыу көндөҙгө...

САЛАУАТ МЕДИЦИНА КОЛЛЕДЖЫ

САЛАУАТ МЕДИЦИНА КОЛЛЕДЖЫ, 1955 й. фельдшерлыҡ мәктәбе булараҡ асыла. 1960 й. алып мед. уч‑щеһы, 2006 й. хәҙ. статусын ала. 1959 й. фельдшерлыҡ бүлеге Сибай ҡ. (ҡара: Сибай медицина колледжы) күсерелә. Уҡытыу көндөҙгө бүлектә акушерлыҡ эше, дауалау эше, шәфҡәт туташы эше һөнәрҙәре б‑са алып барыла....

САЛАУАТ МУЗЫКА КОЛЛЕДЖЫ

САЛАУАТ МУЗЫКА КОЛЛЕДЖЫ, 1961 й. музыка уч‑щеһы булараҡ асыла, 2008 й. хәҙ. статусын ала. Уҡытыу көндөҙгө бүлектә инструменталь башҡарыу, эстрада музыка сәнғәте (эстрада оркестры инструменттары), халыҡ йырын яңғыҙ һәм хор м-н башҡарыу, хор м‑н дирижёрлыҡ итеү, музыка теорияһы һөнәрҙәре б‑са алып барыла....

САЛАУАТ ПЕДАГОГИЯ КОЛЛЕДЖЫ

САЛАУАТ ПЕДАГОГИЯ КОЛЛЕДЖЫ, 1961 й. пед. уч‑щеһы булараҡ асыла, 1994 й. алып С.п.к., 2012 й. — Салауат мәғариф һәм проф. технологиялар колледжы. Уҡытыу көндөҙгө бүлектә һәм экстернат формаһында мәктәпкәсә белем биреү, башланғыс белем биреүҙә коррекция пед., ғәмәли информатика, туризм, ҡунаҡхана сервисы,...

САЛҠАҠ УРТА МӘКТӘБЕ

САЛҠАҠ УРТА МӘКТӘБЕ, Борай р‑нында урынлашҡан. 1899 й. земство мәктәбе булараҡ асыла, 1918 й. алып 1‑се баҫҡыс берҙәм хеҙмәт мәктәбе, 1922 й. — башланғыс мәктәп, 1934 й. — тулы булмаған урта мәктәп, 1937 й. хәҙ. статусын ала. Компьютер класы, китапханаһы, тыуған яҡты өйрәнеү музейы, спорт залы, слесарлыҡ...

СИБАЙ ЛИЦЕЙЫ №9

СИБАЙ ЛИЦЕЙЫ №9, 1981 й. 9‑сы урта мәктәп булараҡ асыла, 1997 й. алып 9‑сы мәктәп‑лицей, 2000 й. хәҙ. статусын ала. Тамаша, күргәҙмә, лекция, бейеү, спорт, тренажёр һәм уҡыу залдары, компьютер һәм мед. кабинеттары, китапханаһы, тыуған яҡты өйрәнеү, лицей тарихы һәм хәрби дан музейҙары, тиры, слесарлыҡ,...

СИБАЙ МЕДИЦИНА КОЛЛЕДЖЫ

СИБАЙ МЕДИЦИНА КОЛЛЕДЖЫ, 1959 й. Салауат мед. уч‑щеһының (ҡара: Салауат медицина колледжы) фельдшерлыҡ бүлеге базаһында мед. уч‑щеһы булараҡ асыла, 2005 й. хәҙ. статусын ала. Уҡытыу көндөҙгө бүлектә дауалау эше, акушерлыҡ эше, шәфҡәт туташы эше һөнәрҙәре б‑са алып барыла. Китапханаһы, компьютер класы,...

СИБАЙ ПЕДАГОГИЯ КОЛЛЕДЖЫ

СИБАЙ ПЕДАГОГИЯ КОЛЛЕДЖЫ, 1963 й. пед. уч‑щеһы булараҡ асыла, 1994 й. хәҙ. статусын ала. Уҡытыу көндөҙгө бүлектә башланғыс кластарҙа уҡытыу, мәктәпкәсә белем биреү, өҫтәмә белем биреү педагогикаһы, музыка белеме, ғәмәли информатика, физик культура б‑са алып барыла. Ағас эше һәм слесарлыҡ оҫтаханалары,...

СИБАЙ ПОЛИТЕХНИК КОЛЛЕДЖЫ

СИБАЙ ПОЛИТЕХНИК КОЛЛЕДЖЫ, 1959 й. Баймаҡ тау‑механика техникумы филиалы булараҡ асыла, 1962 й. алып тау‑байыҡтырыу техникумы (1966 й. тиклем киске), 1994 й. — С.п.к., 2013 й. — Сибай сауҙа‑иҡт. колледжы м‑н ҡушылғандан һуң Сибай күп профилле һөнәр биреү колледжы. Уҡытыу көндөҙгө бүлектә мәғлүмәт эшкәртеүҙең...

СИБАЙ СӘНҒӘТ КОЛЛЕДЖЫ

СИБАЙ СӘНҒӘТ КОЛЛЕДЖЫ, 1997 й. Сәнғәт училищеһы филиалы булараҡ асыла, 2005 й. хәҙерге статусын ала. 2020 й. К.А.Вәлиев исеме бирелә. Уҡытыу көндөҙгө бүлектә актёрлыҡ сәнғәте, вокал сәнғәте, һынлы сәнғәт, музыкаль инструменттарҙа (халыҡ оркестры инструменттары, ҡыллы, тынлы һәм һуҡма оркестр инструменттары,...

СОЦИОЛОГИЯ БУЙЫНСА БЕЛЕМ БИРЕҮ

СОЦИОЛОГИЯ БУЙЫНСА БЕЛЕМ БИРЕҮ, социология өлкәһендә юғары квалификациялы белгестәр әҙерләү системаһы, махсус һәм өҫтәлмә белем биреүҙе үҙ эсенә ала. Махсус С.б.б.б. дөйөм социология, иҡт. социологияһы, идара итеү социологияһынан тора. 1990—99 йй. социология фәнни дисциплина булараҡ бөтә вуздарҙа ла...

СТАТИСТИКА, ИНФОРМАТИКА ҺӘМ ХИСАПЛАУ ТЕХНИКАҺЫ КОЛЛЕДЖЫ

СТАТИСТИКА, ИНФОРМАТИКА ҺӘМ ХИСАПЛАУ ТЕХНИКАҺЫ КОЛЛЕДЖЫ, 1932 й. Башҡ‑н план- иҡт. техникумы булараҡ асыла, 1942 й. алып статистика техникумы, 1967 й. — иҫәпте механизациялау техникумы, 1990 й. — информатика һәм хисаплау техникаһы техникумы, 1992 й. — Өфө статистика, информатика һәм хисаплау техникаһы...

СТӘРЛЕБАШ МӘҘРӘСӘҺЕ

СТӘРЛЕБАШ МӘҘРӘСӘҺЕ, юғары уҡыу йорто. 1720 й. Нуғай даруғаһының Тәлтем‑Юрматы улусы Стәрлебаш а. (хәҙ. БР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны) мәсете эргәһендә асыла. Ырымбур мосолман диниә назараты ҡарамағында була, хәйер, иғәнә аҡсаһына тотола. Уҡытыу‑тәрбиә процесына мөҙәрис м‑н мәсеттең имам-хатибы етәкселек итә....

СТӘРЛЕБАШ УРТА МӘКТӘБЕ №1

СТӘРЛЕБАШ УРТА МӘКТӘБЕ №1, Стәрлебаш р‑нында урынлашҡан. 1909 й. мәктәп базаһында татар донъяуи мәктәбе булараҡ асыла, 1918 й. алып 1‑се баҫҡыс, 1921 й. — 2‑се баҫҡыс берҙәм хеҙмәт мәктәбе, 1931 й. — өлгөлө мәктәп, 1932 й. — колхозсы йәштәр мәктәбе, 1934 й. — тулы булмаған урта мәктәп, 1935 й. хәҙ....

СТӘРЛЕТАМАҠ АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫ ТЕХНИКУМЫ

СТӘРЛЕТАМАҠ АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫ ТЕХНИКУМЫ, Стәрлетамаҡ р‑ны Наумовка а. урынлашҡан. 1921 й. Ҡыпсаҡ‑Ете ырыу кантонының Ермолаевка а. (БР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны) Көйөргәҙе а.х. техникумы булараҡ асыла, 1933 й. алып Көйөргәҙе, 1957 й. — Стәрлетамаҡ зооветеринария техникумы, 1972 й. — Стәрлетамаҡ р‑ны “Заливной”...