Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ИЛИЗАРОВ Симон Семёнович

ИЛИЗАРОВ Симон Семёнович (21.3.1950, Өфө ҡ.), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (2004), проф. (2006). Б.С.Илизаровтың ҡустыһы. Мәскәү тарих-архив ин‑тын тамамлағандан һуң (1973) Бөтә Союз документтар алып барыу һәм архив эше ҒТИ‑нда, 1975 й. алып РФА‑ның Тәбиғәт фәне һәм техника тарихы ин‑тында (1990 й. башлап...

ИЛКӘНӘЙ, Көйөргәҙе р-нындағы ауыл

ИЛКӘНӘЙ, Көйөргәҙе р-нындағы ауыл, Илкәнәй а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т. 22 км һәм Ҡарағай т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 3 км алыҫлыҡта Мәләүез й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 498 кеше; 1920 – 370; 1939 – 261; 1959 – 214; 1989 – 235; 2002 – 290; 2010 — 327 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп,...

ИЛКӘШ, Шишмә р‑нындағы ауыл

ИЛКӘШ, Һарт-Хәсән, Шишмә р‑нындағы ауыл, Алкин а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Шишмә т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 4 км алыҫлыҡта Ҡалмаш й. (Дим й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 367 кеше; 1920 – 514; 1939 – 490; 1959 – 373; 1989 – 227; 2002 – 215; 2010 – 210 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй...

ИЛМӘТ, Тәтешле р‑нындағы ауыл

ИЛМӘТ, Тәтешле р‑нындағы ауыл, Аҡсәйет а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 18 км һәм Көйәҙе т. юл ст. (Пермь крайы) К.‑Көнс. табан 7 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 565 кеше; 1939 — 683; 1959 — 641; 1989 — 406; 2002 — 416; 2010 — 380 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп...

ИЛМЫРҘА МӘҘӘНИӘТЕ

ИЛМЫРҘА МӘҘӘНИӘТЕ, Урал алды мәҙәниәте, Урал буйы мәҙәниәте, мезолиттың археологик мәҙәниәте. Б.э.т. 9—6 бб. ҡарай. Кушнаренко р‑ны Илмырҙа а. янындағы тора исеме м‑н аталған. Башҡортостан терр‑яһында И.м. ҡомартҡылары Ағиҙел й. урта ағымында (Дәүләкән, Романовка торамалары, Сөн торалары һ.б.) тупланған....

ИЛМЫРҘА, Кушнаренко р‑нындағы ауыл

ИЛМЫРҘА, Кушнаренко р‑нындағы ауыл, Иҫке Ҡамышлы а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 39 км һәм Өфө т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 33 км алыҫлыҡта Ҡамышлы й. (Ағиҙел й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 1209 кеше; 1920 – 1419; 1939 – 1133; 1959 – 630; 1989 – 375; 2002 – 315; 2010 – 297 кеше. Башҡорттар...

ИЛСЕ, Учалы р-нындағы ауыл

ИЛСЕ, Учалы р‑нындағы ауыл, Илсе а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 20 км һәм Шартым т. юл ст. К. табан 8 км алыҫлыҡта Ҡурыуҙы й. (Уй й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. – 2064 кеше; 1920 – 2443; 1939 – 1439; 1959 – 1386; 1989 – 1102; 2002 – 1203; 2010 — 1143 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....

ИЛСЕҒОЛ ЭТҠОЛОВ

ИЛСЕҒОЛ ЭТҠОЛОВ, Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Себер даруғаһының Ҡошсо улусы Ҡыҙылбай а. (хәҙ. Мәсетле р‑ны Оло Ҡыҙылбай а.) башҡорто. Шул уҡ улустың старшинаһы. Ихтилалға 1773 й. дек. ҡушыла. 1774 й. ғин. И.Э. отряды Красноуфимск ҡәлғәһен ала, Көңгөр ҡ. ҡамауҙа...

ИЛСЕҒОЛ, Миәкә р‑нындағы ауыл

ИЛСЕҒОЛ, Миәкә р‑нындағы ауыл, Илсеғол а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 49 км һәм Аксёнов т. юл ст. К.‑Көнс. табан 46 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 800 кеше; 1920 – 692; 1939 – 534; 1959 – 509; 1989 – 663; 2002 – 630; 2010 – 569 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башҡ. гимназияһы,...

ИЛСЕҒОЛ, Учалы р‑нындағы ауыл

ИЛСЕҒОЛ, Учалы р‑нындағы ауыл, Илсеғол а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 75 км һәм Алтынташ т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 15 км алыҫлыҡта Мейәс й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. – 133 кеше; 1920 – 423; 1939 – 661; 1959 – 374; 1989 – 327; 2002 – 239; 2010 — 242 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп,...

ИЛСЕЛЕК ПРИКАЗЫ

ИЛСЕЛЕК ПРИКАЗЫ, Рәсәйҙә дәүләт учреждениеһы. 1549 й. ойошторола. И.п. дума дьягы етәкселек иткән, составына дьяк ярҙамсыһы (подьячий, эш башҡарыуҙы күҙәткән), дьяктар һәм подьячийҙар (проф. дипломаттар), тәржемәселәр (яҙма тәржемә башҡарғандар), тылмастар ингән. Туранан‑тура батшаға һәм Баярҙар думаһына...

ИЛСЕМБӘТ, Туймазы р-нындағы ауыл

ИЛСЕМБӘТ, Туймазы р-нындағы ауыл, Илсембәт а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Туймазы т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 12 км алыҫлыҡта Ыҡ й. (Кама й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 912 кеше; 1920 – 1187; 1939 – 943; 1959 – 896; 1989 – 972; 2002 – 989; 2010 – 1067 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй...

ИЛТАБАН ҺЫУҺАҠЛАҒЫСЫ

ИЛТАБАН ҺЫУҺАҠЛАҒЫСЫ, Урал йылғаһында. Плотинаһы йылға тамағынан 2372 км алыҫлыҡта Учалы р‑ны Илтабан а. эргәһендә урынлашҡан. Һыуһаҡлағыстың һыу йыйыу бассейны 733 км2 (йылға басс. 0,3%‑ы), уртаса йыллыҡ ағым күләме 98 млн м3; һыуһаҡлағыстың тулы күләме 4,9 млн м3; һыу өҫтө майҙаны 3,8 км2, оҙонлоғо...

ИЛТАБАН, Учалы р‑нындағы ауыл

ИЛТАБАН, Учалы р‑нындағы ауыл, Ҡунаҡбай а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 10 км һәм Учалы т. юл ст. К.‑Көнб. табан 14 км алыҫлыҡта Илтабан һыуһаҡлағысы эргәһендә урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. – 884 кеше; 1920 – 1053; 1939 – 679; 1959 – 551; 1989 – 461; 2002 – 526; 2010 – 480 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....

ИЛТӘЙ, Салауат р-нындағы ауыл

ИЛТӘЙ, Салауат р-нындағы ауыл, Янғантау а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 12 км һәм Кропачёво т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнс. табан 41 км алыҫлыҡта Йүрүҙән й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 418 кеше; 1920 – 428; 1939 – 282; 1959 – 251; 1989 – 144; 2002 – 161; 2010 — 153 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....

ИЛТИРӘК, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл

ИЛТИРӘК, Иҫке Андреевка, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл, Шайморат а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 11 км һәм Ҡабаҡ т. юл ст. К. табан 15 км алыҫлыҡта Иштиле й. (Өршәк й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 366 кеше; 1920 — 535; 1939 – 423; 1959 – 880; 1989 – 592; 2002 – 660; 2010 — 626 кеше....

ИЛТУҒАН, Ҡырмыҫҡалы р-нындағы ауыл

ИЛТУҒАН, Ҡырмыҫҡалы р-нындағы ауыл, Иҫке Муса а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 12 км һәм Ҡарлыман т. юл ст. К.‑Көнб. табан 20 км алыҫлыҡта Эләңке й. (Өршәк й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 818 кеше; 1920 – 903; 1939 – 727; 1959 – 629; 1989 – 415; 2002 – 699; 2010 — 428 кеше. Башҡорттар,...

ИЛҺАМОВ Марат Әҡсән улы

ИЛҺАМОВ Марат Әҡсән улы (8.4.1934, БАССР‑ҙың Әбйәлил р‑ны Ярлыҡап а.), инженер-механик. РФА‑ның мөхбир ағзаһы (1991), БР ФА акад. (1998), физика‑матем. ф. д‑ры (1970), проф. (1972). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1957) 100‑сө почта йәшниге тәжрибә КБ‑нда эшләй (Өфө). 1962—91 йй. СССР ФА‑ның Ҡазан фәнни үҙәгенең...

ИЛЬИН Александр Алексеевич

ИЛЬИН Александр Алексеевич (14.12.1948, БАССР‑ҙың Өфө р‑ны Нижегородка а. — 22.10.1997, Өфө), радиоинженер. В.И.Ульянов ис. Ленинград электротехника ин‑тын тамамлағандан һуң (1974) Башҡ‑н “Прогресс” ПБ‑нда эшләй: инженер-конструктор, 1977 й. алып төп инженер, 1979 й. — сектор нач., 1985 й. — “Рассвет”...

ИЛЬИН Арлен Михайлович

ИЛЬИН Арлен Михайлович (8.1.1932, Ленинград — 23.6.2013, Мәскәү), математик. РФА акад. (2000), физика-матем. ф. д‑ры (1988), проф. (1988). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1954) шунда уҡ эшләй. 1963 й. алып СССР ФА‑ның В.А.Стеклов ис. Математика ин‑ты Свердловск бүлексәһенең бүлек мөдире. 1973—87 йй. СССР...