Список материалов
ИСКӘНДӘРОВА Хәнифә Сиражи ҡыҙы
ИСКӘНДӘРОВА Хәнифә Сиражи ҡыҙы [20.3.1928, БАССР‑ҙың Мәсәғүт кантоны Яхъя а. (БР‑ҙың Салауат районы) — 4.9.2020, шул уҡ райондың Арҡауыл а.], педагог. Социалистик Хеҙмәт Геройы (1968). СССР‑ҙың халыҡ уҡытыусыһы (1982), РСФСР мәктәбенең атҡаҙанған уҡытыусыһы (1967). Өфө уҡытыусылар институтын (1949),...
ИСКИН, ауыл, Өфө составында
ИСКИН, ауыл, 1992 й. алып Өфө составында, Киров р‑нының Искин а/с үҙәге. Өфөнән К. табан 27 км һәм Өршәк т. юл ст. 12 км алыҫлыҡта (Өршәк й. басс.) Олокүл буйында, Өфө—Ырымбур автомобиль юлында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 207 кеше; 1920 — 254; 1939 — 440; 1959 — 272; 1989 — 328; 2002 — 467; 2010 —...
ИСКРА, Иглин р‑нындағы ауыл
ИСКРА, Коминтерн, Иглин р‑нындағы ауыл, Ауструм а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 24 км һәм Таутөмән т. юл ст. К.‑Көнс. табан 10 км алыҫлыҡта, Һамар—Өфө—Силәбе автомобиль юлында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 706 кеше; 1959 — 320; 1989 — 135; 2002 — 143; 2010 — 124 кеше. Белорустар, урыҫтар йәшәй (2002)....
ИСҠАҠ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл
ИСҠАҠ, Исхаҡ, Ҡуянсыҡ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Буранғол а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 45 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) Көнб. табан 92 км алыҫлыҡта Оло Ҡыҙыл й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 284 кеше; 1920 — 343; 1939 — 264; 1959 — 204; 1989 — 188; 2002 — 177; 2010 — 178 кеше....
ИСҠУЖА, Әбйәлил р‑нындағы ауыл
ИСҠУЖА, Орсоҡ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Рауил а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. табан 32 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) 80 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 126 кеше; 1920 — 189; 1939 — 135; 1959 — 115; 1989 — 95; 2002 — 128; 2010 — 145 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп...
ИСҠУЖА, Йылайыр р‑нындағы ауыл
ИСҠУЖА, Йылайыр р‑нындағы ауыл, Ҡашҡар а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 33 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 82 км алыҫлыҡта Ялан Йылайыры й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 164 кеше; 1920 — 312; 1939 — 175; 1959 — 185; 1989 — 174; 2002 — 204; 2010 —183 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс...
ИСҠУЖИН Әҙеһәм Динислам улы
ИСҠУЖИН Әҙеһәм Динислам улы [27.1.1928, БАССР‑ҙың Йылайыр кантоны Темәс а. (БР‑ҙың Баймаҡ р‑ны) — 19.3.2003, Өфө, тыуған яғында ерләнгән], ҡурайсы, халыҡ йырсыһы. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1993). Темәс башҡ. пед. уч‑щеһын (1945), Умань осоусылар хәрби уч‑щеһын (1954), БДУ‑ны (1971) тамамлаған. 1945 й....
ИСҠУЖИН Бүребай Мәхмүт улы
ИСҠУЖИН Бүребай Мәхмүт улы (15.1.1952, БАССР‑ҙың Баймаҡ р‑ны Байыш а. — 14.4.2009, шунда уҡ), яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1992). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1977) Баймаҡ һәм Хәйбулла р‑ндары мәктәптәрендә уҡыта, 1980—85 йй. “Октябрь байрағы” (ҡара: “Баймакский вестник”) гәз. хеҙм‑ре. Буранбай Исҡужин,...
ИСҠУЖИН Мөхәмәтғәле Ғәли улы
ИСҠУЖИН Мөхәмәтғәле Ғәли улы (23.3.1927, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Урта Мотал а. — 22.2.2000, Өфө), педагог, йәмәғәт эшмәкәре. БР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1995). Үзбәк ун‑тын (Сәмәрҡәнд ҡ., 1954) тамамлаған. 1960 й. алып 1‑се Башҡ. респ. мәктәп‑интернаты уҡытыусыһы, 1961 й. — “Кабель” КБ инженер‑конструкторы,...
ИСҠУШ, Дүртөйлө р-нындағы ауыл
ИСҠУШ, Дүртөйлө р‑нындағы ауыл, Миәҙәк а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 19 км һәм Яңауыл т. юл ст. К. табан 120 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 192 кеше; 1920 — 291; 1939 — 320; 1959 — 425; 1989 — 234; 2002 — 214; 2010 — 202 кеше. Мариҙар йәшәй (2002).
Ауылға 1873 й. һәм 1896 й. араһында...
ИСҠУШТЫ, Белорет р‑нындағы ауыл
ИСҠУШТЫ, Белорет р‑нындағы ауыл, Асы а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 140 км һәм Ҡытау‑Ивановка т. юл ст. (Cиләбе өлк.) К.‑Көнб. табан 65 км алыҫлыҡта Исҡушты й. (Ләмәҙ й. ҡушылдығы) тамағында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 165 кеше; 1959 — 276; 1989 — 417; 2002 — 283; 2010 — 195 кеше. Башҡорттар йәшәй...
ИСЛАМ
ИСЛАМ (ғәр. — буйһоноусанлыҡ), донъя диндәренең береһе. 7 б. Көнбайыш Ғәрәбстанда барлыҡҡа килә. Нигеҙ һалыусыһы — Мөхәммәт пәйғәмбәр. Эйәреүселәре — мосолмандар. Дин ғилеме сығанағы —Ҡөрьән. Изге риүәйәттәре — Сөннә. И. хоҡуҡ нормалары шәриғәттә теркәлгән. И. төп талаптары: 1) шәһәҙә — бер Аллаға инаныу,...
ИСЛАМБАЙ, Бөрйән р‑нындағы ауыл
ИСЛАМБАЙ, Бөрйән р‑нындағы ауыл, Аҫҡар а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 43 км һәм Белорет т. юл ст. К.‑Көнб. табан 154 км алыҫлыҡта Оло Шәйек й. (Ағиҙел й. басс.) тамағында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 188 кеше; 1920 — 205; 1939 — 153; 1959 — 164; 1989 — 295; 2002 — 374; 2010 — 359 кеше. Башҡорттар...
ИСЛАМБАҠТЫ, Йәрмәкәй р‑нындағы ауыл
ИСЛАМБАҠТЫ, Йәрмәкәй р‑нындағы ауыл, Исламбаҡты а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 50 км һәм Абдулла т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т.-Көнс. табан 7 км алыҫлыҡта Ыҡ й. (Кама й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1004 кеше; 1920 — 1298; 1939 — 1305; 1959 — 849; 1989 — 493; 2002 — 516; 2010 — 446...
ИСЛАМҒА ТИКЛЕМГЕ ДИНИ ИНАНЫУҘАР
ИСЛАМҒА ТИКЛЕМГЕ ДИНИ ИНАНЫУҘАР, башҡорттарҙа: ислам үтеп ингәнгә тиклем таралған дини ҡараштар йыйылмаһы. Башҡорттарға әйберҙәрҙе һәм тәбиғәт күренештәрен йәнләндереү, уларға ҡөҙрәтле көс һәм кеше сифаттары биреү хас була. Ибн Фаҙлан яҙмалары б‑са, башҡорттар 12 “хужаға” — йәнле һәм йәнһеҙ тәбиғәттең...
ИСЛАМҒӘЛИЕВ Ринат Ҡаҙыхан улы
ИСЛАМҒӘЛИЕВ Ринат Ҡаҙыхан улы (3.3.1958, Өфө), физик. Физика‑матем. ф. д‑ры (2000), проф. (2014). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1980) Өфө коммутация аппараттары з‑дының “Меркурий” махсус конструкторлыҡ‑технология бюроһында эшләй. 1984 й. алып Украина ССР‑ы ФА‑ның Материалдарҙы өйрәнеү ғилеме проблемалары...
ИСЛАМҒОЛ ЮЛДАШЕВ
ИСЛАМҒОЛ ЮЛДАШЕВ, башҡорт ихтилалы (1735—40) юлбашсыларының береһе. Себер даруғаһы Ҡаратаулы улусы башҡорттарынан. Шул уҡ улустың сотнигы. 1736 й. алып Мәндәр Ҡарабаев м‑н берлектә Себер даруғаһы терр‑яһында һуғыша. 1737 й. яҙ аҙағында Ҡоҙаш Рахманғолов һ.б. етәкс. хөкүмәткә “тоғро” старшиналар отрядтарына...
ИСЛАМҒОЛ, Миәкә р‑нындағы ауыл
ИСЛАМҒОЛ, Миәкә р‑нындағы ауыл, Елдәр а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.-Көнб. 47 км һәм Аксёнов т. юл ст. К.‑Көнб. табан 92 км алыҫлыҡта Өйәҙе й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 331 кеше; 1920 — 517; 1939 — 410; 1959 — 288; 1989 — 289; 2002 — 312; 2010 — 205 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс...
ИСЛАМҒОЛОВА Кинйәбикә Бастай ҡыҙы
ИСЛАМҒОЛОВА Кинйәбикә Бастай ҡыҙы (22.1.1953, Һарытау өлк. Күсембәт а.), актриса. БР‑ҙың халыҡ (1994), БАССР‑ҙың атҡ. (1981) артисы. Өфө сәнғәт уч‑щеһын (1972; Л.В.Вәлиев, Ф.Ҡ.Ҡасимова курсы), ӨДСИ‑не (1986; Ғ.Ғ.Ғиләжев курсы), Рәсәй сәнғәт һәм мәҙәниәт хеҙм‑рҙәрен яңынан әҙерләү ин‑тын (Мәскәү, 1995;...
ИСЛАМҒОЛОВА Ынйы Әхмәт ҡыҙы
ИСЛАМҒОЛОВА Ынйы Әхмәт ҡыҙы (12.9.1935, Ырымбур өлк. Сабаҡлы а.), педагог-методист. РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1972). Ырымбур пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1958) Ырымбур өлк. Хәлил р‑ны Әптерәш тулы булмаған урта мәктәбе уҡытыусыһы, 1960 й. алып Хәйбулла р‑ны Аҡъяр урта мәктәбенең дир. урынбаҫары,...
