Список материалов
ИҪӘНБАЕВ Николай Иҫәнбай улы
ИҪӘНБАЕВ Николай Иҫәнбай улы [27.2.1929, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Түбәнге Ҡасмаш а. (БР‑ҙың Ҡалтасы районы) — 24.9.2020, Йошкар‑Ола ҡ.], тел белгесе. Филология фәндәре докторы (1993), профессор (2002). Мари Эл Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1999). Мари педагогия институтын тамамлаған (Йошкар‑Ола ҡ.,...
ИҪӘНБАЙ, Илеш р-нындағы ауыл
ИҪӘНБАЙ, Илеш р‑нындағы ауыл, Иҫәнбай а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 18 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 125 км алыҫлыҡта Миңеште й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1177 кеше; 1920 — 1378; 1939 — 1245; 195 — 912; 1989 — 741; 2002 — 645; 2010 — 523 кеше. Башҡорттар йәшәй...
ИҪӘНБАЙ, Яңауыл р‑нындағы ауыл
ИҪӘНБАЙ, Яңауыл р‑нындағы ауыл, Ишбулды а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 33 км алыҫлыҡта Иҫәнбай й. (Гәрә й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 939 кеше; 1920 — 982; 1939 — 988; 1959 — 611; 1989 — 227; 2002 — 149; 2010 — 172 кеше. Татарҙар, башҡорттар йәшәй...
ИҪӘНБӘТ Нәҡи
ИҪӘНБӘТ Нәҡи (ысын исеме Закиров Нәҡи Сиражетдин улы; 29.12. 1899, Өфө губ. Златоуст өйәҙе Малаяҙ а., хәҙ. БР‑ҙың Салауат р‑ны Татар Малаяҙы а. — 15.9.1992, Ҡазан), яҙыусы. ТАССР‑ҙың халыҡ яҙыусыһы (1986). РСФСР‑ҙың (1959) һәм ТАССР‑ҙың (1957) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. 1910—16 йй. “Хәсәниә” һәм “Мөхәммәҙиә”...
ИҪӘНБӘТ Празат Нәҡи улы
ИҪӘНБӘТ Празат Нәҡи улы (9.10.1927, Өфө — 15.12.2001, Ҡазан), актёр, режиссёр. РСФСР‑ҙың (1986) һәм ТАССР‑ҙың (1967) атҡ. сәнғәт эшмәкәре, ТАССР‑ҙың халыҡ артисы (1981). Н.Иҫәнбәттең улы. ГИТИС-тың татар драма студияһын (1949; О.И.Пыжова курсы), ГИТИС‑ты (1958; Н.М.Горчаков курсы) тамамлаған. 1949 й....
ИҪӘНБӘТ, Баймаҡ р‑нындағы ауыл
ИҪӘНБӘТ, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Күсей а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 78 км һәм Сибай т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 40 км алыҫлыҡта Туғажман й. (Төйәләҫ й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 424 кеше; 1920 — 663; 1939 — 437; 1959 — 165; 1989 — 225; 2002 — 208; 2010 — 204 кеше. Башҡорттар йәшәй...
ИҪӘНБИРҘИН Әхкәметдин Сабит улы
ИҪӘНБИРҘИН Әхкәметдин Сабит улы [1883, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Аблай а. (БР‑ҙың Саҡмағош р‑ны) — 1930, шунда уҡ], яҙыусы. Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Рәсмәкәй а. (хәҙ. БР‑ҙың Кушнаренко р‑ны) мәҙрәсәлә, “Ғәлиә” мәҙрәсәһендә (1906—12) уҡыған. Ғәрәп телен белгән. “Үкенесле һөйөшөү, яхуд Мансур илә Ғәлиә”...
ИҪӘНГИЛДЕ, Хәйбулла р-нындағы ауыл
ИҪӘНГИЛДЕ, Хәйбулла р‑нындағы ауыл, Сиҙәм а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 62 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 70 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 181 кеше; 1959 — 324; 1989 — 450; 2002 — 495; 2010 — 486 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар баҡсаһы, фельдшер‑акушерлыҡ...
ИҪӘНҒОЛ, ауыл, Ейәнсура р‑ны һәм Иҫәнғол а/с үҙәге
ИҪӘНҒОЛ, ауыл, Ейәнсура р‑ны (1936 й. алып) һәм Иҫәнғол а/с үҙәге. Өфөнән К.‑Көнс. 337 км һәм Төйлөгән т. юл ст. (Ырымбур өлк.) К.‑Көнс. табан 54 км алыҫлыҡта Оло Эйек й. (Һаҡмар й. ҡушылдығы) буйында, Магнитогорск—Ира, Иҫәнғол—Мораҡ автомобиль юлдарында урынлашҡан. Халҡы (мең кеше): 1900 й. — 0,7;...
ИҪӘНҒОЛОВ Афзалетдин Ғиззәтулла улы
ИҪӘНҒОЛОВ Афзалетдин Ғиззәтулла улы (14.9.1928, БАССР-ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Йәлембәт а. (БР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны) — 25.5.2004, Төмән), хужалыҡ эшмәкәре. Соц. Хеҙмәт Геройы (1973). СССР‑ҙың почётлы нефтсеһе (1972). ӨНИ-не тамамлағандан һуң (1951) “Башвостокнефтеразведка” тресында эшләй; 1957 й. алып...
ИҪӘНҒОЛОВ Фәрит Әхмәҙулла улы
ИҪӘНҒОЛОВ Фәрит Әхмәҙулла улы [6.3.1928, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Ҡарлыманбаш а. (БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны) — 20.5.1983, Өфө], яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1956). К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын (1949), М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑ты эргәһендәге Юғары әҙәби курстарҙы (Мәскәү, 1960) тамамлаған. 1949 й....
ИҪӘНҒОЛОВА Гөлсөм Сабир ҡыҙы
ИҪӘНҒОЛОВА Гөлсөм Сабир ҡыҙы (10.6.1938, БАССР‑ҙың Мәләүез р‑ны Дәүләтҡол а.), актриса. БР‑ҙың (1996) һәм ТАССР‑ҙың (1988) халыҡ, ТАССР-ҙың атҡ. (1974) артисы. М.С.Щепкин ис. Театр уч‑щеһын тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1961; М.Н.Гладков курсы) Ғ.Камал ис. Татар театрында актриса, бер үк ваҡытта 1981—89 йй....
ИҪӘНСУРИН Әхмәт Рыҫмөхәмәт улы
ИҪӘНСУРИН Әхмәт Рыҫмөхәмәт улы [30.10.1897, Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе 1‑се Иманғол а. (Ырымбур өлк. Октябрьский р‑ны) — 10.7.1938, Өфө], совет партия‑дәүләт эшмәкәре. Беренсе донъя һәм Граждандар һуғыштарында ҡатнашыусы. И.В.Сталин ис. Көнсығыш хеҙмәтсәндәре коммунистик ун‑тын тамамлаған (Мәскәү,...
ИҪКЕ БӘПЕС, Ҡырмыҫҡалы р-нындағы ауыл
ИҪКЕ БӘПЕС, Ҡырмыҫҡалы р-нындағы ауыл, Иҫке Бәпес а/с үҙәге. Район үҙәгенән К. 22 км һәм Төкөн т. юл ст. Көнб. табан 14 км алыҫлыҡта Ҡарлыман й. башында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 546 кеше; 1920 — 458; 1939 — 286; 1959 — 498; 1989 — 506; 2002 — 607; 2010 — 520 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп,...
ИҪКЕ БОҒАҘЫ, Бүздәк р‑нындағы ауыл
ИҪКЕ БОҒАҘЫ, Боғаҙы, Бүздәк р‑нындағы ауыл, Арыҫлан а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Бүздәк т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 18 км алыҫлыҡта Кесе Ҡыҙаш й. (Сәрмәсән й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1290 кеше; 1920 — 1284; 1939 — 1043; 1959 — 586; 1989 — 496; 2002 — 504; 2010 — 547 кеше. Татарҙар,...
ИҪКЕ АБЗАН, Благовар р-нындағы ауыл
ИҪКЕ АБЗАН, Благовар р-нындағы ауыл, Күсәрбай а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 36 км һәм Благовар т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 51 км алыҫлыҡта Сағыл й. (Сәрмәсән й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 255 кеше; 1920 — 977; 1939 — 878; 1959 — 699; 1989 — 399; 2002 — 364; 2010 — 319 кеше. Башҡорттар...
ИҪКЕ АҠБУЛАТ, Мишкә р‑нындағы ауыл
ИҪКЕ АҠБУЛАТ, Мишкә р‑нындағы ауыл, Аҡбулат а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 6 км һәм Загородная т. юл ст. Т. табан 125 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 176 кеше; 1920 — 241; 1939 — 355; 1959 — 305; 1989 — 172; 2002 — 167; 2010 — 151 кеше. Мариҙар йәшәй (2002).
Ауылға Ҡазан даруғаһы Дыуанай улусы...
ИҪКЕ АҠБУЛАТ, Тәтешле р-нындағы ауыл
ИҪКЕ АҠБУЛАТ, Тәтешле р-нындағы ауыл, Аҡбулат а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 50 км һәм Көйәҙе т. юл ст. (Пермь крайы) К. табан 60 км алыҫлыҡта Варзы й. (Тере Танып й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 661 кеше; 1920 — 765; 1939 — 717; 1959 — 705; 1989 — 524; 2002 — 455; 2010 — 426...
ИҪКЕ АҠБҮЛӘК, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл
ИҪКЕ АҠБҮЛӘК, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл, Иҫке Аҡбүләк а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 18 км һәм Щучье Озеро т. юл ст. (Пермь крайы) К. табан 75 км алыҫлыҡта Байҡы й. (Ҡариҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 449 кеше; 1920 — 561; 1939 — 573; 1959 — 509; 1989 — 469; 2002 — 546; 2010 —...
ИҪКЕ АҠҠОЛАЙ, Әлшәй р-нындағы ауыл
ИҪКЕ АҠҠОЛАЙ, Әлшәй р-нындағы ауыл, Казанка а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Раевка т. юл ст. Т. табан 8 км алыҫлыҡта Төйлән й. (Дим й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 580 кеше; 1920 — 339; 1939 — 279; 1959 — 289; 1989 — 225; 2002 — 234; 2010 — 232 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Төп мәктәп,...
