Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ИШЕМБАЙ, ҡала

ИШЕМБАЙ, БР‑ҙағы ҡала, Ишембай р‑нының адм. үҙәге (1937 й. алып). Өфөнән көньяҡҡа 160 км һәм Салауат т. юл ст. төньяҡ‑көнсығышҡа табан 18 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан. Майҙаны — 103 км2. Халҡы (мең кеше): 1939 й. — 18,0; 1959 — 46,6; 1989 — 70,2; 2002 — 70,2; 2010 — 66,2. Милли составы:...

ИШЕМБАЙ, Салауат р‑нындағы ауыл

ИШЕМБАЙ, Мусабай, Салауат р‑нындағы ауыл, Ишембай а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 38 км һәм Кропачёво т. юл ст. (Силәбе өлк.) К.- Көнс. табан 9 км алыҫлыҡта Оло Бәрҙәш й. (Йүрүҙән й. ҡушылдығы) буйында, Һамар—Өфө—Силәбе автомобиль юлында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 326 кеше; 1920 — 476; 1939 — 341;...

ИШЕМҒОЛ Булат

ИШЕМҒОЛ Булат [ысын исеме Ғабдрахманов Ғабдрахман Закир улы; 16.2.1900, Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Яңы Себенле а. (БР‑ҙың Ейәнсура р‑ны) — 10.7.1938, Өфө], яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1934). Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. “Ғәлиә” мәҙрәсәһенең әҙерлек курстарында уҡыған (1916—17), ВКП(б) ҮК...

ИШЕМҒОЛ, Ейәнсура р‑нындағы ауыл

ИШЕМҒОЛ, Ейәнсура р‑нындағы ауыл, Яңы Себенле а/с үҙәге. Район үҙәгенән Көнб. 26 км һәм Төйлөгән т. юл ст. (Ырымбур өлк.) К.‑Көнс. табан 49 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 461 кеше; 1959 — 548; 1989 — 653; 2002 — 738; 2010 — 671 кеше. Башҡорттар, урыҫтар, татарҙар йәшәй (2002). Урта мәктәп,...

ИШЕМҒОЛОВ Әмир Миңлеәхмәт улы

ИШЕМҒОЛОВ Әмир Миңләхмәт улы [22.5.1960, БАССР‑ҙың Йомағужа р‑ны Әлимғол а. (БР‑ҙың Күгәрсен р‑ны)], зоотехник. Биол. ф. д‑ры (2005), проф. (2006). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (2008), БР‑ҙың атҡ. а.х. хеҙм‑ре (2003). БАХИ‑ны тамамлаған (1984 й.). 1988 й. алып (өҙөклөк м‑н) БНИПТИЖиК‑ла эшләй (1996 й. —...

ИШЕМҒОЛОВ Дамир Нуретдин улы

ИШЕМҒОЛОВ Дамир Нуретдин улы (1.2.1943, БАССР‑ҙың Хәйбулла р‑ны Бәләкәй Әбеш а.), рәссам. БР‑ҙың халыҡ (2014)  һәм атҡ. (2001) рәссамы. Рәссамдар союзы ағзаһы (1993). С.Н.Ишемғоловтың ҡустыһы. Өфө сәнғәт уч‑щеһын тамамлаған (1971; педагогтары Л.Ф.Мөғтәбаров, К.П.Чаругин). 1975—95 йй. Башҡ‑н ижади-производство...

ИШЕМҒОЛОВ Сиражетдин Нуретдин улы

ИШЕМҒОЛОВ Сиражетдин Нуретдин улы (20.8.1917, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Асҡар‑Ҡолтай а., хәҙ. Ырымбур өлк. Ҡыуандыҡ р‑ны Асҡар а., — 20.11.2004, Өфө, тыуған ауылында ерләнгән), педагог. РСФСР мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы (1963). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Д.Н.Ишемғоловтың ағаһы. Орск пед. ин‑тын тамамлаған...

ИШЕМҒУЖИН Евгений Измайлович

ИШЕМҒУЖИН Евгений Измайлович (19.7.1939, Пугачёв ҡ.), тау инженеры. Техник ф. д‑ры (1989), проф. (1991), БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1998), СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1985). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1962) “Пермнефтеразведка” тресында эшләй. 1965 й. алып ӨДНТУ‑ла: 1989 й. башлап тау‑нефть ф‑ты деканы,...

ИШЕМЙӘРОВ Айрат Шәрифҡол улы

ИШЕМЙӘРОВ Айрат Шәрифҡол улы (10.11.1937, БАССР‑ҙың Ейәнсура р‑ны Абҙан а.), тупраҡ белгесе. Биол. ф. канд. (1966), проф. (1997). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1960) 1964 й. тиклем Стәрлетамаҡ тәжрибә‑производство хужалығында эшләй. 1966—2002 йй. (өҙөклөк м‑н) БДАУ‑ҙа: 1970 й. алып ғилми‑тикшеренеү лаб....

ИШЕМОВ Сәйфулла Килмөхәмәт улы

ИШЕМОВ Сәйфулла Килмөхәмәт улы (1825—?), кантон башлығы, зауряд-сотник (1855). Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Үҫәргән улусы (Ырымбур өлк. Ҡыуандыҡ р‑ны) Ейәнсура а. башҡорто. 1843 й. алып 10‑сы башҡ. кантонында, 1853 й. — 7‑се башҡ. кантонының 2‑се бүлексәһендә хеҙмәт итә, 1854 й. башлап 10‑сы башҡ....

ИШЕМОВА Роза Ғакил ҡыҙы

ИШЕМОВА Роза Ғакил ҡыҙы (1.1.1939, БАССР‑ҙың Баймаҡ р‑ны Йомаш а.), педагог‑методист. Пед. ф. канд. (1988). БАССР мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы (1986), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1980). БДУ‑ны тамамлаған (1963). 1964 й. алып Өфөнөң 91‑се, 20‑се урта мәктәптәре уҡытыусыһы. 1973—2003 йй. Милли мәғариф...

ИШЕРСКИЙ Владимир Иванович

ИШЕРСКИЙ Владимир Иванович (12.3.1873, Вятка ҡ. — 1942, Һарытау ҡ.), земство табибы, педагог. Беренсе донъя һуғышында ҡатнашыусы. Император Ҡазан ун‑тын тамамлағандан һуң (1898) Ҡазан губерна земство дауаханаһында эшләй, 1900 й. алып Ырымбур, Омск ҡҡ. т. юл табибы. 1906 й. башлап 1‑се Дәүләт думаһы...

ИШЕҮ СЛАЛОМЫ

ИШЕҮ СЛАЛОМЫ, спорт төрө, шәп ағышлы йылғалар йәки махсус каналдар буйлап тәбиғи йәки яһалма кәртәләр аша байдарка һәм каноэла төшөү. 20 б. 80‑се йй. И.с. б‑са ярыштарҙа Башҡортостандан тәүге ҡатнашыусылар Гастелло Н.Ф. исемендәге спорт клубының һыу туризмы секцияһы спортсылары була. Рәсәй чемпионатының...

ИШКӘК ИШЕҮ

ИШКӘК ИШЕҮ, спорт төрө, ҡолаҡлы кәмәлә ишкәксенең физик көсө иҫәбенә һыуҙа ҙур тиҙлектә йөҙөү. Ярыштар бер һәм ике кешелек кәмәлә үткәрелә. Башҡортостанда И.и. 20 б. 20‑се йй. уртаһында Өфө, Бөрө, Стәрлетамаҡ һ.б. ҡҡ. секциялар асылғас, үҫешә башлай. 1928 й. Өфө—Әстерхан маршруты б‑са күп көнлөк кәмә...

ИШКЕН, Учалы р-нындағы ауыл

ИШКЕН, Учалы р-нындағы ауыл, Уральск а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. табан 42 км һәм Учалы т. юл ст. 49 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 380 кеше; 1920 — 185; 1939 — 370; 1959 — 282; 1989 — 221; 2002 — 235; 2010 —186 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер-акушерлыҡ пункты, мәҙәниәт йорто...

ИШКИЛДЕ, Әбйәлил р-нындағы ауыл

ИШКИЛДЕ, Әбйәлил р-нындағы ауыл, Буранғол а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 35 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) Көнб. табан 82 км алыҫлыҡта Көрәк й. (Оло Ҡыҙыл й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 215 кеше; 1920 — 306; 1939 — 187; 1959 — 131; 1989 — 184; 2002 — 195; 2010 —...

ИШКИЛДИН Әмир Фәтҡулла улы

ИШКИЛДИН Әмир Фәтҡулла улы [21.10.1941, БАССР‑ҙың Йомағужа р‑ны Бикес а. (БР‑ҙың Күгәрсен р‑ны) — 22.2.2011, Өфө], химик‑технолог. Техник ф. д‑ры (1998), проф. (2003). БР- ҙың атҡ. химигы (2001). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1966) шунда уҡ эшләй (1991—95 йй. технология ф‑ты деканы). 1975—79 йй. Ҡабул политехник...

ИШКИЛДИН Люцир Мирзаян улы

ИШКИЛДИН Люцир Мирзаян улы [20.7.1939, БАССР‑ҙың Ҡандра р‑ны Бишҡурай а. (БР‑ҙың Туймазы р‑ны)], Хеҙмәт Даны орд. тулы кавалеры. 1962 й. алып ауыр йөк ташыусы автомобилдәр йөрөтөүсе, 1983—97 йй. Учалы тау‑байыҡтырыу комб‑тында үҙбушатҡыс йөрөтөүселәр бригадиры. 1‑се (1986), 2‑се (1981), 3‑сө (1976)...

ИШКИНИН Ишмәй Иштубай улы

ИШКИНИН Ишмәй Иштубай улы [23.12.1914 (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 15.12.1914), Өфө губ. Бөрө өйәҙе Ишем а. (БР‑ҙың Мишкә р‑ны) — 2.8.1964, БАССР‑ҙың Мишкә р‑ны Баймырҙа а.], Советтар Союзы Геройы (1945). Лейт. (1946). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Полтава пехота уч‑щеһын тамамлаған (1944). Мишкә р‑нының “Восток”...

ИШКИНИН Ишмәй Иштубай улы

ИШКИНИН Ишмәй Иштубай улы [23.12.1914 (башҡа мәғлүмәттәр буйынса, 15.12.1914), Өфө губернаһы Бөрө өйәҙе Ишем а. (БР‑ҙың Мишкә районы) — 2.8.1964, БАССР‑ҙың Мишкә районы Баймырҙа а.], Советтар Союзы Геройы (1945). Лейтенант (1946). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Полтава пехота училищеһын тамамлаған (1944)....