Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ЛУГИНИНДАР, завод хужалары

ЛУГИНИНДАР, завод хужалары. Тула сауҙагәрҙәренән. Нәҫелде башлап ебәреүсе —Ларион Иванович Л., 1‑се гильдия сауҙагәре. 1769 й. Мосоловтарҙан Златоуст (Косотур) заводын, А.С.Строгановтан (ҡара: Строгановтар) Һатҡы заводын һатып ала. 3 тау сәнәғәте заводы (Ҡуҫа заводы, Мейәс заводы һәм Әртә заводы) төҙөй....

ЛУГОВОЙ, Ғафури р‑нындағы ауыл

ЛУГОВОЙ, Ғафури р‑нындағы ауыл, Аҡкүл а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 30 км һәм Аҡкүл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 6 км алыҫлыҡта Прорва й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1959 й. — 331 кеше; 1989 — 164; 2002 — 121; 2010 — 126 кеше. Татарҙар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ пункты бар. Ауылға...

ЛУЗИНА Ирина Александровна

ЛУЗИНА Ирина Александровна (18.11. 1947, Молдавия ССР‑ының Чимишлия а. — 2.1.2001, Өфө), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (2000). Бөтә Союз ситтән тороп уҡыу финанс‑иҡт. ин‑тын тамамлаған (Өфө, 1975). 1968 й. алып Өфө халыҡ‑ара телефон станцияһында эшләй, 1976—78 йй. һәм 1981 й. башлап БДПИ‑ла уҡыта, 1993 й....

ЛУКЬЯНОВ Аркадий Викторович

ЛУКЬЯНОВ Аркадий Викторович (19.10.1959, Өфө ҡ.), философ. Философия фәндәре докторы (1994), профессор (1998). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2005). БДУ‑ны тамамлаған (1982), 1987 й. алып (өҙөклөк менән) шунда уҡ уҡыта. 1995—96 йй. Ырымбур педагогия университетының культурология кафедраһы мөдире. Фәнни...

ЛУКЬЯНОВ Валериян Михайлович

ЛУКЬЯНОВ Валериян Михайлович (7.7.1960, ТАССР‑ҙың Алексеевка а.), тренер. Спорт ориентиры б‑са Рәсәйҙең атҡ. тренеры (2002), СССР‑ҙың халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1988). Ю.М.Лукьяновтың ағаһы. ӨАИ‑ны тамамлаған (1983). ӨАИ‑ның спорт клубы тәрбиәләнеүсеһе (Өфө, тренеры А.П.Коротков). Хәрбиҙәр араһында...

ЛУКЬЯНОВ Юрий Михайлович

ЛУКЬЯНОВ Юрий Михайлович (15.9.1961, ТАССР‑ҙың Алексеевка а.), тренер. Спорт ориентиры б‑са Рәсәйҙең атҡ. тренеры (2002). БР‑ҙың атҡ. физик культура хеҙм‑ре (2002), РФ‑тың почётлы дөйөм белем биреү хеҙм‑ре (2000). В.М.Лукьяновтың ҡустыһы. Омск физик культура ин‑тын тамамлаған (1993). 1988 й. алып Октябрьский...

ЛУШНИКОВ Леонид Алексеевич

ЛУШНИКОВ Леонид Алексеевич (26.8.1929, Урал өлк. Бәләкәй Сайгатка а. – 28.6.2010, Өфө), яҙыусы. Туризм б‑са СССР‑ҙың спорт мастеры (1966). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1981). 1954 й. алып Өфөлә: 1‑се ТЭЦ‑та, 1960—89 йй. Башҡ‑н туристик экскурсия идаралығында эшләй. “Ветлянка” исемле тәүге китабы 1976 й....

ЛЫКОВ Иван Васильевич

ЛЫКОВ Иван Васильевич (21.7.1916, Һамар губ. Сухой Отрог а. – 14.7.2013, Өфө ҡ.), хужалыҡ эшмәкәре. РСФСР‑ҙың атҡ. төҙөүсеһе (1974). 1939—40 йй. совет‑финлянд һуғышында ҡатнашыусы. 1929 й. алып Вишер целлюлоза‑ҡағыҙ комб‑тында (Урал өлк.), 1934—37 йй. Силәбе трактор з‑дында эшләй. 1940 й. башлап “Уралсантехмонтаж”...

ЛЫСАК Георгий Николаевич

ЛЫСАК Георгий Николаевич (27.1.1923, Өфө — 16.2.1991, шунда уҡ), агроном. А.х. ф. д‑ры (1978), проф. (1984). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1950) Бүздәк тәж. баҫыуында эшләй, 1956 й. алып Стәрлетамаҡ тәж.‑производство хужалығы, 1960 й. — Баймаҡ тәж.‑производство хужалығы дир.,...

ЛЫСЕНКОВ Алексей Максимович

ЛЫСЕНКОВ Алексей Максимович [19.4.1921, Өфө губернаһы Бәләбәй өйәҙе Константиновка а. (БР‑ҙың Туймазы районы) — 19.3.1945, Гуттамаши а., Венгрия], артиллерист, лейтенант (1945). Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Киев артиллерия училищеһын тамамлаған (1943). 1938—40 йй. Туймазы...

ЛЫСОГОРКА, Бишбүләк р‑нындағы ауыл

ЛЫСОГОРКА, Бишбүләк р‑нындағы ауыл, Ерекле а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 23 км һәм Приют т. юл ст. К. табан 37 км алыҫлыҡта Бәләкәй Сиҙәк й. (Дим й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 56 кеше; 1920 — 264; 1939 — 267; 1959 — 212; 1989 — 163; 2002 — 175; 2010 — 158 кеше. Мордвалар йәшәй...

ЛЬВОВ МИНОМЁТ ПОЛКЫ

ЛЬВОВ МИНОМЁТ ПОЛКЫ, Дәүләт оборона ком‑ты ҡарары м‑н 1943 й. ғин.—мартында Шаҡша т. юл ст. (БАССР) 40‑сы миномёт бригадаһы нигеҙендә ойошторола; 1943 й. июленән 467‑се гвардия миномёт полкы. Полк составына 2 миномёт дивизионы һәм махсус подразделениелар ингән. Юғары баш командование резервында, июндән...

ЛЬВОВ Михаил Давыдович

ЛЬВОВ Михаил Давыдович [ысын исеме Ғәбитов Рәфҡәт Дәүләтша улы; 4.3.1917 (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 22.12.1916), Өфө губ. Златоуст өйәҙе Нәсибаш а. (БР‑ҙың Салауат р‑ны) — 25.1.1988, Мәскәү], шағир. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын тамамлаған (Мәскәү, 1941). 30‑сы йй. “Пролетарская...

ЛЭНГДОН Теренс

ЛЭНГДОН Теренс (24.1.1939, Троубридж ҡ., Бөйөк Британия), физик. Физика ф. д‑ры (1980), проф. (1976). РФА‑ның почётлы д‑ры (2003), Бөйөк Британияның Король инженерлыҡ ФА ағзаһы (2002), БР ФА‑ның сит ил ағзаһы (1991). Бристоль (1961), Лондон (1965) ун‑ттарын тамамлаған. 1965 й. алып АҠШ‑та эшләй: Калифорния...

ЛЭХИ Ричард Томас

ЛЭХИ Ричард Томас (20.2.1939, С.‑Петербург ҡ., Флорида, АҠШ), физик. Философия д‑ры (1971), проф. (1989). БР ФА‑ның сит ил ағзаһы (1995). Диңгеҙ‑сауҙа акад. (Бруклин ҡ., 1961), Ренсселаер политехник ин‑тын (Трой ҡ., 1964), Колумбия ун‑тын (Нью‑Йорк ҡ., 1966), Стэнфорд ин‑тын (1971; бөтәһе лә — АҠШ)...

ЛЮБАВСКИЙ Матвей Кузьмич

ЛЮБАВСКИЙ Матвей Кузьмич (1.8. 1860, Рязань губ. Оло Можар а. — 22.11.1936, Өфө), тарихсы. СССР ФА акад. (1929), тарих ф. д‑ры (1900), проф. (1901). Мәскәү ун‑тын тамамлаған (1882), 1901 й. алып шунда уҡ рус тарихы каф. мөдире (1911 й. башлап ректоры). 1918 й. алып өлкә архив идаралығы, 1920—30 йй....

ЛЮБАРСКАЯ Адель Самойловна

ЛЮБАРСКАЯ Адель Самойловна (30.11.1913, Полтава губ. Кременчуг ҡ. — 1.9.2005, Хайфа ҡ., Израиль), архитектор. Архитекторҙар союзы ағзаһы (1940). Граждан һәм коммуналь төҙөлөш инженерҙары ин‑тын тамамлағандан һуң (1939) Ҡара диңгеҙ‑Азов проект‑эҙләнеүҙәр контораһы (икеһе лә — Одесса ҡ.), 1941—68 йй....

ЛЮБИМОВ Борис Фёдорович

ЛЮБИМОВ Борис Фёдорович (9.2. 1927, Новгород губ. Селищенские Казармы а. – 2.10.2013, Өфө ҡ.), хужалыҡ эшмәкәре. РСФСР‑ҙың (1981) һәм БАССР‑ҙың (1977) атҡ. төҙөүсеһе. 1942—45 йй. 26‑сы Дәүләт союз з-дында (Өфө), 1949 й. башлап ЭЭМ-дың 18‑се төҙөлөш идаралығында (Ишембай ҡ.), 1950 й. – Салауат ағас эшкәртеү...

ЛЮБОВИЦКИЙ Владимир Альфредович

ЛЮБОВИЦКИЙ Владимир Альфредович (4.1.1964, Көңгөр ҡ.), спортсы. Бобслей б‑са СССР‑ҙың халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1991), Рәсәйҙең атҡ. тренеры (2010). ӨАИ‑ны тамамлаған (1986). “Динамо” физкультура‑спорт йәмғиәте тәрбиәләнеүсеһе (тренеры В.Ш.Чанбарисов). Донъя кубогы этабының (1991) 4 һәм РСФСР...

ЛЮБУШКИН Виктор Васильевич

ЛЮБУШКИН Виктор Васильевич (23.10.1913, Ырымбур губернаһы Орск өйәҙе Айҙарәле приискыһы ҡсб, хәҙер Ырымбур өлкәһе Кваркен районы Айҙарәле ҡсб, — 1.2.1983, Учалы ҡ.), совет партия һәм хужалыҡ эшмәкәре. 1939—40 йй. совет‑финлянд һуғышында ҡатнашыусы. Баймаҡ тау‑металлургия техникумын тамамлаған (1936)....