Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ОЛИГО...

ОЛИГО... (гр. olígos — аҙ һанлы, ҙур булмаған), ҡушма һүҙҙәрҙең нимәнеңдер аҙ һанлы булыуын, норманан кәмеү яғына тайпылыуҙы аңлатҡан өлөшө (мәҫ., олиготрофтар, олигофрения). Тәрж. Р.Ә.Сиражитдинов

ОЛИГОМЕРҘАР

ОЛИГОМЕРҘАР (олиго... һәм гр. meјros — өлөш), молекула ҙурлығы б‑са мономерҙар һәм юғары молекулалы берләшмәләр араһында урынлашҡан гомологик рәттәр ағзаһы; мол. м. 103—104. Сығышына ҡарап тәбиғи һәм синтетик О. айыралар. Тәбиғәттә олигосахаридтар, битумдар компоненттары һ.б. сифатында осрай. Синтетик...

ОЛИГОТРОФТАР

 ОЛИГОТРОФТАР (олиго... һәм trophe — туҡланыу), минераль туҡланыу элементтарына ярлы тупраҡта һ.б. субстраттарҙа үҫергә һәләтле үҫемлектәр. Күпселек мүктәр (кәкүк етене, һаҙ мүгенең төрҙәре һ.б.) һәм лишайниктар (пармелия, цетрария һ.б.), күп бәләкәй ҡыуаҡтар, ярым ҡыуаҡтар, ҡайһы бер ҡыуаҡтар һәм үләндәр...

ОЛИГОФРЕНИЯ

ОЛИГОФРЕНИЯ (олиго... һәм гр. phren — аҡыл), тыумыштан булған йәки бала саҡта барлыҡҡа килгән аҡыл зәғифлеге, психиканың үҫешеп етмәүендә сағыла. О. этиологияһы асыҡ булмаған, эндоген‑нәҫелдән килгән һәм экзоген факторҙар сәбәпсе булған төрҙәре була. Аҡыл зәғифлегенең кимәленә ҡарап дебиллек (еңел),...

ОЛИМПИАДАЛАР

ОЛИМПИАДАЛАР, уҡыусыларҙың дөйөм белем биреү предметтары б‑са ярыштары. Талантлы уҡыусыларҙы асыҡлау өсөн үткәрелә. Уҡыусыларға үҙ белемен тикшереү һәм баһалау мөмкинлеген бирә, уларҙы әүҙем уҡыу һәм ғилми эшкә ылыҡтырыуға юл аса. 2005 й. алып О. — “Мәғариф” өҫтөнлөклө милли проектының бер йүнәлеше....

ОЛИМПИЯ МӘМЕРЙӘҺЕ

ОЛИМПИЯ МӘМЕРЙӘҺЕ, тәбиғәт ҡомартҡыһы (1985). Ишембай р‑ны Хажы а. көньяҡ‑көнсығышҡа табан 5 км алыҫлыҡта Хажы Шиҙеһе й. (Һәләүек й. ҡушылдығы) уң ярында урынлашҡан. Карст мәмерйәһе, карбондың визе ярусына ҡараған һоро эзбизташтарында барлыҡҡа килгән. Ҡоҙоҡтары булған ауыш‑горизонталь мәмерйә. Оҙонлоғо...

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ БАЛАЛАР‑ҮҪМЕРҘӘР МӘКТӘБЕ №33

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ БАЛАЛАР-ҮҪМЕРҘӘР МӘКТӘБЕ №33. Өфөлә урынлашҡан. “Трамплин” спорт-һауыҡтырыу комплексы базаһында эшләй. 1981 й. трамплиндан саңғыла һикереү һәм саңғы буйынса икебәйге СДЮШОР‑ы булараҡ асыла, 2008 й. алып 33‑сө балалар‑үҫмерҙәр олимпия резервы махсус мәктәбе. Мәктәптә 400‑гә яҡын уҡыусы...

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №1

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №1. Өфөлә урынлашҡан. 1971 й. конькиҙа шыуыу спорты б‑са ДЮСШ булараҡ асыла, 1975 й. алып 1‑се балалар һәм үҫмерҙәр олимпия резервы махсус спорт мәктәбе. Конькиҙа шыуыу спорты, фигуралы шыуыу, шорт‑трек бүлектәре эшләй. Мәктәптә 500‑ҙән ашыу уҡыусы шөғөлләнә, 15 тренер‑уҡытыусы...

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №10

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №10. Өфөлә урынлашҡан. 1980 й. 10‑сы ДЮСШ булараҡ асыла, 2004 й. алып 10‑сы балалар һәм үҫмерҙәр олимпия резервы махсус спорт мәктәбе. Футбол, туплы хоккей, үләндәге хоккей (ҡыҙҙар) бүлектәре эшләй. Мәктәптә 810‑дан ашыу уҡыусы шөғөлләнә, 20 тренер‑уҡытыусы эшләй (2013)....

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №11

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №11. Өфөлә урынлашҡан. Юғары спорт оҫталығы мәктәбе базаһында эшләй. 1953 й. 1‑се балалар спорт мәктәбе булараҡ асыла, 1972 й. алып республика ДЮСШ, 1986 й. башлап 11‑се балалар һәм үҫмерҙәр олимпия резервы махсус спорт мәктәбе. Акробатика, батутта һикереү, ҡаяға үрмәләү...

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №13

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №13. Өфөлә урынлашҡан. 1989 й. 13‑сө ДЮСШ булараҡ асыла, 2004 й. алып 13‑сө балалар һәм үҫмерҙәр олимпия резервы махсус спорт мәктәбе. Гандбол бүлеге эшләй. Мәктәптә 650‑нән ашыу уҡыусы шөғөлләнә, 18 тренер‑уҡытыусы эшләй (2013). Трибуналары булған (150 урынлыҡ) махсус...

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №15

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №15. Өфөлә урынлашҡан. Юғары спорт оҫталығы мәктәбе базаһында эшләй. 1989 й. ДЮСШ булараҡ асыла, 1993 й. алып 15‑се балалар һәм үҫмерҙәр олимпия резервы махсус спорт мәктәбе. Ауыр атлетика, бадминтон, бобслей, еңел атлетика, киокусинкай каратэһы, тхэквондо бүлектәре бар....

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №18

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №18. Өфөлә урынлашҡан. “Буревестник” физик культура йорто базаһында эшләй. 1967 й. “Буревестник” ДСО‑һы эргәһендә йөҙөү б‑са ДЮСШ булараҡ асыла, 1987 й. алып Профсоюздар спорт йәмғиәте ҡарамағында, 1993 й. — 18‑се ДЮСШ, 1994 й. башлап 18‑се балалар һәм үҫмерҙәр олимпия...

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №19

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №19. Өфөлә урынлашҡан. 1993 й. ДЮСШ булараҡ асыла, 2004 й. алып 19‑сы СДЮСШОР, 2011 й. башлап фехтование буйынса олимпия резервы спорт мәктәбе №23 һәм 4‑се СДЮСШОР‑ҙың фехтование бүлеге м‑н берләшкәс, 19‑сы балалар һәм үҫмерҙәр олимпия резервы махсус спорт мәктәбе. Мәктәптә...

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №2

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №2. Өфөлә урынлашҡан. 1952 й. ДЮСШ булараҡ асыла, 1992 й. алып 2‑се балалар һәм үҫмерҙәр олимпия резервы махсус спорт мәктәбе. Баскетбол бүлеге эшләй. Мәктәптә 420‑нән ашыу уҡыусы шөғөлләнә, 10 тренер‑уҡытыусы эшләй (2013). Спорт залы (36×18 м), футбол яланы (100×60 м),...

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №26

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №26. Өфөлә урынлашҡан. 2001 й. ДЮСШ булараҡ асыла, 2004 й. алып 26‑сы балалар һәм үҫмерҙәр олимпия резервы махсус спорт мәктәбе. Велосипед спорты, грек‑рим көрәше, дзюдо, конькиҙа шыуыу спорты, пуля менән атыу, өҫтәл теннисы, тхэквондо, художестволы гимнастика бүлектәре...

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №7

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №7. Өфөлә урынлашҡан. 1974 й. ДЮСШ булараҡ асыла, 1999 й. алып 7‑се балалар һәм үҫмерҙәр олимпия резервы махсус спорт мәктәбе. Баскетбол, волейбол, еңел атлетика, кикбоксинг һәм саңғы ярышы (инвалидтар), спорт ориентиры, пауэрлифтинг, футбол бүлектәре эшләй. Мәктәптә 710‑дан...

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №9

ОЛИМПИЯ РЕЗЕРВЫ СПОРТ МӘКТӘБЕ №9. Өфөлә урынлашҡан. 1979 й. 9‑сы ДЮСШ булараҡ асыла, 1997 й. алып 9‑сы балалар һәм үҫмерҙәр олимпия резервы махсус спорт мәктәбе. Футбол бүлеге эшләй. Мәктәптә 310‑дан ашыу уҡыусы шөғөлләнә, 10 тренер‑уҡытыусы эшләй (2013). Спорт (46×27 м) һәм тренажёр (5,5×4 м) залы,...

ОЛИМПИЯ УЙЫНДАРЫ

ОЛИМПИЯ УЙЫНДАРЫ, бөтә донъя спорт ярыштары, хәҙ. О.у. 4 йылға 1 тапҡыр үткәрелә. Боронғо грек О.у. хәҙ. О.у. прообразы булып тора, улар б.э.т. 776 й. алып Зевс аллаһы хөрмәтенә бөтә грек спорт һәм сәнғәт байрамы булараҡ үткәрелгән. Б.э. 394 й. үткәрелмәй башлай. Хәҙерге беренсе йәйге О.у. Грецияла...

ОЛЛИ Альберт Иванович

ОЛЛИ Альберт Иванович (3.11.1906, С.‑Петербург губ. Ухора а. — 1.10. 1965, Өфө), геолог. Геол.‑минералогия ф. д‑ры һәм проф. (1947). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1957). Ҡазан ун‑тын тамамлағандан һуң (1931) Башҡ‑н геол. идаралығының партия нач., өлкән геологы, 1938 й. алып Һарытау ун‑тында (1944 й....