Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

РЫБАКОВ Юрий Викторович

РЫБАКОВ Юрий Викторович (26.8. 1940, Иваново ҡ. — 12.10.2002, Белорет ҡ.), режиссёр. РСФСР‑ҙың (1986) һәм БАССР‑ҙың (1975) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. Иваново химия-технология ин‑тын тамамлағандан һуң (1963) Белорет металлургия комб‑тында эшләй: мастер, 1968—2002 йй. “Досуг” пр‑тиеһы (ҡара: Өфө ҡала мәҙәниәт...

РЫБАЛКО Иван Игнатьевич

РЫБАЛКО Иван Игнатьевич (25.5. 1925, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Надеждино а. — 26.4.2000, Өфө ҡ.), полковник. Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Кесе лейтенант курстарын тамамлаған (1944). Башҡортостан дәүләт геология идаралығының Көйөргәҙе геология-разведка партияһында, 3‑сө...

РЫБАЛКО Игорь Валерьевич

РЫБАЛКО Игорь Валерьевич (5.12. 1975, Новосибирск ҡ.), спортсы. Велосипед спорты б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1995). “Ағиҙел” олимпия әҙерлеге үҙәге тәрбиәләнеүсеһе (Өфө; тренерҙары Р.Н.Латипов, А.Н.Служаев). Рәсәй (1994) һәм Рәсәй Ҡораллы көстәре чемп. (1993). Үҫмер спортсылар араһында...

РЫБАЛКО Павел Семёнович

РЫБАЛКО Павел Семёнович (23.10. 1894, Харьков губ. Кесе Истороп а. — 28.8.1948, Мәскәү), хәрби эшмәкәр. Советтар Союзы Геройы (1943, 1945). Бронетанк ғәскәрҙәре маршалы (1945). Беренсе донъя, Граждандар, 1920 й. совет-поляк һәм Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. М.В.Фрунзе ис. РККА Хәрби акад. тамамлаған...

РЫЖКОВ Игорь Борисович

РЫЖКОВ Игорь Борисович (28.2. 1938, Дондағы Ростов ҡ.), инже нер-төҙөүсе. Техник ф. д-ры (1994). БССР-ҙың атҡ. төҙөүсеһе (1991), РФ‑тың почётлы фән һәм техника хеҙм‑ре (2012). Ростов инженерлыҡ‑төҙөлөш ин-тын тамамлағандан һуң (1960) 21-се төҙөлөш тресында (Өфө), 1963 й. — БР Төҙөлөш комплексы ғилми-тикшеренеү,...

РЫЖОВ Алексей Андреевич

РЫЖОВ Алексей Андреевич (10.7.1931, БАССР‑ҙың Шишмә районы Каветка а. — 18.10.2022, Өфө ҡ.), инженер-механик. БР ФА‑ның почётлы академигы (1995), техник фәндәр докторы (1997). БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1975), БР‑ҙың атҡаҙанған машиналар эшләүсеһе (1995). ӨАИ‑ны тамамлаған (1959)....

РЫКИН Роман Владимирович

РЫКИН Роман Владимирович (11.10.1974, Өфө), балет артисы. БР‑ҙың халыҡ артисы (1993). Өфө хореография уч‑щеһын тамамлаған (1993; педагогы Ш.Ә.Тереғолов). 1991 й. алып БДОБТ солисы. 1994 й. башлап Англия милли балетында, 1996 й. — “San-Francisco Ballet”, 2003 й. — “Boston Ballet Company” (икеһе лә —...

РЫЛЬСК ПЕХОТА ПОЛКЫ

РЫЛЬСК ПЕХОТА ПОЛКЫ, 1796 й. Ырымбур ҡ. 4‑се һәм 5‑се Ырымбур ялан батальондары базаһында Рыльск мушкетёрҙар полкы (1796 й. һәм 1801 й. алып) булараҡ ойошторола; 1798 й. алып ген.‑майор 1‑се Бахметьев полкы, 1811 й. — Р.п.п. Ырымбур инспекцияһы, 1808 й. башлап 23‑сө, 1810 й. — 25‑се, 1813 й. — 29‑сы...

РЫЛЬСКИЙ Максим Фаддевич

РЫЛЬСКИЙ Максим Фаддеевич (7.3.1895, Киев — 24.7.1964, шунда уҡ), шағир, ғалим. СССР ФА акад. (1958). Украин ССР‑ы Яҙыусылар союзы идараһы рәйесе (1943—46). “Розалар һәм виноград” (“Розы и виноград”; 1957), “Алыҫтағы күк йөҙө” (“Далёкие небосклоны”; 1959), “Ҡышҡы яҙмалар” (“Зимние записи”; 1964) һ.б....

РЫНДИН Кузьма Васильевич

РЫНДИН Кузьма Васильевич [11.8. 1893, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Ерал а. (Силәбе өлк. Әшә р‑ны) — 10.2.1938, Мәскәү], революция хәрәкәте эшмәкәре. 1915 й. алып РСДРП(б) ағзаһы. 1914 й. башлап Ырымбур, Өфө губ. һәм Урал өлк. революцион эшмәкәрлек м‑н шөғөлләнгән. 1917 й. февр. алып РСДРП(б)‑ның Эҫем...

РЫСАЙ ИҒЕМБӘТОВ

РЫСАЙ ИҒЕМБӘТОВ, Р ы с а й б а й И., 1737—38 йй. башҡ. ихтилалдары [ҡара: Башҡорт ихтилалдары (1735—40)] етәкселәренең береһе. Нуғай даруғаһы Бөрйән улусы башҡорто. Шул уҡ улус старшинаһы. 1737 й. яҙында Көҫәп Солтанғолов һәм Сәйетбай Әлкәлин м‑н берлектә Нуғай һәм Себер даруғаларында ихтилалға етәкселек...

РЫСАЙ, Учалы р‑нындағы ауыл

РЫСАЙ, А ҡ б у л а т, Учалы р‑нындағы ауыл, Илсе а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 32 км һәм Шартым т. юл ст. К.‑Көнб. табан 25 км алыҫлыҡта Урал й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 939 кеше; 1920 — 1380; 1939 — 1066; 1959 — 608; 1989 — 508; 2002 — 610; 2010 — 563 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....

РЫСҠУЖА ЙӨҘЛӘҮ ТАШЫ ЯТҠЫЛЫҒЫ

РЫСҠУЖА ЙӨҘЛӘҮ ТАШЫ ЯТҠЫЛЫҒЫ, Әбйәлил р‑ны Рысҡужа а. көньяҡҡа табан 3 км алыҫлыҡта Оло Ҡыҙыл й. һул ярында урынлашҡан. В.В.Голота, Г.М.Перминов (1991), В.Ф.Королёв (2001) тарафынан өйрәнелә. Йөҙләү таштары аҫҡы девондың асыҡ һәм ҡуйы һоро һыҙыҡлы һәм сыбар мәрмәр эзбизташтарынан ғибәрәт. Эзбизташтар...

РЫСҠУЖА, Әбйәлил р‑нындағы ауыл

РЫСҠУЖА, С у б а н, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Амангилде а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнб. 20 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) К.‑Көнб. табан 72 км алыҫлыҡта Оло Ҡыҙыл й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 413 кеше; 1920 — 481; 1939 — 368; 1959 — 347; 1989 — 370; 2002 — 466; 2010 й. — 453 кеше....

РЫСЫҠАЙ, Белорет р‑нындағы ауыл

РЫСЫҠАЙ, Белорет р‑нындағы ауыл, Сосновка а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 31 км һәм Белорет т. юл ст. К.‑Көнб. табан 13 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 472 кеше; 1920 — 548; 1939 — 248; 1959 — 242; 1989 — 314; 2002 — 371; 2010 — 379 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп (Үткәл...

РЫЧКОВ Николай Петрович

РЫЧКОВ Николай Петрович (15.10.1746, Ырымбур ҡ. — 1784, Әстерхан губ. Владимировка биҫтәһе), сәйәхәтсе, географ, этнограф. Коллегия асессоры (1772). П.И.Рычковтың улы. 1760—67 йй. Троицк һәм Ревель драгун, Пенза пехота полктарында хеҙмәт иткән. 1768 й. алып П.С.Паллас етәкс. Академик экспедицияларҙа...

РЫЧКОВ Пётр Иванович

РЫЧКОВ Пётр Иванович [1.10. 1712, Архангелогород губ. Вологда ҡ. — 15.10.1777, Екатеринбург ҡ., Ырымбур губ. Спас а. (ТР‑ҙың Бөгөлмә р‑ны) ерләнгән], тарихсы, географ, иҡтисадсы. Фәндәр һәм художество акад. мөхбир ағзаһы (С.‑Петербург, 1759). Коллегия советнигы (1751). Сауҙагәр. 1733—34 йй. С.‑Петербург...

РЯБОВ Александр Алексеевич

РЯБОВ Александр Алексеевич (16.8.1959, Өфө), тренер. Биол. ф. канд. (2001), проф. (2005). Дзюдо б‑са Рәсәйҙең атҡ. тренеры (2004). РФ‑тың атҡ. физик культура хеҙм‑ре (2011), РФ‑тың физик культура отличнигы (2006). БАХИ‑ны (1985), Силәбе физик культура ин‑тын (1995) тамамлаған. 1985 й. алып “Уңыш” ДСО‑һы...

РЯБОВ Андрей Фёдорович

РЯБОВ Андрей Фёдорович [29.10.1925, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Воскресенск ҡсб (БР‑ҙың Мәләүез районы) — 14.2.2004, Ишембай ҡ.], Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1943 й. алып Көньяҡ‑Көнбайыш, 3‑сө Украина фронттарында хеҙмәт итә. Герой исеменә 12‑се армия 203‑сө уҡсылар дивизияһы...

РЯБОВ Фёдор Андреевич

РЯБОВ Фёдор Андреевич [20.1. 1914, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Тартыш а. (БР‑ҙың Бөрө р‑ны) — 5.2.1962, шунда уҡ], Соц. Хеҙмәт Геройы (1948). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1929 й. алып “Путь” к‑зында эшләй; 1937 й. башлап Бөрө р‑нындағы Иҫке Баҙан МТС‑ының трактор бригадаһы, 1958 й. — Ильич ис. к‑зы бригадиры....