Список материалов

УҠЫТЫУСЫЛАР КАДРҘАРЫ
УҠЫТЫУСЫЛАР КАДРҘАРЫ, дөйөм һәм проф.‑техник мәғариф системаһының төп (штаттағы) квалификациялы хеҙм‑рҙәре составы. Башҡортостанда У.к. формалашыуы дини һәм дәүләт...

УҠЫТЫУСЫЛАР СЕМИНАРИЯЛАРЫ
УҠЫТЫУСЫЛАР СЕМИНАРИЯЛАРЫ, Рәсәйҙә башланғыс мәктәп уҡытыусылары әҙерләгән ябыҡ типтағы урта проф. уҡыу йорттары. Уҡытыусылар семинариялары тураһындағы положениеға...

УҠЫТЫУСЫЛАР СЪЕЗДАРЫ
УҠЫТЫУСЫЛАР СЪЕЗДАРЫ, пед. йәмәғәтселектең ойошоу формаһы. Рәсәйҙә революцияға (1917) тиклем Халыҡ мәғарифы министрлығының “Башланғыс халыҡ училищеларында уҡыусылар...

УҠЫУ‑КҮНЕКМӘЛӘР ҮҘӘГЕ №464
УҠЫУ‑КҮНЕКМӘЛӘР ҮҘӘГЕ №464. 77210‑сы хәрби часть эргәһендә урынлашҡан (Өфө). 1989 й. СССР Хәрби һауа көстәренең 219‑сы спорт клубы булараҡ асыла, 1998 й. алып Рәсәй Хәрби һауа...

УҠЫУ‑УҠЫТЫУ ОКРУГТАРЫ
УҠЫУ‑УҠЫТЫУ ОКРУГТАРЫ, Рәсәйҙә бер нисә губернаның уҡыу йорттарынан урындағы идара системаһын ойошторған уҡытыу‑адм. бүлексәләр. “Халыҡ мәғарифының яҡынса ҡағиҙәләре”нә...

УЛАҠ I, археологик ҡомартҡыһы
УЛАҠ I, бронза быуаты археологик ҡомартҡыһы. Б.э.т. 2‑се мең йыллыҡтың 1‑се ярт. — ш. уҡ мең йыллыҡтың уртаһына ҡарай. Баймаҡ р‑ны Байыш а. төньяҡ‑көнбайышҡа табан 3 км...

УЛЕНДЕЕВА Анна Дмитриевна
УЛЕНДЕЕВА Анна Дмитриевна (17.8.1941, БАССР‑ҙың Кушнаренко р‑ны Кривой Ключ ҡсб), химик‑ технолог. Химия ф. д‑ры (1998). ӨНИ‑не тамамлаған (1965). 1959 й. алып Салауат икмәк з‑дында,...

УЛИЦКАЯ Людмила Евгеньевна
УЛИЦКАЯ Людмила Евгеньевна (21.2.1943, Дәүләкән ҡ.), яҙыусы, сценарист. МДУ‑ны тамамлаған (1967). 1960—62 йй. СССР Мед. ФА‑ның Педиатрия ин‑тында, 1967—69 йй. СССР ФА‑ның Дөйөм генетика...

УЛОЖЕННЫЙ КОМИССИЯ
УЛОЖЕННЫЙ КОМИССИЯ, Я ң ы У л о ж е н и е п р о е к т ы н т ө ҙ ө ү к о м и с с и я һ ы, Собор уложениеһы сыҡҡандан һуң ғәмәлгә ингән Рәсәй империяһы ҡанундарын кодификациялау...

УЛОЖЕННЫЙ КОМИССИЯ
УЛОЖЕННЫЙ КОМИССИЯ, Я ң ы У л о ж е н и е п р о е к т ы н т ө ҙ ө ү к о м и с с и я һ ы, Собор уложениеһы сыҡҡандан һуң ғәмәлгә ингән Рәсәй империяһы ҡанундарын кодификациялау...

УЛТЫРАҠ ТОРМОШ
УЛТЫРАҠ ТОРМОШ, хужалыҡ итеү (башлыса игенселек) йәки етештереү (һөнәрселек) барышында оҙаҡ ваҡыт йәшәү урынын алмаштырмай бер терр‑яла йәшәгән халыҡтың йәшәү рәүеше....

УЛТЫРМА
УЛТЫРМА, к и с у л т ы р ы у, башҡорттарҙа йәш ҡыҙ һәм ҡатындарҙың бергә йыйылып күмәкләп эш эшләү һәм ял итеү өсөн үткәргән традицион йолаһы. У., ғәҙәттә, эш көндәрендә...

УЛТЫРМАЛАР
УЛТЫРМАЛАР (геол.), боронғо ултырма ҡатламдар (тау тоҡомдары) һәм хәҙ. кәүшәк ултырма тоҡомдар. Термин тоҡомдар комплексының стратиграфияһын йәки йәшен билдәләү (мәҫ.,...

УЛТЫРТЫЛҒАН ЙЫРЫН‑ҺЫҘА АҒАСТАРЫ
УЛТЫРТЫЛҒАН ЙЫРЫН‑ҺЫҘА АҒАСТАРЫ, эрозия процестарының артабанғы үҫешенә юл ҡуймау өсөн булдырылған һаҡлағыс урман ағастары. У.й.‑һ.а. тупраҡты нығыта, уның йыуылыуына...

УЛУС
УЛУС, Монгол империяһы, Алтын Урҙа, Ҡазан ханлығы, Себер ханлығы һ.б. дәүләттәр составында адм.‑терр. берәмек. У. башында улусбәк йәки әмир торған. Башҡортостан Монгол...

УЛУС ИДАРАҺЫ
УЛУС ИДАРАҺЫ, Рәсәйҙә улустарҙа крәҫтиән идаралығының башҡарма органы (ҡара: Урындағы үҙидара). 1861 й. 19 февр. “Крепостной бойондороҡлоҡтан сыҡҡан крәҫтиәндәр тураһында...

УЛУС СУДЫ
УЛУС СУДЫ, 1861—1917 йй. Рәсәйҙә крәҫтиән суды органы. Башҡортостанда “Башҡорттар тураһында положение”ға ярашлы булдырылған. “Улус суды тураһында ваҡытлы ҡағиҙәләр”гә...

УЛУС СХОДЫ
УЛУС СХОДЫ, Рәсәйҙә улустарҙағы крәҫтиәндәр идараһының бойороҡ биргән органы (ҡара: Урындағы үҙидара). 1861 й. 19 февр. “Крепостной бойондороҡлоҡтан сыҡҡан крәҫтиәндәр...

УЛУС, 11 б. — 20 б. башында Рәсәйҙә адм.‑терр. берәмек
УЛУС, 11 б. — 20 б. башында Рәсәйҙә адм.‑терр. берәмек; ауыл халҡының үҙ‑ара ойошоу формаһы. 13—16 бб. У. дәүләт, батша һарайы, баяр, монастырь биләмәләрендә булған. Реформалар...

УЛЬТРАТАУЫШ ДИАГНОСТИКАҺЫ
УЛЬТРАТАУЫШ ДИАГНОСТИКАҺЫ, организмды ультратауыш техникаһы ҡулланып тикшереү. Анатомик дефекттарҙы, ят есемдәрҙе, шештәрҙе, травмаларҙы һ.б. асыҡлай. Ҡорһаҡ ҡыуышлығы...