Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ӘХМӘТЙӘНОВА Лифа Мөхәмәтйән ҡыҙы

ӘХМӘТЙӘНОВА Лифа Мөхәмәтйән ҡыҙы [10.8.1932, БАССР‑ҙың Топорнин р‑ны Ҡарасайылға а. (БР‑ҙың Кушнаренко р‑ны) — 25.1.2001, Одесса ҡ.], педагог. Пед. ф. д‑ры (1996), проф. (1997). В.И.Ленин ис. Мәскәү пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1956) Урал пед. уч‑щеһында эшләй, 1957 й. алып Урал пед. ин‑тында (икеһе...

ӘХМӘТЙӘНОВА Мәҙхиә Әхмәтйән ҡыҙы

ӘХМӘТЙӘНОВА Мәҙхиә Әхмәтйән ҡыҙы [10.11.1918, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе (БР‑ҙың Бәләбәй р‑ны) Туҙлыҡыуыш а. — 13.5.2005, Магадан ҡ.], йырсы (меццо‑сопрано). РСФСР‑ҙың атҡ. артисы (1955). Мәскәү консерваторияһы эргәһендәге Башҡорт студияһын тамамлағандан һуң (1941; М.В.Владимирова класы) 1968 й. тиклем...

ӘХМӘТЙӘНОВА Нелли Васильевна

ӘХМӘТЙӘНОВА Нелли Васильевна (8.6.1946, Өфө), музыка белгесе‑фольклорсы, педагог‑методист, муз.‑йәмәғәт эшмәкәре. Сәнғәт ғилеме канд. (1991), проф. (1999). БР‑ҙың (1993) һәм РФ‑тың (2005) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Композиторҙар союзы ағзаһы (1982). Ҡазан консерваторияһын тамамлағандан һуң (1973) ӨДСИ‑лә...

ӘХМӘТЙӘНОВА Эльмира Хәмит ҡыҙы

ӘХМӘТЙӘНОВА Эльмира Хәмит ҡыҙы (29.8.1959, Өфө),терапевт, кардиолог. Мед. ф. д‑ры (2006), проф. (2009). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1982) 1986 й. тиклем Респ. клиник дауаханаһында эшләй. 1991 й. алып БДМУ‑ла, бер үк ваҡытта 1999—2000 йй. Өфө хеҙмәт медицинаһы һәм кеше экологияһы ҒТИ‑нда. Фәнни эшмәкәрлеге...

ӘХМӘТҠУЖИНА Гөлшат Файзылғаян ҡыҙы

ӘХМӘТҠУЖИНА Гөлшат Файзылғаян ҡыҙы (28.2.1951, БАССР‑ҙың Әбйәлил р‑ны Юлдаш а.), шағирә, драматург. Яҙыусылар союзы (1989) һәм Журналистар союзы (1989) ағзаһы. БДУ‑ны тамамлаған (1975). 1981 й. алып “Осҡон” гәз. яуаплы секретары, 1987–89 йй. “Йәншишмә” гәз. (Сибай ҡ.) баш мөхәррире. 1992–94 йй. “Өлкәр”...

ӘХМӘТОВ Абдулла Шәңгәрәй улы

ӘХМӘТОВ Абдулла Шәңгәрәй улы [2.5.1918, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Йомағужа а. (БР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны) — 25.11.1995, БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Стәрлебаш а.], элемтәсе, өлкән лейтенант (1945). Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Киев хәрби элемтә уч‑щеһын (1945), КПСС‑тың Башҡ‑н өлкә ком‑ты...

ӘХМӘТОВ Абдулла Шәңгәрәй улы

ӘХМӘТОВ Абдулла Шәңгәрәй улы [2.5.1918, Өфө губернаһы Стәрлетамаҡ өйәҙе Йомағужа а. (БР‑ҙың Стәрлебаш районы) — 25.11.1995, шул уҡ райондың Стәрлебаш а.], элемтәсе, өлкән лейтенант (1945). Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Киев хәрби элемтә училищеһын (1945), КПСС‑тың Башҡортостан...

ӘХМӘТОВ Айҙар Риф улы

ӘХМӘТОВ Айҙар Риф улы (13.5. 1973, Өфө), спортсы. Пуля менән атыу б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1993). БДПИ‑ны (1997), Һалым полицияһы акад. (Өфө, 2001) тамамлаған. РОСТО тәрбиәләнеүсеһе (тренерҙары В.Б. Гулак, В.И.Слинин, И.А.Соколов). Үҫмер спортсылар араһында Европа (1993) һәм Рәсәй...

ӘХМӘТОВ Арыҫлан Фәрит улы

ӘХМӘТОВ Арыҫлан Фәрит улы (11.12.1948, Львов ҡ.), инженер‑технолог. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1998), техник ф. д‑ры (1986), проф. (1987). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (1999). Р.С.Әхмәтованыңулы. ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1971) шунда уҡ эшләй: 1984 й. алып РФ Яғыулыҡ һәм энергетика министрлығының тармаҡ лаб....

ӘХМӘТОВ Илүс Ғәлим улы

ӘХМӘТОВ Илүс Ғәлим улы [13.11.1933, БАССР‑ҙың Дүртөйлө районы Ишҡар а. (БР‑ҙың Илеш районы)], инженер‑нефтсе. Техник фәндәр докторы (1991), профессор (1994). Нефть сәнәғәте отличнигы (1983). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1957) 1959 й. тиклем “Туймазанефть” нефть промыслалары идаралығында оператор, 1960—62 йй....

ӘХМӘТОВ Илүс Ғәлим улы

ӘХМӘТОВ Илүс Ғәлим улы [13.11.1933, БАССР‑ҙың Дүртөйлө районы Ишҡар а. (БР‑ҙың Илеш районы)], инженер‑нефтсе. Техник фәндәр докторы (1991), профессор (1994). Нефть сәнәғәте отличнигы (1983). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1957) 1959 й. тиклем “Туймазанефть” нефть промыслалары идаралығында оператор, 1960—62 йй....

ӘХМӘТОВ Марс Мәхмүт улы

ӘХМӘТОВ Марс Мәхмүт улы (6.5.1938, БАССР‑ҙың Стәрлебаш районы Стәрлебаш а. — 26.5.2022, Өфө ҡ., БР‑ҙың Өфө районы Кириллов а. ерләнгән), химик‑технолог. Техник фәндәр докторы (1993). РФ‑тың почётлы нефтсеһе (1995). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1962) Башҡортостан нефть эшкәртеү ҒТИ‑нда эшләй: 1974 й. алып...

ӘХМӘТОВ Морат Хөсәйен улы

ӘХМӘТОВ Морат Хөсәйен улы (10.8. 1948, Өфө — 26.2.2006, шунда уҡ), композитор. РФ‑тың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1996), БР‑ҙың халыҡ артисы (1999). Композиторҙар союзы ағзаһы (1980). Х.Ф.Әхмәтовтыңулы. Гнесиндар ис. Муз.‑пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1971; А.И.Хачатурян класы) Өфө сәнғәт уч‑щеһында...

ӘХМӘТОВ Мөхәмәтхәй Әхмәт улы

ӘХМӘТОВ Мөхәмәтхәй Әхмәт улы (25.1.1942, БАССР‑ҙың Ҡыйғы районы Алағуз а. — 17.11.1995, Өфө ҡ.), тел белгесе. Филология фәндәре кандидаты (1970). С.Ә.Әхмәтовтың ҡустыһы. БДУ‑ны тамамлаған (1964). 1965—67 йй. Ҡыйғы районы Алағуз урта мәктәбенең уҡыу‑уҡытыу бүлеге мөдире. 1970 й. алып БДУ‑ла уҡыта. Фәнни...

ӘХМӘТОВ Радик Рәхимйән улы

ӘХМӘТОВ Радик Рәхимйән улы (3.3.1933, БАССР‑ҙың Дыуан районы Өлкөндө а. — 9.8.2008), биохимик, биотехнолог. Биология фәндәре докторы (1976), профессор (1986). БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1975). БАХИ‑ны тамамлаған (1958). 1959—85 йй. СССР ФА‑ның Башҡортостан филиалында эшләй: 1967 й. алып Биохимия...

ӘХМӘТОВ Рим Билал улы

ӘХМӘТОВ Рим Билал улы (29.10. 1933, Өфө — 25.1.2017, шунда уҡ), яҙыусы, тәржемәсе. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1993). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1976). М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1958) Үҙәк ТВ‑ла эшләй. 1963–68 йй. БАССР МС‑ының Радиотапшырыуҙар һәм ТВ б‑са ком‑тында мөхәррир,...

ӘХМӘТОВ Сафа Әхмәт улы

ӘХМӘТОВ Сафа Әхмәт улы (11.1. 1935, БАССР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны Алағуз а.), инженер­-технолог. Техник ф. д‑ры (1976), проф. (1977). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1978), РФ юғары мәктәбенең атҡ. хеҙм‑ре (2011), СССР‑ҙың уйлап табыусыһы(1977). М.Ә.Әхмәтовтың ағаһы. И.М.Губкин ис. Мәскәү нефть ин‑тын тамамлаған...

ӘХМӘТОВ Хәмит Борхан улы

ӘХМӘТОВ Хәмит Борхан улы [1.1. 1904, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Күсей а. (БР‑ҙың Баймаҡ р‑ны) – 9.9. 1966,Сибай ҡ.], ҡурайсы.1924 й. алып Башҡорт дәүләт драма театрында, 1935—64 йй. Баймаҡ колхоз‑совхоз театрында (ҡара: Сибай башҡорт драма театры) эшләй. Ә. үҙенсәлекле башҡарыу стиле тотанаҡлы ҡырыҫ, эпик...

ӘХМӘТОВ Хөсәйен Фәйзулла улы

ӘХМӘТОВ Хөсәйен Фәйзулла улы [6.1.1914, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Сыңғыҙ а. (БР‑ҙың Баймаҡ р‑ны) — 8.1.1993, Өфө], композитор, муз.‑йәмәғәт эшмәкәре. РСФСР‑ҙың халыҡ артисы (1989), РСФСР‑ҙың (1974) һәм БАССР‑ҙың (1967) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Композиторҙар союзы ағзаһы (1943). 1932—38 йй. яңғыҙ йырлау класы...

ӘХМӘТОВ Яҡуп Хажимөхәмәт улы

ӘХМӘТОВ Яҡуп Хажимөхәмәт улы [1896 й. сент., Өфө — 1919 й. апр., Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Шишмә а. янында (БР‑ҙың Шишмә р‑ны)], революция хәрәкәте эшмәкәре. 1917 й. алып РСДРП(б) ағзаһы. Беренсе донъя һәм Граждандар һуғыштарында ҡатнашыусы. “Ғосмания” мәҙрәсәһен тамамлаған (1910). 1914—17 йй. рус...