Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ӘХМӘТОВА Бэйна Хәлиулла ҡыҙы

ӘХМӘТОВА Бэйна Хәлиулла ҡыҙы [9.1.1920, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Үрге Ҡарғалы а. (БР‑ҙың Благовар р‑ны) — 11.11.2013, Өфө], терапевт. Мед. ф. д‑ры (1969), проф. (1970). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1989), БР‑ҙың атҡ. табибы (1994). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1941) Туймазы р‑нының Ҡандра участка дауаханаһында,...

ӘХМӘТОВА Внира Рәхим ҡыҙы

ӘХМӘТОВА Внира Рәхим ҡыҙы (27.7.952, Кейла ҡ.), химик‑органик. Химия ф. д‑ры (2002), проф. (2009). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1975) Органик химия ин‑тында эшләй. 1992 й. алып Нефтехимия һәм катализ ин‑тында: өлкән ғилми хеҙм‑р, 2002—09 йй. лаб. мөдире; бер үк ваҡытта 1996 й. башлап БДУ‑ла, 2017 й. алып...

ӘХМӘТОВА Гөлнар Хөсәйен ҡыҙы

ӘХМӘТОВА Гөлнар Хөсәйен ҡыҙы (14.11.1941, Ташкент), музыка белгесе. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1987). Композиторҙар союзы ағзаһы (1971). Х.Ф.Әхмәтовтың ҡыҙы. Гне­синдар ис. Муз.‑пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1968) 1970 й. тиклем Ульяновск филармонияһы лекторы, 1974 й. алып ТТӘИ‑нең ғилми...

ӘХМӘТОВА Роза Сәмиғулла ҡыҙы

ӘХМӘТОВА Роза Сәмиғулла ҡыҙы [13.2.1924, БАССР‑ҙың Йылайыр кантоны Ғәббәс а. (БР‑ҙың Ейәнсура р‑ны) — 16.1.2009, Өфө], инженер‑технолог. Техник ф. канд. (1967). БАССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1981). Львов политехник ин‑тын тамамлағандан һуң (1949) Өфө нефть сәнәғәте ҒТИ‑нда эшләй, 1956 й....

ӘХМӘТОВА Руза Әнғәм ҡыҙы

ӘХМӘТОВА Руза Әнғәм ҡыҙы (27.10. 1945, БАССР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны Түб. Аташ а.), педиатр. Мед. ф. д‑ры (1995), проф. (1998). БР‑ҙың атҡ. табибы (2001), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2005). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1970) Өфөнөң 31‑се балалар поликлиникаһында, 1971 й. алып Респ. балалар...

ӘХМӘТОВА‑НӘБИЕВА Эльвира Мирзанур ҡыҙы

ӘХМӘТОВА‑НӘБИЕВА Эльвира Мирзанур ҡыҙы (12.4.1973, Өфө), бейеүсе. БР‑ҙың халыҡ (2010) һәм атҡ. (2002) артисы. Өфө хореография уч‑щеһын (1991; педагогы М.Ә. Кәримов), Көнсығыш иҡт.‑юридик гуманитар акад. (2006; педагогы А.Х. Зөбәйҙуллин), Башҡ‑н дәүләт хеҙмәте һәм идара итеү акад. (2013) тамамлаған....

ӘХМӘТХАНОВ Ринат Мәснәүи улы

ӘХМӘТХАНОВ Ринат Мәснәүи улы (22.6.1957, Мәскәү өлк. Вербилки ҡсб), химик. Химия ф. д‑ры (2005). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2012), СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1986). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1979) шунда уҡ эшләй (2010 й. алып химия ф‑ты деканы). Фәнни эшмәкәрлеге полимерҙар деструкцияһын...

ӘХМӘТХУЖИН Артур Камил улы

ӘХМӘТХУЖИН Артур Камил улы (21.5.1988, БАССР‑ҙың Краснокама районы Яңы Аҡтанышбаш а.), спортсы. Фехтование буйынса Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2013), Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (2016). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (2013). Рәсәй физик культура, спорт һәм туризм университетын тамамлаған...

ӘХМӘТШИН Айрат Әкрәм улы

ӘХМӘТШИН Айрат Әкрәм улы (4.12.1949, Өфө), ҡурсаҡ йөрөтөүсе актёр, режиссёр. РФ‑тың (2004) һәм БАССР‑ҙың (1985) халыҡ артисы, РФ‑тың (1991) һәм БАССР‑ҙың (1978) атҡ. артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1980). ӨДСИ‑не (1991; Ғ.Ғ.Ғиләжев курсы), Рәсәй сәнғәт һәм мәҙәниәт эшмәкәрҙәрен яңынан әҙерләү...

ӘХМӘТШИН Борис Ғайса улы

ӘХМӘТШИН Борис Ғайса улы (22.1. 1938, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Муса а.), фольклорсы. Филол. ф. д‑ры (1998), проф. (1998). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2000), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2001). БДУ‑ны тамамлаған (1963), 1967 й. алып (өҙөклөк м‑н) шунда уҡ эшләй: 1991 й. — филол. ф‑ты деканы,...

ӘХМӘТШИН Ғабдулла Ғабдрахман улы

ӘХМӘТШИН Ғабдулла Ғабдрахман улы (14.10.1921, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Бикташ а., хәҙ. БР‑ҙың Бишбүләк р‑ны Яңы Бикташ а., – 25.5. 1984, Өфө), яҙыусы. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1981). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1951). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. М. Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын тамамлаған (Мәскәү, 1953)....

ӘХМӘТШИН Ҡәйүм Хәбибрахман улы

ӘХМӘТШИН Ҡәйүм Хәбибрахман улы (7.7.1909, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Ҡара Көсөк утары — 10.11.1943, Белорус ССР‑ының Кузьминка а. янында, Уборок а. ерләнгән), Совет­тар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1934—41 йй. БАССР Эске эштәр ХК‑ның Ейәнсура һәм Хәйбулла район бүлектәрендә янғындан...

ӘХМӘТШИН Марс Әһлиулла улы

ӘХМӘТШИН Марс Әһлиулла улы (21.2.1948, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны Сафар а.), яҙыусы. РФ‑тың (2008) һәм БР‑ҙың (1997) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1993). БДУ‑ны тамамлаған (1976). 1970 й. алып “Башҡортостан пионеры” гәз. бүлек мөдире, яуаплы секретарь. 1980 й. башлап “Башҡортостан ҡыҙы” ж....

ӘХМӘТШИН Фрат Нәби улы

ӘХМӘТШИН Фрат Нәби улы (19.5. 1930, Өфө — 18.6.1996, шунда уҡ), балет артисы. БАССР‑ҙың атҡ. артисы (1960). Ленинград хореография уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1949; педагогы Б.В.Шавров) 1971 й. тиклем БДОБТ солисы, бер үк ваҡытта 1959—64 йй. БДОБТ эргәһендәге хореография студияһы дир., 1970 й. алып Өфөнөң...

ӘХМӘТШИН Хәсән Шаһимәрҙән улы

ӘХМӘТШИН Хәсән Шаһимәрҙән улы [22.2.1928, БАССР‑ҙың Йылайыр кантоны Хәлил а. (БР‑ҙың Әбйәлил р‑ны) — 9.12.2003, шунда уҡ], ҡурайсы. 1990—92 йй. Әбйәлил р‑нының ҡурайсылар ансамбле етәксеһе. Ә. Башҡортостандың Урал аръяғы халыҡ ҡурайсыларының традицияларын дауам иткән. Репертуарында “Бала ҡарға”, “Ҡырҡты”,...

ӘХТӘМОВ Азамат Мөхтәр улы

ӘХТӘМОВ Азамат Мөхтәр улы (31.3. 1962, Өфө ҡ. — 14.8.2020, шунда уҡ), математик. Физика‑математика фәндәре докторы (2005), профессор (2007). РФ‑тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2011). М.Х.Әхтәмовтың улы. БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1984) 1986 й. тиклем һәм 1989 й. алып БАХИ‑ла уҡыта....

ӘХТӘМОВ Әбүсүғүт Әбделхалиҡ улы

ӘХТӘМОВ Әбүсүғүт Әбделхалиҡ улы (1843, Ырымбур губ. Бәләбәй өйәҙе — 1920), Өфө губернаһынан 1‑се Дәүләт думаһы (1906) депутаты. 1906 й. алып Рәсәй мосолмандары союзы ағзаһы. Коллегия асессоры. Ахун ғаиләһенән. Университеттан һуң (1871) Өфө губернаторы ҡарамағында махсус йомоштар б‑са чиновник булып...

ӘХТӘМОВ Ибниәмин Әбүсүғүт улы

ӘХТӘМОВ Ибниәмин Әбүсүғүт улы (6.11.1877, Өфө — 1941), Өфө губернаһынан 4‑се Дәүләт думаһы (1912—17) депутаты. Ә.Ә.Әхтәмовтың улы. 1905—18 йй. Социал‑революционерҙар партияһы ағзаһы. Санкт‑Петербург ун‑тының тәбиғәт (1907) һәм юридик (1910) ф‑ттарын тамамлаған. 1901—05 йй. революцион эшмәкәрлеге өсөн...

ӘХТӘМОВ Ибраһим Әбүсүғүт улы

ӘХТӘМОВ Ибраһим Әбүсүғүт улы (9.5.1880, Өфө ҡ. — 14.10.1936, Мәскәү ҡ.), революция хәрәкәте эшмәкәре. Ә.Ә.Әхтәмовтың улы. 1901—17 йй. РСДРП ағзаһы. Ҡазан университетының юридик факультетында уҡыған (1901 й. ҡыуыла). Быуат башында Ҡазан, Өфө, Харьков ҡҡ. һәм Таврия губернаһында партия эшендә була. 1903—06 йй....

ӘХТӘМОВ Илдар Фуат улы

ӘХТӘМОВ Илдар Фуат улы (5.3. 1960, Өфө), травматолог‑ортопед. Мед. ф. д‑ры (1994), проф. (2000). ТР‑ҙың атҡ. табибы (2008), ТР‑ҙың атҡ. уйлап табыусыһы (1996). Ҡазан мед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1983) Ҡазанда эшләй: Балалар респ. клиник дауаханаһында; 1984 й. алып “Тергеҙеү травматологияһы һәм ортопедияһы”...