Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ШӘҺИЕВ Абдулла Фәйзрахман улы

ШӘҺИЕВ Абдулла Фәйзрахман улы (23.2.1907, Уральск ҡ. — 4.5.1993, Ағиҙел ҡ., БР‑ҙың Краснокама районы Яңы Ҡабан а. ерләнгән), Советтар Союзы Геройы (1944, 1959 й. званиеһы алына, 1992 й. ҡайтарыла). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1‑се Атлы армия исемендәге Ҡыҙыл Байраҡлы кавалерия училищеһын тамамлаған (Шадринск ҡ.,...

ЧЕРНАВИН Денис Юрьевич

ЧЕРНАВИН Денис Юрьевич (9.4.1978, Рязань ҡ.), лётчик, полковник (2023). Рәсәй Федерацияһы Геройы (2023). Донецк һәм Луганск Халыҡ Республикаларын һаҡлау буйынса махсус хәрби операцияла ҡатнашыусы (2022—23). Сызрань юғары хәрби авиация лётчиктар училищеһын (2000), профессор Н.Е.Жуковский һәм Ю.А.Гагарин...

САФИН Алмаз Миңлеғәле улы

САФИН Алмаз Миңлеғәле улы (4.10.1985, БАССР‑ҙың Әлшәй районы Раевка эшселәр ҡсб — 14.1.2023, Кременная ҡ., БР‑ҙың Әлшәй районы Шафран а. ерләнгән). Рәсәй Федерацияһы Геройы (2023). Сүриәләге хәрби хәрәкәттәрҙә (2014—17) һәм Донецк һәм Луганск Халыҡ Республикаларын һаҡлау буйынса махсус хәрби операцияла...

МЫРҘАҒӘЛИМОВ Ғәзиз Ғәбиҙулла улы

МЫРҘАҒӘЛИМОВ Ғәзиз Ғәбиҙулла улы [15.8.1923, БАССР‑ҙың Арғаяш кантоны Наҡай а. (Силәбе өлк. Арғаяш р‑ны) — 11.6.1990, ш. уҡ өлкә һәм райондың Дәрбиш а.], Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1942 й. алып Ялан, 2‑се һәм 3‑сө Украина фронттарында хеҙмәт итә. Герой исеменә 37‑се армияның...

ЗАҺИТОВ Ғазый Ҡазыхан улы

ЗАҺИТОВ Ғазый Ҡазыхан улы [20.8.1921, Өфө губернаһы шул уҡ исемле өйәҙе Янағош а. (БР‑ҙың Мишкә районы) — 23.8.1953, шунда уҡ], артиллерист, разведчик. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1940 й. алып Ҡыҙыл армияла. Өлкән сержант З. һәм сержант М.П.Минин, 3‑сө удар армияһы 136‑сы армия туп артиллерия бригадаһы...

ГЕО...

ГЕО... (грекса ge — Ер), ҡушма һүҙҙәрҙең “Ергә, уны өйрәнеүгә ҡараған” мәғәнәһен аңлатҡан өлөшө (мәҫәлән, геология, геоморфология, геофизика). Тәрж. Р.Ә.Сиражитдинов...

ВАСИЛЕВСКИЙ Андрей Андреевич

ВАСИЛЕВСКИЙ Андрей Андреевич (25.7.1994, Төмән ҡ.), спортсы. Шайбалы хоккей буйынса Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (2014). А.Л.Василевскийҙың улы. Башҡ. физик культура институтын тамамлаған (2018). “Салауат Юлаев” СДЮШОР‑ы тәрбиәләнеүсеһе (тренерҙары С.Н.Лопатин, Р.М.Сөләймәнов). 2012 й. алып “Салауат...

ВАСИЛЕВСКИЙ Андрей Андреевич

ВАСИЛЕВСКИЙ Андрей Андреевич (25.7.1994, Төмән ҡ.), спортсы. Шайбалы хоккей буйынса Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (2014). А.Л.Василевскийҙың улы. “Салауат Юлаев” СДЮШОР‑ы тәрбиәләнеүсеһе (тренерҙары С.Н.Лопатин, Р.М.Сөләймәнов). 2012 й. алып “Салауат Юлаев” хоккей клубы өсөн сығыш яһай, 2014 й....

ҺАНДУҒАСТАР

ҺАНДУҒАСТАР, былбылдар (Luscinia), барҡылдаҡтар ғаиләһенә ҡараған ҡоштар заты. 6 төрө билдәле: көйәҙ Һ., көньяҡ, йәки көнбайыш Һ., ябай, йәки көнсығыш Һ. Евразияла, күк Һ., һыҙғырыусы Һ. — күбеһенсә Алыҫ Көнсығыштың көньяғында һәм Себерҙә, ҡыҙыл Һ. Себерҙә таралған. Башҡортостанда 3 төрө осрай. Күсәр...

БЕЛОВ Степан Михайлович

БЕЛОВ Степан Михайлович (14.6.1996, Октябрьский ҡ.), танкист, өлкән лейтенант. Рәсәй Федерацияһы Геройы (2022). Донецк һәм Луганск Халыҡ Республикаларын һаҡлау буйынса махсус хәрби операцияла ҡатнашыусы (2022). Ҡазан юғары танк команда училищеһын тамамлаған (2018). 2014 й. алып Рәсәй армияһында. Герой...

ДУДКО Борис Александрович

ДУДКО Борис Александрович (22.2.1989, Бөрө ҡ.), танкист, гвардия майоры. Рәсәй Федерацияһы Геройы (2022). Сүриәләге хәрби хәрәкәттәрҙә, Донецк һәм Луганск Халыҡ Республикаларын һаҡлау буйынса махсус хәрби операцияла ҡатнашыусы (2022). Ҡазан юғары танк команда училищеһын тамамлаған (2011). 2006 й. алып...

ЛАТИПОВ Эдуард Ратмил улы

ЛАТИПОВ Эдуард Ратмил улы (21.3.1994, Гродно ҡ.), спортсы. Биатлон буйынса Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2016), Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (2022). Биатлон буйынса олимпия резервы спорт мәктәбе тәрбиәләнеүсеһе (Өфө ҡ.; тренерҙары В.И.Мишингин, В.А.Никитин). Биатлон буйынса бер-бер артлы...

МАРЧУКОВ Евгений Ювенальевич

МАРЧУКОВ Евгений Ювенальевич (26.7.1956, Мәскәү ҡ.), инженер‑механик. РФА‑ның мөхбир ағзаһы (2022), техник фәндәр докторы (1999), профессор (2007). РФ‑тың атҡаҙанған уйлап табыусыһы (2005), почётлы авиатөҙөүсе (2006). Мәскәү авиация институтын тамамлаған (1979). 1978 й. алып «“Сатурн” ҒПБ» ААЙ‑нда (Мәскәү ҡ.):...

ЛАТИПОВ Эдуард Ратмил улы

ЛАТИПОВ Эдуард Ратмил улы (21.3.1994, Гродно ҡ.), спортсы. Биатлон буйынса Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2016), Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (2022). Биатлон буйынса олимпия резервы спорт мәктәбе тәрбиәләнеүсеһе (Өфө ҡ.; тренерҙары В.И.Мишингин, В.А.Никитин). Биатлон буйынса бер-бер артлы...

ҺАҒЫҘАҠ ЫЛАСЫНЫ

ҺАҒЫҘАҠ ЫЛАСЫНЫ (Pernis apivorus), ыласын һымаҡтар отрядының ҡарсығалар ғаиләһенә ҡараған ҡош. Евразияла (көнсығышта Алтайға тиклем) таралған. Күсәр ҡош. Кәүҙә оҙонлоғо 50—60 см, ауырлығы 600—1000 г (инә ҡоштар эрерәк), ҡанат йәйеме 135—150 см. Арҡаһы һоро-көрән, ата ҡоштарҙыҡы асығыраҡ төҫтә, ҡорһағы,...

ХӘБИРОВ Илсур Сәғит улы

ХӘБИРОВ Илсур Сәғит улы (30.6.1962, БАССР‑ҙың Архангел районы Тирәкле а.), актёр. БР‑ҙың халыҡ (2021) һәм атҡаҙанған (2006) артисы. ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1989; Ғ.Ғ.Ғиләжев курсы) БР‑ҙың Милли йәштәр театры актёры.   Төрлө пландағы актёр. Сәхнә һөйкөмлөлөгө, музыкаллеге, деталдәргә иғтибарлығы...

ХӘБИРОВ Илсур Сәғит улы

ХӘБИРОВ Илсур Сәғит улы (30.6.1962, БАССР‑ҙың Архангел районы Тирәкле а.), актёр. БР‑ҙың халыҡ (2021) һәм атҡаҙанған (2006) артисы. ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1989; Ғ.Ғ.Ғиләжев курсы) БР‑ҙың Милли йәштәр театры актёры.   Төрлө пландағы актёр. Сәхнә һөйкөмлөлөгө, музыкаллеге, деталдәргә иғтибарлығы...

СОЛТАНГӘРӘЕВА Розалия Әсфәндиәр ҡыҙы

СОЛТАНГӘРӘЕВА Розалия Әсфәндиәр ҡыҙы (28.3.1955, БАССР‑ҙың Әлшәй районы Яңы Сәпәш а.), фольклорсы. Филология фәндәре докторы (2003). БАССР‑ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1990). Яҙыусылар союзы ағзаһы (2005). БДПИ‑ны тамамлаған (1977). 1982 й. алып ТТӘИ‑лә эшләй: 1991 й. — өлкән ғилми, 2003 й. —...

ӨФӨ ФӘН ҺӘМ ТЕХНОЛОГИЯЛАР УНИВЕРСИТЕТЫ

ӨФӨ ФӘН ҺӘМ ТЕХНОЛОГИЯЛАР УНИВЕРСИТЕТЫ, 2022 й. Башҡорт дәүләт университетын һәм Авиация техник университетын берләштереү һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә. Университет составына 3 факультет (авиация двигателдәре, энергетика һәм транспорт; башҡорт филологияһы, шәрҡиәт һәм журналистика; “БДК‑ӨМЭПБ” эргәһендәге...

...ЛОГИЯ

...ЛОГИЯ (грекса lògos — һүҙ, тәғлимәт), ҡушма һүҙҙәрҙең “фән”, “белем”, “тәғлимәт” мәғәнәһен аңлатҡан өлөшө(мәҫәлән, гематология, кодикология).Тәрж. Р.Ә.Сиражитдинов