Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

КАЗАК МӘКТӘПТӘРЕ

КАЗАК МӘКТӘПТӘРЕ, Рәсәйҙә казак ҡатламы өсөн башланғыс дөйөм белем биреү уҡыу йорттары. 19 б. башында казак ғәскәре командалығы инициативаһы м‑н ойошторолған. Ғәскәри хужалыҡ идараһы һәм казак ғәскәренең хәрби бүлектәре атамандары, 1916 й. алып Халыҡ мәғарифы министрлығы ҡарамағында була. Ҡасабалар...

КАЛЕГИН ТӨП БЕЛЕМ БИРЕҮ МӘКТӘБЕ

КАЛЕГИН ТӨП БЕЛЕМ БИРЕҮ МӘКТӘБЕ, Ҡалтасы р‑ны. 1887 й. 3 йыллыҡ башланғыс земство мәктәбе булараҡ асыла. 1908 й. алып юғары башланғыс уч‑ще, 1917 й. — гимназия, 1919 й. — 1‑се һәм 2‑се, 1922 й. — 1‑се баҫҡыс мәктәп, 1937 й. — тулы булмаған урта мәктәп, 1994 й. — К.т.б.б.м., 2012 й. ябыла. Ағас эшкәртеү...

КАНТОН МӘКТӘПТӘРЕ

КАНТОН МӘКТӘПТӘРЕ, идара итеүҙең кантон системаһы осоронда башҡорттар өсөн башланғыс дөйөм белем биреү уҡыу йорттары. Халыҡ һәм Башҡорт ғәскәре командованиеһы башланғысы м‑н ойошторолалар. Хәрби министрлыҡ ҡарамағында булалар һәм кантон башлыҡтары контроле аҫтында эшләйҙәр. Башлыса ауыл ерендә асылалар,...

КВАЛИФИКАЦИЯ КҮТӘРЕҮ ҮҘӘГЕ

КВАЛИФИКАЦИЯ КҮТӘРЕҮ ҮҘӘГЕ, БР‑ҙың дәүләт авт. өҫтәлмә проф. белем биреү учреждениеһы. 1983 й. Өфөлә урта мед. һәм фарм. белеме булған хеҙм‑рҙәрҙең квалификацияһын күтәреү уч‑щеһы булараҡ асыла, 2014 й. алып хәҙ. исемен йөрөтә. Эшмәкәрлегенең төп йүнәлештәре: профессияға яңынан әҙерләү һәм квалификацияны...

КЕСЕ ХАЛЫҠ УЧИЛИЩЕЛАРЫ

КЕСЕ ХАЛЫҠ УЧИЛИЩЕЛАРЫ, Рәсәйҙә башланғыс уҡыу йорттары. Рәсәй империяһында Халыҡ училищелары уставына (1786) ярашлы ойошторолалар. Губерна Йәмғиәт ҡараулығы приказы ҡарамағында булалар. Губерна ҡалаларында төп халыҡ училищеларының 1‑се баҫҡысын (1—2‑се класс) тәшкил итәләр, өйәҙ ҡалаларында үҙаллы...

КИСКЕ МӘКТӘПТӘР

КИСКЕ МӘКТӘПТӘР, уҡыу м‑н хеҙмәт эшмәкәрлеген бер юлы алып барған йәштәр һәм өлкәндәр өсөн дөйөм белем биреүсе уҡыу йорттары. Рәсәйҙә К.м. йәкшәмбе мәктәптәренең бер төрө булараҡ 19 б. 70‑се йй. барлыҡҡа килә. К.м. тигән атама аҫтында өлкәндәр өсөн башланғыс уҡыу йорттарының төрлө типтары берләшә: грамота мәктәптәре,...

КИТАПХАНА ЭШЕ ҺӘМ КИҢ ЭЛЕМТӘ КОЛЛЕДЖЫ

КИТАПХАНА ЭШЕ ҺӘМ КИҢ ЭЛЕМТӘ КОЛЛЕДЖЫ, 1937 й. Стәрлетамаҡ ҡ. мәҙәниәт‑ағартыу уч‑щеһы нигеҙендә Респ. башҡ. сәйәси китапхана техникумы булараҡ асыла. 1941—44 йй. эшләмәй, 1944 й. Өфөгә күсерелә һәм Өфө китапхана техникумы тип атала башлай (1996—99 йй. техникум‑колледж), 2005 й. алып К.э.һ.к.э.к., 2014 й....

КОЛЛЕДЖДАР

КОЛЛЕДЖДАР (ингл. college), махсуслаштырылған уҡыу йорттары. Бөйөк Британия, АҠШ һ.б. илдәрҙә К. 3 төрө айырыла: юғары белемдең база курсы кимәлендә әҙерлек биргән; юғары һәм урта белем араһы кимәлендә әҙерлек биргән; урта белем биреү кимәлендәге. РФ‑та 1990 йй. башында база һәм юғарыраҡ кимәлдәге урта профессиональ белем биреү...

КОММЕРЦИЯ УЧИЛИЩЕҺЫ

КОММЕРЦИЯ УЧИЛИЩЕҺЫ, урта дөйөм һәм проф. белем биреү уҡыу йорто. 1912 й. 25 авг. Коммерция уҡыу йорттары т‑да положениеға ярашлы (1896) Өфө үҙ-ара кредитлау йәмғиәте тарафынан Өфөлә асыла. Сауҙа һәм сәнәғәт министрлығы ҡарамағында була. Йәмәғәт һәм шәхси аҡса иҫәбенә тотола. Бөтә ҡатлам балалары ла...

КООПЕРАТИВ ТЕХНИКУМ

КООПЕРАТИВ ТЕХНИКУМ, 1930 й. Өфөлә СССР Центросоюзының Башҡортостан К.т. булараҡ сәнәғәт‑иҡт. курстары нигеҙендә асыла. Уҡытыу көндөҙгө һәм ситтән тороп уҡыу бүлектәрендә коммерция (тармаҡтар б‑са), хоҡуҡ һәм соц. тәьминәтте ойоштороу, страховкалау эше (тармаҡтар б‑са), тауар өйрәнеү ғилеме һәм ҡулланыу...

КОРРЕКЦИЯ МӘКТӘПТӘРЕ

КОРРЕКЦИЯ МӘКТӘПТӘРЕ, психофизик үҫеше боҙолған балалар өсөн махсус белем биреү учреждениелары. Балаларҙың йәмғиәткә яраҡлаша алмауын иҫкәртеү, уларҙың сәләмәтлеге боҙолоуын һәм үҫешендәге тайпылыштарҙы төҙәтеү, мәктәпкә тиклемге үҫешендәге һәм мәктәптең тәүге осоронда уҡытыуҙағы етешһеҙлектәрҙе бөтөрөү,...

КОРРЕКЦИЯ ПЕДАГОГИКАҺЫ

КОРРЕКЦИЯ ПЕДАГОГИКАҺЫ, махсус  педагогика, педагогиканың психофизик үҫешендә төрлө кәмселектәре булған балаларҙы тәрбиәләү һәм уҡытыу проблемаларын өйрәнеүсе өлкәһе. К.п. бурыстары: үҫеш кәмселектәре булған балаларҙы асыҡлау; коррекциялауҙың оптималь юлдарын билдәләү, кәмселектәрен компенсациялау,...

КРАСНОУСОЛ УРТА МӘКТӘБЕ №1

КРАСНОУСОЛ УРТА МӘКТӘБЕ №1, Ғафури р‑нында урынлашҡан. 1849 й. сиркәү‑мәхәллә мәктәбе булараҡ нигеҙ һалына. 1912 й. — 4 класлы, 1913 й. — 5 класлы башланғыс мәктәп, 1918 й. — 1‑се һәм 2‑се баҫҡыс мәктәбе, 1925 й. фабрика‑завод ете йыллыҡ мәктәбе, 1928 й. тулы булмаған урта мәктәп (1934 й. — №1), 1943 й....

КРӘҪТИӘН ЙӘШТӘРЕ МӘКТӘПТӘРЕ

КРӘҪТИӘН ЙӘШТӘРЕ МӘКТӘПТӘРЕ, СССР‑ҙа агрономик әҙерлек һәм а.х. производствоһын ойоштороу нигеҙҙәре тәрән өйрәтелгән дөйөм белем биреүсе тулы булмаған урта мәктәптәр. 1923 й. 1‑се баҫҡыс мәктәптәр нигеҙендә булдырылалар. 12—18 йәшлек йәштәр ҡабул ителә. Уҡыу курсы 3 йыл була. Уҡыу программаһына дөйөм...

КРУПСКАЯ Надежда Константиновна

КРУПСКАЯ Надежда Константиновна (14.2.1869, С.‑Петербург — 27.2.1939, Мәскәү), сәйәси эшмәкәр, педагог. СССР ФА‑ның почётлы ағзаһы (1931), пед. ф. д‑ры (1936). 1898 й. алып РСДРП ағзаһы. Княгиня А.А.Оболенскаяның ҡатын‑ҡыҙҙар гимназияһын тамамлай (1887), Петербург юғары ҡатын‑ҡыҙҙар курсында уҡый (1889—90);...

КУШНАРЕНКО АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫ ТЕХНИКУМЫ

КУШНАРЕНКО АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫ ТЕХНИКУМЫ, 1931 й. Топорнин баҡсасылыҡ техникумы (ҡара: Йоматау аграр техникумы) булараҡ асыла, 1938 й. алып Кушнаренко баҡсасылыҡ техникумы, 1952 й. башлап К.а.х.т., 2013 й. – Кушнаренко ауыл хужалығы колледжы. Уҡытыу көндөҙгө һәм ситтән тороп уҡыу бүлектәрендә түбәндәге һөнәрҙәр...

КУШНАРЕНКО ПЕДАГОГИЯ КОЛЛЕДЖЫ

КУШНАРЕНКО ПЕДАГОГИЯ КОЛЛЕДЖЫ, 1928 й. бер йыллыҡ пед. мәктәбе булараҡ асыла, 1931 й. алып Топорнин татар пед. техникумы, 1936 й. Кушнаренко татар пед. уч‑щеһы, 1956 й. ябыла. 1990 й. Кушнаренко пед. уч‑щеһы булараҡ яңынан асыла, 2002 й. алып К.п.к., 2015 й. Кушнаренко киң профилле һөнәр биреү колледжы....

КУШНАРЕНКО УРТА МӘКТӘБЕ №1

КУШНАРЕНКО УРТА МӘКТӘБЕ №1, Кушнаренко р‑нында урынлашҡан. 1927 й. Топорнин 7 йыллыҡ мәктәбе булараҡ асыла, 1937 й. алып урта мәктәп (1938 й. — Кушнаренко), 1984 й. башлап хәҙ. исемен йөрөтә. Иҫке Баҫҡаҡ а. филиалы эшләй. 2 оҫтаханаһы, 2 спорт залы, уҡыу‑тәжрибә участкаһы, музейы, тиры бар. Урта мәктәпте...

КҮМЕРТАУ ПЕДАГОГИЯ КОЛЛЕДЖЫ

КҮМЕРТАУ ПЕДАГОГИЯ КОЛЛЕДЖЫ, 1967 й. Күмертау физик тәрбиә пед. уч‑щеһы булараҡ асыла, 1991 й. алып пед. уч‑щеһы, 2002 й. хәҙ. статусын ала. Уҡытыу көндөҙгө һәм ситтән тороп уҡыу бүлектәрендә түбәндәге һөнәрҙәр б‑са алып барыла: мәктәпкәсә белем биреү, физик культура. Китапханаһы, 3 спорт, теннис, тренажёр...

КҮМЕРТАУ ПОЛИТЕХНИК ЛИЦЕЙ‑ИНТЕРНАТЫ

КҮМЕРТАУ ПОЛИТЕХНИК ЛИЦЕЙ‑ИНТЕРНАТЫ. 1997 й. Респ. К.п.л.и. булараҡ асыла. Конкурс б‑са 4‑се класты тамамлаған малайҙар, 2001 й. алып 9‑сы класты тамамлаған ҡыҙҙар ҡабул ителә. Түбәндәге йүнәлештәр б‑са профилле уҡытыу алып барыла: физика‑матем., физика‑химия. Лицейҙа махсус курстар индерелгән: логика...