Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

САДИҠОВ Фәнис Ғилман улы

САДИҠОВ Фәнис Ғилман улы (1.2. 1936, БАССР‑ҙың Әлшәй р‑ны Ниғмәтулла а.), балалар хирургы. Мед. ф. д‑ры (1990), проф. (1992). БАССР‑ҙың атҡ. табибы (1986), СССР‑ҙың (1986) һәм БР‑ҙың (2006) һаулыҡ һаҡлау отличнигы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1960) Яңауыл район дауаханаһында, 1968 й. алып Респ. клиник...

САДИҠОВ Фәрит Шәмсетдин улы

САДИҠОВ Фәрит Шәмсетдин улы [15.9.1927, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Ибраһим а. (БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны) — 12.12.1987, шунда уҡ], Соц. Хеҙмәт Геройы (1973). 1941 й. алып Ҡырмыҫҡалы р‑нының М.В.Фрунзе ис. к‑зында эшләй: 1947 й. башлап тракторсы, 1959 й. — механизацияланған звено етәксеһе. С. звеноһы етештереүҙә...

САДИҠОВ Фәһим Бинйәмин улы

САДИҠОВ Фәһим Бинйәмин улы [16.6.1928, БАССР‑ҙың Мәсәғүт кантоны Яңы Мөслим а. (БР‑ҙың Мәсетле районы) — 23.6.1998, Өфө ҡ.], философ. БР ФА академигы (1998), философия фәндәре докторы (1973), профессор (1974). БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1977). Свердловск педагогия институтын тамамлаған (1950)....

САДИҠОВА Әҡлимә Ғариф ҡыҙы

САДИҠОВА Әҡлимә Ғариф ҡыҙы [7.11.1908, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Түб. Аҡбаш а. (БР‑ҙың Кушнаренко р‑ны) — 18.6.1993, Ташкент], актриса. РСФСР‑ҙың атҡ. (1972), БАССР‑ҙың халыҡ (1955) һәм атҡ. (1940) артисы. Башҡ. сәнғәт техникумын тамамлаған (1931; В.Мортазин‑Иманский, М.Ә.Мәһәҙиев курсы). ГИТИС‑та...

САДИҠОВА Мәхмүдә Хисай ҡыҙы

САДИҠОВА Мәхмүдә Хисай (Хисаметдин) ҡыҙы [14.8.1919, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Шәрип а. (БР‑ҙың Кушнаренко р‑ны) — 20.9. 1985, Өфө], археолог. Тарих ф. канд. (1965). К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын тамамлаған (1942). 1945 й. алып ВЛКСМ‑дың Өфө ҡала Жданов районы ком‑ты секретары, 1947— 52 йй....

САДИҠОВА Мөкәрәмә Хафиз ҡыҙы

САДИҠОВА Мөкәрәмә Хафиз ҡыҙы [25.5.1931, БАССР‑ҙың Бәләбәй р‑ны Йәрмәкәй а. (БР‑ҙың Йәрмәкәй р‑ны)], яҙыусы. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1981). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1971). М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын тамамлаған (Мәскәү, 1959). 1951 й. алып БАССР МС‑ы эргәһендәге Радиотапшырыуҙар һәм ТВ б‑са...

САДИҠОВА Фәриҙә Вәли ҡыҙы

САДИҠОВА Фәриҙә Вәли ҡыҙы (11.7.1956, БАССР‑ҙың Ейәнсура р‑ны Байыш а.), селекционер. Биол. ф. канд. (1997). БР‑ҙың атҡ. урман белгесе (2003), РФ‑тың почётлы урман хеҙм‑ре (2007). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1978) Өфө урман хужалығы производство берекмәһенең комплекслы производство лаб. урман тупрағы...

САДОВКА, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл

САДОВКА, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл, Бүреҡаҙған а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 26 км алыҫлыҡта Аҫау й. (Ҡуғанаҡ й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1020 кеше; 1920 — 1188; 1939 — 1140; 1959 — 989; 1989 — 503; 2002 — 451; 2010 — 424 кеше. Мордвалар йәшәй...

САДОВНИЧИЙ Виктор Антонович

САДОВНИЧИЙ Виктор Антонович (3.4.1939, Украина ССР‑ы Краснопавловка а.), математик. РФА акад. (1997), БР ФА‑ның почётлы акад. (2016), физика‑матем. ф. д‑ры (1974), проф. (1975). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1963) шунда уҡ эшләй: 1981 й. алып функциональ анализ каф., 1982 й. — матем. анализ каф. мөдире,...

САДОВЫЙ, Миәкә р‑нындағы ауыл

САДОВЫЙ, Миәкә р‑нындағы ауыл, Бикҡол а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 28 км һәм Аксёнов т. юл ст. К.‑Көнс. табан 29 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 817 кеше; 1959 — 515; 1989 — 715; 2002 — 627; 2010 — 569 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002). Халҡы “Уңыш” ЯСЙ‑нда эшләй. Урта...

САДОВЫЙ, Хәйбулла р‑нындағы ауыл

САДОВЫЙ, Хәйбулла р‑нындағы ауыл, Аҡъяр а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 6 км һәм Һары т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т.‑Көнс. табан 64 км алыҫлыҡта Таналыҡ й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 178 кеше; 1959 — 376; 1989 — 666; 2002 — 620; 2010 — 641 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). «“Урал аръяғы” машина- технология...

САҘАЛЫ, Ейәнсура р‑нындағы ауыл

САҘАЛЫ, К ө п ә ш, Ейәнсура р‑нындағы ауыл, Байдәүләт а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 38 км һәм Һарыҡташ т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т.‑Көнс. табан 92 км алыҫлыҡта Саҙалы й. (Оло Һүрәм й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 209 кеше; 1939 — 181; 1959 — 156; 1989 — 111; 2002 — 106; 2010 —...

САҘРЕТДИНОВ Зәнфир Хәбәбетдин улы

САҘРЕТДИНОВ Зәнфир Хәбәбетдин улы (11.1.1936, БАССР‑ҙың Шишмә р‑ны Сыуалкип а.), төҙөүсе. БАССР‑ҙың атҡ. төҙөүсеһе (1986). 1959 й. алып Кемерово өлк. эшләй; 1964—2002 йй. “3‑сө төҙөлөш тресы” ААЙ‑нда (1967 й. башлап өлкән прораб). Башҡ‑н “Мир” сәнәғәт‑сауҙа тегеү фирмаһы, Матбуғат йорто, Өфө полиграфкомбинаты...

САҘРЕТДИНОВ Марсель Әмирйән улы

САҘРЕТДИНОВ Марсель Әмирйән улы (13.4.1964, ТАССР‑ҙың Бөгөлмә р‑ны Урыссу ҡсб), анестезиолог- реаниматолог. Мед. ф. д‑ры (2007). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1990) 21‑се дауаханала эшләй, 1993 й. алып Өфөнөң ашығыс мед. ярҙамы дауаханаһында (2000 й. башлап бүлек мөдире), бер үк ваҡытта 2008 й. — БДМУ‑ла...

САҘРИЕВ Миҙхәт Минша улы

САҘРИЕВ Миҙхәт Минша улы (2.8. 1934, БАССР‑ҙың Туймазы р‑ны Түбәнкүл а., хәҙ. Туймазы ҡ. эсендә, — 2.12.2016, Өфө), социолог. Тарих ф. канд. (1971), проф. (1995). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (1994). Журналистар союзы ағзаһы (1991). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1962) Бөрө пед. ин‑тында, 1965 й. алып ӨНИ‑нең...

САЕВИЧ Тимофей Александрович

САЕВИЧ Тимофей Александрович (23.2.1919, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Сухопольский ҡсб, хәҙ. БР‑ҙың Архангел р‑ны Сухополь а., — 23.11. 2003, С.‑Петербург), лётчик, полковник. Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Энгельс хәрби авиация пилоттар мәктәбен тамамлаған (1943). 1938 й. алып...

САЗОНОВ Егор Сергеевич

САЗОНОВ (Созонов) Егор Сергеевич (26.5.1879, Вятка губ. Петровский а. — 26.11.1910, Нерчинск һөргөнө, 1917 й. Өфөлә ҡабаттан ерләнгән), рев‑ция хәрәкәте эшмәкәре. 1904 й. алып Социал‑революционерҙар партияһы ағзаһы. Өфө ир балалар гимназияһын тамамлаған (1897). 1901 й. революцион эшмәкәрлек өсөн Мәскәү...

САЙГИН Иван Андреевич

САЙГИН Иван Андреевич [22.7. 1906, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Баръяҙы а. (БР‑ҙың Ҡалтасы р‑ны) — 21.6. 1987, Өфө], зоотехник. А.х. ф. д‑ры (1963), проф. (1972). РСФСР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1975). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Мәскәү йылҡ‑ҡ ин‑тын тамамлағандан һуң (1932) Ҡустанай йылҡ‑ҡ з‑дының (Ҡаҙаҡ ССР‑ы)...

САЙРАН, Шишмә р‑нындағы ауыл

САЙРАН, Шишмә р‑нындағы ауыл, Яңы Троицкий а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Шишмә т. юл ст. К.‑Көнс. табан 27 км алыҫлыҡта Бәрҫеүән й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 798 кеше, 1920 — 945; 1939 — 724; 1959 — 659; 1989 — 359; 2002 — 336 кеше. Татарҙар йәшәй. Халҡы “Агропромбизнес”...

САЙРАНИ Ғариф

САЙРАНИ Ғариф (1791, Нуғай даруғаһы Юрматы улусы Моталлап а., хәҙ. БР‑ҙың Ишембай р‑ны Һайран а., — 1856), дин, суфыйсылыҡ әһеле. Тыуған ауылындағы мәҙрәсәлә, Стәрлетамаҡ мәҙрәсәһендә һәм Бохара, Ҡабул, Бағдад мәҙрәсәләрендә уҡыған. Тыуған яғына ҡайтҡас, Юрматы улусы мәҙрәсәһендә уҡыта. Шәреҡ филос....