Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ЭШЕРИХИОЗ

ЭШЕРИХИОЗ, колибактериоз, бөтә төр йәш а.х. малдарының һәм ҡиммәтле тиреле йәнлектәрҙең киҫкен инфекцион ауырыуы, йәшәүенең тәүге көндәрендә барлыҡҡа килә һәм башлыса эс китеү м‑н характерлана. Тыуҙырыусылары — Esсherichia coli бактерияһының патоген төрҙәре. Э. септик, энтерит һәм энтеротоксемик (ҡоштарҙа...

ЭШКӘРТЕҮ СӘНӘҒӘТЕ

ЭШКӘРТЕҮ СӘНӘҒӘТЕ, сәнәғәт һәм а.х. сеймалын эшкәртеү м‑н шөғөлләнгән сәнәғәт тармаҡтары йыйылмаһы. Башҡортостандың Э.с. яғыулыҡ сәнәғәте (күмер һәм нефть сығарыу сәнәғәтенән тыш), нефтехимия сәнәғәте, химия сәнәғәте (тау химияһы сәнәғәтенән тыш), машиналар эшләү, ҡара металлургия, төҫлө металлургия,...

ЭШҠЫУАР ҠАТЫН‑ҠЫҘҘАР АССОЦИАЦИЯҺЫ

ЭШҠЫУАР ҠАТЫН‑ҠЫҘҘАР АССОЦИАЦИЯҺЫ, БР‑ҙың йәмәғәт ойошмаһы, эшҡыуар ҡатын‑ҡыҙҙарға төрлө яҡлап ярҙам күрһәтеү маҡсатында ойошторола. Өфөлә урынлашҡан. 1992 й. асыла. Ассоциация эшләгән проект нигеҙендә БР Юғары Советы Президиумы “БР‑ҙа ҡатын‑ҡыҙҙар эшҡыуарлығын үҫтереү тураһында” указ ҡабул итә (1992...

ЭШҠЫУАРЛЫҠ ЭШМӘКӘРЛЕГЕ

ЭШҠЫУАРЛЫҠ ЭШМӘКӘРЛЕГЕ, э ш ҡ ы у а р л ы ҡ, граждандарҙың һәм уларҙың берләшмәләренең милек яуаплылығы аҫтында алып барылған һәм табыш йәки шәхси килем алыуға йүнәлтелгән инициативалы үҙ аллы иҡт. эшмәкәрлеге. Халыҡтың тауарға һәм хеҙмәтләндереү ихтыяждарын ҡәнәғәтләндереүгә, яңы эш урындарын булдырыуға,...

ЭШСЕ ЙӘШТӘР МӘКТӘПТӘРЕ

ЭШСЕ ЙӘШТӘР МӘКТӘПТӘРЕ, СССР‑ҙа производствонан айырылмайынса уҡыу өсөн дөйөм белем биреү йорттары. СССР ХКС‑ының “Предприятиеларҙа эшләгән үҫмерҙәрҙе уҡытыу тураһында” ҡарары (1943) б‑са ҡалаларҙа һәм эшселәр ҡасабаларында пр‑тиеларҙа эшләгән үҫмерҙәр мәктәптәре булараҡ асыла, 1944 й. алып Э.й.м. Уҡыусылар...

ЭШСЕЛӘР СИНЫФЫ

ЭШСЕЛӘР СИНЫФЫ, п р о л е т а р и а т, индустриаль йәмғиәттең башлыса физик хеҙмәт м‑н мәшғүл булған ялланма эшселәрҙе үҙ эсенә алған соц. төркөмө. Башҡортостанда Э.с. барлыҡҡа килеү 17 б. аҙ. башлана һәм тау сәнәғәте үҫешенә бәйле була. 18 б. башында крәҫтиәндәрҙеңтөрлө ҡатламдарынан тау сәнәғәте крәҫтиәндәре,...

ЭШСЕЛӘР ФАКУЛЬТЕТТАРЫ

ЭШСЕЛӘР ФАКУЛЬТЕТТАРЫ, СССР‑ҙа 1920—30 йй. эшсе йәштәрҙе вуздарға инеүгә әҙерләү өсөн дөйөм белем биргән уҡыу йорттары (йәки уларҙың бүлексәләре). 1920 й. 17 сент. ҡабул ителгән РСФСР ХКС‑ының “Эшселәр факультеттары тураһында” декретына ярашлы эшләй. Э.ф. башланғыс белеме булған эшселәр һәм крәҫтиәндәр...

ЭШҺЕҘЛЕК

ЭШҺЕҘЛЕК, иҡт. әүҙем халыҡтың бер өлөшөнөң хужалыҡ эшмәкәрлегендә мәшғүл булмауы. Тәбиғи (ҡулайлы эш урынын эҙләү м‑н бәйле), ҡабатланған (производствоның иҡт. үҫеше түбәнәйеүгә бәйле), ҡыҫҡа ваҡытлы һәм оҙаҡҡа һуҙылған Э. айырыла. Асыҡ (рәсми Э.), йәшерен (халыҡтың өлөшләтә мәшғүллеге) һәм күсмә формаларҙа...