Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ОВЧИННИКОВ Григорий Семёнович

ОВЧИННИКОВ Григорий Семёнович [18.4.1898, Өфө губернаһы Бөрө өйәҙе Осиновка а. (БР‑ҙың Бөрө районы) — 25.7.1943, Краснодар крайы Неберджай станцияһы], Советтар Союзы Геройы (1944). Беренсе донъя, Граждандар һәм Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. 1924 й. алып Сталинград ҡ. эшләй. 1918—23 йй. һәм 1941 й. башлап...

ОВЧИННИКОВ Лев Николаевич

ОВЧИННИКОВ Лев Николаевич (9.10.1913, Пермь ҡ. — 14.4.2002, Мәскәү), геолог. СССР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1964), геол.‑минералогия ф. д‑ры (1954). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Урал дәүләт ун‑тын тамамлаған (Свердловск ҡ., 1937). Фәнни эшмәкәрлеге Уралдың геол. төҙөлөшө һәм металлогенияһы проблемаларына...

ОВЧИННИКОВ Реджинальд Васильевич

ОВЧИННИКОВ Реджинальд Васильевич (27.3.1926, Урал өлк. Ишем ҡ. — 2.8.2008, Мәскәү), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (1981). Мәскәү тарих-архив ин‑тын тамамлаған (1952). 1955 й. алып Үҙәк дәүләт боронғо акттар архивында, 1963 й. — Мәскәү тарих- архив ин‑тында, 1971 й. — РФА‑ның Тарих ин‑тында эшләй. Фәнни хеҙмәттәре...

ОГАРИНОВ Иван Степанович

ОГАРИНОВ Иван Степанович (17.6. 1918, Ҡазан губ. Аликово а. — 12.11.1988, Өфө), инженер‑геофизик. Геол.‑минералогия ф. д‑ры (1971), проф. (1972). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1979). Свердловск тау ин‑тын (1943), Нефть сәнәғәте акад. (Мәскәү, 1953) тамамлаған. 1943 й. алып “Башнефтегеофизика” тресында...

ОГЛОБЛИН Иван Васильевич

ОГЛОБЛИН Иван Васильевич (1.1. 1921, АСБР‑ҙың Тамъян-Ҡатай кантоны Тирлән заводы ҡсб, хәҙ. БР‑ҙың Белорет р‑ны Тирлән а., — 13.12.2011, Һарытау ҡ.), лётчик, полковник. Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Свердловск хәрби пилоттар мәктәбен, Хәрби-һауа акад. (1956) тамамлаған. Тирлән...

ОГОРОДНИКОВ Сергей Иванович

ОГОРОДНИКОВ Сергей Иванович (9.6.1965, ТАССР‑ҙың Баулы р‑ны Поповка а.), спортсы. БР‑ҙың күренекле спортсыһы (1994). ӨНИ‑не тамамлаған (1988). Бодибилдинг б‑са Европа (1996) һәм Рәсәй (1996—97) чемп., Рәсәй кубогын яулаусы (1994), до‑ нъя чемпионатының көмөш призёры (1996), Англияла абс. категорияла...

ОГОРОДНИКОВА Мария Павловна

ОГОРОДНИКОВА Мария Павловна (2.10.1941, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ р‑ны Наумовка а. — 15.10.2015, Салауат ҡ.), тренер. Еңел атлетика б‑са РСФСР‑ҙың атҡ. тренеры (1990). 1972 й. алып төҙөүселәр техникумында физик культура уҡытыусыһы, 1975 й. — химия‑технология техникумында физик тәрбиә б‑са дир. урынбаҫары...

ОГОРОДОВ Геннадий Васильевич

ОГОРОДОВ Геннадий Васильевич (1.12.1907, Әстерхан губ. Николаев биҫтәһе — 15.1.1988, Өфө), рәссам. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1964). Рәссамдар союзы ағзаһы (1937). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Һарытау художество-сәнәғәт техникумын тамамлағандан һуң (1930; педагогы П.С.Уткин) 1932 й. тиклем шунда...

ОДИНОКОВ Виктор Николаевич

ОДИНОКОВ Виктор Николаевич (22.12.1937, Клин ҡ.), химик‑органик. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1991), химия ф. д‑ры___(1981), проф. (1984). РФ‑тың (1998), БАССР‑ҙың (1987) атҡ. фән эшмәкәре. Мәскәү химия‑технология ин‑тын тамамлағандан һуң (1960) СССР ФА Себер бүлегенең Органик химия ин‑тында (Новосибирск...

ОДИНЦОВ Виктор Петрович

ОДИНЦОВ Виктор Петрович (11.10. 1876, Өфө — 21.11.1938, Мәскәү), офтальмолог. Мед. д‑ры (1904), проф. (1918). Мюнхен ун‑тын тамамлағандан һуң (1904) Өфө губ. земство табибы булып эшләй, 1918 й. алып 1‑се Мәскәү мед. ин‑тының күҙ клиникаһы ғилми етәксеһе, бер үк ваҡытта 1927—33 йй. Башҡ‑н трахоматоз...

ОҘОН АНКИСТРОДЕСМУС

ОҘОН АНКИСТРОДЕСМУС (Ankistrodesmus longissimus), бер күҙәнәкле йәшел ылымыҡтар төрө. Күҙәнәктәре оҙонса‑нәҙек орсоҡ рәүешле, тура йәки бер аҙ бөгөлгән, ҡыл рәүешле, оҙонлоғо 190—240 мкм, киңлеге 3,5—7,5 мкм. Тышсаһы шыма. Хлоро‑ пласы стена янында урынлашҡан, таҫма формаһында, тура йәки винт рәүешле...

ОҘОН КӨЙ

ОҘОН КӨЙ, башҡ. муз. фольклористикаһында мелодик стиль; башҡ. халыҡ музыкаһының жанры. Илаусы‑һыҡтаусылар сәнғәтен камиллаштырыу һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә. О.к. — башҡорттарҙың йырлау оҫталығының иң юғары кимәле. Йыйындарҙа халыҡ йырсыларының һәм ҡурайсыларының ярышын үткәреү О.к. үҫешенә булышлыҡ...

ОҘОНДАР, Архангел р‑нындағы ауыл

ОҘОНДАР, Архангел р‑нындағы ауыл, Оҙондар а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 25 км һәм Раутау т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 14 км алыҫлыҡта Инйәр й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 580 кеше; 1920 — 718; 1939 — 938; 1959 — 936; 1989 — 559; 2002 — 525; 2010 — 415 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп,...

ОҘОНКҮЛ

ОҘОНКҮЛ, Кесе Ҡыҙыл й. басс. күл. Учалы р‑ны Озёрный а. көнбайыш ситендә Көркәк һәм Оҙонҡыр һырттары араһындағы уйпатлыҡта урынлашҡан. Күл өҫтө майҙаны 4,6 км2, оҙонлоғо 4,5 км, уртаса киңлеге 1,2 км, уртаса тәрәнлеге 2,0 м (макс. — 4,1 м), һыу күләме 9,2 млн м3; һыу йыйыу майҙаны 36,5 км2. Тектоник...

ОҘОНКҮЛ, Учалы р‑нындағы ауыл

ОҘОНКҮЛ, Учалы р‑нындағы ауыл, Миндәк а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 80 км һәм Уралтау т. юл ст. Көнс. табан 24 км алыҫлыҡта Оҙонкүл буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 169 кеше; 1920 — 234; 1939 — 272; 1959 — 351; 1989 — 160; 2002 — 230; 2010 — 198 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ...

ОҘОНҠЫР, һырт

ОҘОНҠЫР, Башҡортостан (Көньяҡ) Уралындағы һырт. Учалы р‑ны буйлап Көсөк а. киңлегенән алып Баттал а. киңлегенә тиклем субмеридиональ йүнәлештә һуҙылған. Оҙонлоғо яҡынса 15 км, киңлеге 1—2,5 км, абс. бейеклеге 786 м (Ҡайынлытау). 628— 786 м бейеклектәге 4 түбәһе айырылып тора. Рельефы тәпәш таулы, төньяҡ,...

ОЖАРОВСКИЙ Владимир Фёдорович

ОЖАРОВСКИЙ Владимир Фёдорович (23.6.1848, С.‑Петербург губ. — 4.9.1911, Варшава), дәүләт эшмәкәре. Инфантериянан генерал (1911). Дворяндарҙан. 1904—05 йй. рус‑япон һуғышында ҡатнашыусы. 2‑се С.‑Петербург хәрби гимназияһын, 1‑се Па‑ вел хәрби уч‑щеһын (С.‑Петербург, 1866) тамамлаған. 1864 й. алып рус...

ОЖЕГОВА Анастасия Васильевна

ОЖЕГОВА Анастасия Васильевна (11.11.1922, БАССР‑ҙың Мәсәғүт кантоны Озёрный а., хәҙ. БР‑ҙың Дыуан р‑ны Озеро а., — 18.12.1999, ш. уҡ р‑ндың Мәсәғүт а.), Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). 1940 й. алып Мәсәғүт МТС‑ында тракторсы, 1953 й. — тракторҙар бригадаһының бригадир ярҙамсыһы, 1958—78 йй. Дыуан р‑нының...

ОЖИГАНОВ Дмитрий Герасимович

ОЖИГАНОВ Дмитрий Герасимович (30.10.1892, Бөрө ҡ. — 27.10. 1978, Өфө), геолог. Геол.‑минералогия ф. д‑ры (1954), проф. (1955). БАССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1957). Мәскәү геология‑разведка ин‑тын тамамлаған (1930). 1913 й. алып Башглавполитпросветта уҡытыусы, китапханалар, китапхана бүлеге...

ОЗЕРКИ, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл

ОЗЕРКИ, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл, Озерки а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 75 км һәм Щучье Озеро т. юл ст. (Пермь крайы) К.‑Көнс. табан 180 км алыҫлыҡта Өфө й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 41 кеше; 1939 — 24; 1959 — 1177; 1989 — 709; 2002 — 514; 2010 — 501 кеше. Урыҫтар, башҡорттар йәшәй (2002)....