Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ПЕТИШЕВА Виктория Анатольевна

ПЕТИШЕВА Виктория Анатольевна (17.5.1974, Бөрө ҡ.), әҙәбиәт белгесе. Филол. ф. д‑ры (2008), проф. (2008). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2009). А.А.Петишевтың ҡыҙы. Бөрө пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1996) шунда уҡ эшләй: 2008 й. алып уҡытыу‑методик эштәр б‑са проректор, 2012 й. — урыҫ филол. каф. мөдире,...

ПЁТР (Варламов Пётр Яковлевич), священномученик

ПЁТР [ысын исеме Варламов Пётр Яковлевич; 1897, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Дияш а. (БР‑ҙың Баҡалы р‑ны) — 11.3.1930, Өфө], священно‑мученик. Священник дәрәжәһен ҡабул иткән (1919). 1915 й. алып псаломсы, 1919 й. — Стәрлетамаҡ кантоны  Преображеновка а. Ҡазан Богородица сиркәүенең настоятеле. Сиркәүҙәр һәм...

ПЁТР (Екатериновский Фёдор), дин әһеле, Өфө һәм Минзәлә епискобы

ПЁТР (донъяуи исеме Екатериновский Фёдор; 1810 й. һәм 1815 й. араһы, Һарытау губ. — 27.5.1889, Мәскәү), дин әһеле, Өфө һәм Минзәлә епискобы (1869—76). Дини тәғлимәт канд. (1845). Архимандрит (1852). Монахлыҡ ҡабул иткән (1841). Һарытау дини семинарияһын (1840), Мәскәү дини акад. (1844) тамамлаған. 1844...

ПЁТР I

ПЁТР I, Б ө й ө к П ё т р I (30.5. 1672, Мәскәү — 28.1.1725, С.‑Петербург), Романовтар нәҫеленә ҡараған Рәсәй батшаһы (1682 й. 27 апр. алып) һәм императоры (1721 й. 22 окт. алып). Батша Алексей Михайловичтың кесе улы. Һалым йыйыу өсөн прибыльщиктар вазифаһын булдыра, уларҙың эшмәкәрлеге башҡорт ихтилалы...

ПЕТРАЧКОВ Павел Анатольевич

ПЕТРАЧКОВ Павел Анатольевич (30.8.1979, Омск ҡ. — 4.2.2010, Чечен Респ. Алхазурово а. янында, Пенза ҡ. ерләнгән), Рәсәй Федерацияһы Геройы (2010). Лейтенант (2008). 1999—2000 йй. һәм 2004— 10 йй. Төньяҡ Кавказда хәрби хәрәкәттәрҙә ҡатнашыусы. Пенза пед. ун‑тын тамамлаған (2007). 1998—2000 йй. һәм 2004...

ПЕТРОВ Борис Ильич

 ПЕТРОВ Борис Ильич (28.8.1929, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Баженовка а., хәҙ. БР‑ҙың Бәләбәй р‑ны Баженов а., — 23.8.2004, Өфө), агроном, хужалыҡ эшмәкәре. Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). Иҡт. ф. канд. (1973). БАССР‑ҙың атҡ. агрономы (1966), РСФСР‑ҙың а.х. отличнигы (1969), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы...

ПЕТРОВ Григорий Кузьмич

ПЕТРОВ Григорий Кузьмич [19.12.1931, БАССР-ҙың Яңы Ҡарамалы р-ны Мәсәле а. (БР-ҙың Ауырғазы р-ны) — 17.9.2016, Мәскәү], Соц. Хеҙмәт Геройы (1973). СССР‑ҙың почётлы нефтсеһе (1971). 1950 й. башлап “Башкирнефтеразведка” тресында (Бөрө ҡ.): быраулаусы, 1953 й. алып быраулау мастеры, 1960 й. башлап бригадир;...

ПЕТРОВ Дмитрий Васильевич

ПЕТРОВ Дмитрий Васильевич (1.2.1985, Өфө ҡ.), спортсы. Фехтование буйынса Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2006). Урал физик культура академияһын тамамлаған (2007). 19‑сы СДЮСШОР тәрбиәләнеүсеһе (тренеры Л.Р.Грушина), 2003—09 йй. Уҡыу‑күнекмәләр үҙәге №464 өсөн сығыш яһай. Шәхси зачётта Рәсәй...

ПЕТРОВ Евгений Владимирович

ПЕТРОВ Евгений Владимирович (25.5.1978, Белово ҡ.), спортсы. Велосипед спорты буйынса Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1999), Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (2001). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (1999). Себер физик культура академияһын тамамлаған (Омск ҡ., 2001). 1998—2011 йй. “Ағиҙел” олимпия...

ПЕТРОВ Михаил Ефимович

ПЕТРОВ (Ланде) Михаил Ефимович (15.12.1920, Каинск ҡ. — 20.4.1986, Өфө), һаулыҡ һаҡлауҙы ойоштороусы. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Мед. ф. д‑ры (1973). РСФСР‑ҙың (1979) һәм БАССР‑ҙың (1966) атҡ. табибы, СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1948) ӨМЭПБ‑ның мед.‑санитария бүлегенең...

ПЕТРОВ Михаил Петрович

ПЕТРОВ Михаил Петрович [17.11. 1904, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Иҫке Шәрәшле а. (БР‑ҙың Баҡалы р‑ны) — 15.8.1967, Винница ҡ.], полковник. Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. “Выстрел” РККА‑ның командирҙар составын камиллаштырыу юғары атыу‑тактика курстарын (Солнечногорск ҡ., 1943),...

ПЕТРОВ Олег Юрьевич

ПЕТРОВ Олег Юрьевич (17.3.1967, Өфө), спортсы. Бобслей б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2000). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (1994). Урал физик культура акад. тамамлаған (1998). “Батыр” спорт клубы тәрбиәләнеүсеһе (ауыр атлетика б‑са тренеры Л.Н.Копнин). 1991—2006 йй. Юғары спорт оҫталығы...

ПЕТРОВ Пётр Петрович

ПЕТРОВ Пётр Петрович (16.7.1950, Ырымбур өлк. Сидоркино а. — 14.4. 2012, Өфө), архитектор. БР‑ҙың атҡ. архитекторы (1997). Архитекторҙар союзы ағзаһы (1979). Свердловск архитектура ин‑тын тамамлағандан һуң (1973) “Башгипросельхозстрой” ин‑ты, 1975—2002 йй. (өҙөклөктәр м‑н) “Башнефтепроект” ин‑тының...

ПЕТРОВ-ТУРИНГЕ Пётр Андреевич

ПЕТРОВ‑ТУРИНГЕ Пётр Андреевич (6.6.1887, Сембер ҡ. — 1943), этнограф, тыуған яҡты өйрәнеүсе. Священник ғаиләһенән. Дини семинария тамамлаған (1908), Ҡазан ветеринария ин‑тында уҡыған (1910—12). 1908— 10 йй. Уральск ҡ. 4 класлы уч‑щела уҡыта. 1912 й. алып Оло Ҡуғанаҡ а. земство китапханаһы мөдире, 1918...

ПЕТРОВА Ираида Алексеевна

ПЕТРОВА Ираида Алексеевна [16.3. 1913, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Йылболаҡ‑Матвеевка а. (БР‑ҙың Бишбүләк р‑ны) — 4.10.1983, Мәскәү өлк. Калининград ҡ., Чебоксарҙа ерләнгән), шағирә, драматург. Нарс Урини псевдонимы аҫтында ижад итә. “Тядюк” (1969) повесы, “Юл сатында” (1973) трагедияһы, “Савби менән Кришна”...

ПЕТРОВА Татьяна Юрьевна

ПЕТРОВА Татьяна Юрьевна (19.9. 1957, Свердловск өлк. Буланаш ҡсб), йырсы (сопрано). РФ‑тың атҡ. (1992), БР‑ҙың халыҡ (1997) артисы. Гнесиндар ис. Муз.‑пед. ин‑тын тамамлаған (1985). 1979—93 йй. “Москонцерт” берекмәһе солисы, бер үк ваҡытта 1985—97 йй. Гнесиндар ис. Рәсәй музыка акад., 2002 й. алып М.М.Ипполитов‑Иванов...

ПЕТРОВКА МӘҘӘНИӘТЕ

ПЕТРОВКА МӘҘӘНИӘТЕ, бронза быуатының археологик мәҙәниәте. Б.э.т. 17—16 бб. ҡарай. Ишем й. (Ҡаҙағстан) һул ярында урынлашҡан Петровка а. янындағы ҡәберлек б‑са аталған. П.м. ҡомартҡылары Көньяҡ Урал, Көнбайыш Себер, Төньяҡ һәм Үҙәк Ҡаҙағстанда табылған. Ур, соҡорҙар (тәрәнлеге 1,5—2,5 м, киңлеге 3,5...

ПЕТРОВКА, Бишбүләк р-нындағы ауыл, Калинин а/с ҡарай

ПЕТРОВКА, Бишбүләк р‑нындағы ауыл, Калинин а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 22 км һәм Аксёнов т. юл ст. К.‑Көнб. табан 28 км алыҫлыҡта Киҫтәнле й. (Мәнәүез й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 63 кеше; 1959 — 208; 1989 — 136; 2002 — 107; 2010 — 92 кеше. Сыуаштар йәшәй (2002). Ауылға 1921...

ПЕТРОВКА, Бишбүләк р‑нындағы ауыл, Ҡушйылға а/с ҡарай

ПЕТРОВКА, Бишбүләк р‑нындағы ауыл, Ҡушйылға а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 43 км һәм Аксаков т. юл ст. К.‑Көнс. табан 27 км алыҫлыҡта Мәнәүез й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 406 кеше; 1959 — 254; 1989 — 144; 2002 — 128; 2010 — 139 кеше. Сыуаштар йәшәй (2002). Ауылға 1922 й. Бәләбәй кантонында...

ПЕТРОВКА, Йылайыр р‑нындағы ауыл

ПЕТРОВКА, М а ҡ а й л ы, Йылайыр р‑нындағы ауыл, Йылайыр а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 16 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 135 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 1514 кеше; 1920 — 2085; 1939 — 2039; 1959 — 817; 1989 — 277; 2002 — 211; 2010 — 147 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Ауылға 18 б. 2‑се...