Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ФӘЙЗУЛЛИН Фәнил Сәйет улы

ФӘЙЗУЛЛИН Фәнил Сәйет улы (20.5.1942, БАССР‑ҙың Өфө р‑ны Яңы Ҡарашиҙе а.), философ, социолог. БР ФА акад. (1991), филос. ф. д‑ры (1983), проф. (1984). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1985), РФ юғары мәктәбенең атҡ. хеҙм‑ре (2003). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1966) Иглин р‑ны Турбаҫлы урта мәктәбе дир. урынбаҫары,...

ФӘЙЗУЛЛИНА Гәүһәр Садиҡ ҡыҙы

ФӘЙЗУЛЛИНА Гәүһәр Садиҡ ҡыҙы [1924 й. дек., БАССР‑ҙың Йылайыр кантоны Үрге Иҙрис а. (БР‑ҙың Баймаҡ р‑ны) — 6.7.1987, шунда уҡ], Соц. Хеҙмәт Геройы (1966). БАССР‑ҙың иң яҡшы һауынсыһы (1963). 1940 й. алып Баймаҡ р‑нының 1‑се Май ис. к‑зында, 1942 й. — Түбә руднигының эзбиз карьерында эшләй, 1954—79 йй....

ФӘЙЗУЛЛИНА Дариға Закир ҡыҙы

ФӘЙЗУЛЛИНА Дариға Закир ҡыҙы (1.1.1932, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ р‑ны Аллағыуат а.), актриса. БАССР‑ҙың халыҡ (1974) һәм атҡ. (1966) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1964). Башҡ. театр-художество уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1952; Х.Бохарский курсы) 1987 й. тиклем БАДТ, 1995—2004 йй. Өфө “Нур” татар...

ФӘЙЗУЛЛИНА Лира Фәхри ҡыҙы

ФӘЙЗУЛЛИНА (Мәхмүтова) Лира Фәхри ҡыҙы [25.2.1936, БАССР‑ҙың Красноусол р‑ны Сәйетбаба а. (БР‑ҙың Ғафури р‑ны)], диктор. БР‑ҙың халыҡ (1993), БАССР‑ҙың атҡ. (1979) артисы. Өфө мәктәпкәсә пед. уч‑щеһын (1956), Өфө сәнғәт уч‑щеһын (1970; Ғ.Ғ.Ғиләжев курсы) тамамлаған. 1956 й. алып Ғафури р‑нының Үтәк...

ФӘЙЗУЛЛИНА Резеда Мансаф ҡыҙы

ФӘЙЗУЛЛИНА Резеда Мансаф ҡыҙы (16.1.1956, БАССР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны Әмир а.), педиатр, аллерголог‑иммунолог. Мед. ф. д‑ры (1999), проф. (2001). БР‑ҙың атҡ. табибы (2010), РФ‑тың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2013), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2017). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1983) 1987 й. тиклем Өфөнөң 6‑сы...

ФӘЙЗУЛЛИНА Эльза Ринат ҡыҙы

ФӘЙЗУЛЛИНА Эльза Ринат ҡыҙы (10.12.1975, Өфө), спортсы. Ауыр атлетика б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1997). Урал физик культура акад. тамамлаған (1997). 15‑се СДЮШОР тәрбиәләнеүсеһе (тренеры В.Г.Вагин). СССР кубогының (1991), РСФСР (1991) һәм Рәсәй (1993, 1996) чемпионаттарының бронза...

ФӘЙРҮЗЕВТАР

ФӘЙРҮЗЕВТАР, цирк артистары ғаиләһе, дрессировщиктар, эквилибристар. Ринат Миңлеәхмәт улы Ф. (18.3.1949, БАССР‑ҙың Шишмә р‑ны Шишмә ҡсб), акробат. БР‑ҙың халыҡ (1993), БАССР‑ҙың атҡ. (1975) артисы. Өфө циркы эргәһендәге Башҡ. цирк студияһын тамамлағандан һуң (1973) Башҡ. цирк коллективында, 1990—2010...

ФӘН

ФӘН, эшмәкәрлек өлкәһе, функцияһы — ысынбарлыҡ т‑да объектив белемдәрҙе туплау һәм теоретик системаға килтереү; фәнни белемдәрҙең айырым тармағы. Тәбиғи, техник, ижт. һәм гуманитар Ф. бүленә. Башҡортостанда фәнни фекерҙең формалашыуы етештереү көстәренең, ҡалалар, тау сәнәғәте үҫеше, милли‑мәҙәни...

ФӘН, Әлшәй р‑нындағы ауыл

ФӘН, Д ә ү р е б а ш, Әлшәй р‑нындағы ауыл, Казанка а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Раевка т. юл ст. Т.-Көнб. табан 16 км алыҫлыҡта Ҡатай й. (Төйлән й. ҡушылдығы) башында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 222 кеше; 1959 — 196; 1989 — 133; 2002 — 130, 2010 — 108 кеше. Татарҙар, башҡорттар йәшәй (2002). Клуб...

ФӘНГӘ БУЛЫШЛЫҠ ИТЕҮ ФОНДТАРЫ

ФӘНГӘ БУЛЫШЛЫҠ ИТЕҮ ФОНДТАРЫ, дәүләт бюджетынан бүленгән һәм ситтән йәлеп ителгән аҡсаға формалашыусы коммерцияға ҡарамаған ойошмалар. Фәнни проекттарҙы конкурс нигеҙендә һайлап алыу м‑н шөғөлләнә. СССР‑ҙа 1968—91 йй. Берҙәм фән һәм техникаға булышлыҡ итеү фонды, Башҡортостанда 1993—2001 йй. БР Фән...

ФӘНДӘР АКАДЕМИЯҺЫ

  ФӘНДӘР АКАДЕМИЯҺЫ, БР‑ҙың дәүләт бюджет ғилми учреждениеһы. Өфө ҡ. урынлашҡан. 1991 й. БССР ФА булараҡ ойошторола, 1992 й. алып хәҙерге исемен йөрөтә. БР ФА дәүләт заказына ярашлы фәнни тикшеренеүҙәрҙең өҫтөнлөклө йүнәлештәрен координациялай, республиканың ижтимағи‑сәйәси, социаль‑иҡтисади һәм мәҙәни‑рухи...

Фәндәр академияһының тулы хоҡуҡлы ағзалары

БР ФА‑ның тулы хоҡуҡлы ағзалары     БР ФА‑ның мөхбир ағзалары   Фамилияһы, исеме, атаһының исеме Һөнәр Һайланыу датаһы Аҡманов А.И. тарих 2009 Андреев В.Е. нефть технологиялары 2009 Бикбаев Р.Т. филология 2009 Бәхтизин Р.Н. нефть...

ФӘРИҘУН, Дәүләкән р‑нындағы ауыл

ФӘРИҘУН, Дәүләкән р‑нындағы ауыл, Сергиополь а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Дәүләкән т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 4 км алыҫлыҡта Шунтаҡ күле (Дим й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 127 кеше; 1959 — 211; 1989 — 131; 2002 — 129; 2010 — 134 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Ауылға 20 б. 20‑се йй....

ФӘРИТОВ Айрат Тәбрис улы

ФӘРИТОВ Айрат Тәбрис улы (27.4. 1965, Бөрө ҡ.), механик‑коррозионист. Техник ф. канд. (2006). БР‑ҙың атҡ. нефтсеһе (2010). Т.Ә.Фәритовтың улы. ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1987) ИПТЭР‑ҙа эшләй (2002 й. алып бүлек нач.). 2016 й. башлап БР ФА‑ның Стратегик тикшеренеүҙәр ин‑тында, бер үк ваҡытта “Акрус—М”...

ФӘРИТОВ Тәбрис Әхмәтислам улы

ФӘРИТОВ Тәбрис Әхмәтислам улы (10.1.1937, БАССР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны Өс‑Әсән а., хәҙ. БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Өсөгән‑Әсән а.), зоотехник. А.х. ф. канд. (1969), проф. (1993). БР‑ҙың атҡ. а.х. хеҙм‑ре (2006). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1963) Бөрө тәж.-производство хужалығының баш зоотехнигы. 1969 й. алып Ҡырғыҙ...

ФӘРИТОВ Хәбир Салауат улы

ФӘРИТОВ Хәбир Салауат улы [12.4. 1913, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Ҡыңғыр-Мәнәүез а., (БР‑ҙың Бишбүләк р‑ны) — 5.7.1997, Өфө], педагог-методист. РФ‑тың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1937) Темәс башҡ. пед. уч‑щеһында (1952—53 йй. уҡыу-уҡытыу...

ФӘРРӘХОВ Йосоп Тимербай улы

ФӘРРӘХОВ Йосоп Тимербай улы (20.4.1935, БАССР‑ҙың Туймазы р‑ны Иманғол а. — 31.1.2001, шунда уҡ), урман белгесе. 1961—95 йй. Туймазы тәж.‑үрнәк урман хужалығының Бишенде урмансылығында эшләй: урмансы, 1977 й. алып урман питомнигы мастеры. БР урман хужалығы үҫешенә, урман ресурстарын ҡулланыуҙың һөҙөмтәлелеген...

ФӘРРӘХОВ Минихәзи Миңлевәли улы

ФӘРРӘХОВ Минихәзи Миңлевәли улы [19.3.1931, БАССР‑ҙың Туймазы р‑ны Йомаҙыбаш а. (БР‑ҙың Шаран р‑ны) — 1.2.2003, Өфө], Соц. Хеҙмәт Геройы (1986). 1941—51 йй. Туймазы р‑нының М.В.Фрунзе ис. к‑зында эшләй. 1955 й. алып “Октябрьскнефть” нефть промыслаһы идаралығы операторы. 1964 й. башлап “Сургутнефть”...

ФӘРХЕТДИНОВ Мирғәй Әхмәй улы

ФӘРХЕТДИНОВ Мирғәй Әхмәй улы (12.8.1915, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Яңы Ҡаръяуҙы а. (БР‑ҙың Шаран р‑ны) — 28.3.1944, Дондағы Ростов ҡ. ерләнгән), өлкән лейтенант. Советтар Союзы Геройы (1944). 1939—40 йй. совет-финлянд һуғышында һәм Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1937 й. алып Ҡыҙыл Армияла. 1942 й. авг. башлап...

ФӘРХЕТДИНОВ Рауил Ғилметдин улы

ФӘРХЕТДИНОВ Рауил Ғилметдин улы [11.11.1920, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Уран а. (БР‑ҙың Бүздәк р‑ны) — 16.9.2010, Өфө], терапевт. Мед. ф. д‑ры (1971), проф. (1972). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1984). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1944) Өфөнөң Беренсе совет дауаханаһында эшләй. 1953 й. алып Өфө ҡала һаулыҡ...