Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ВӘЛИХАНОВ Әғзәм Вәлихан улы

ВӘЛИХАНОВ Әғзәм Вәлихан улы [27.2.1927, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Бабай а. (БР‑ҙың Мишкә р‑ны) —6.10.2006, Мәскәү, Әлмәт ҡ. ерләнгән], хужалыҡ эшмәкәре. Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). Техник ф. канд. (1970). ТАССР‑ҙың атҡ. нефтсеһе (1977), СССР‑ҙың почётлы нефтсеһе (1976). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. ӨНИ-не...

ВӘЛИУЛЛИН Рифғәт Абдулла улы

ВӘЛИУЛЛИН Рифғәт Абдулла улы (20.9.1935, БАССР‑ҙың Туймазы р‑ны Үрге Бишенде а. — 3.1.2007, Өфө), режиссёр. РФ‑тың (1996) һәм БАССР- ҙың (1989) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1966). Рен. А.Вәлиуллиндың һәм Рим А.Вәлиуллиндың ағаһы. ГИТИС‑ты тамамлаған (1966; И.М.Туманов класы)....

ВӘЛИУЛЛИН Рим Шәйҙулла улы

ВӘЛИУЛЛИН Рим Шәйҙулла улы (13.8.1945, Өфө ҡ.), тренер. Бокс буйынса РСФСР‑ҙың атҡаҙанған тренеры (1975) һәм республика категориялы судья (1978). БР‑ҙың атҡаҙанған физик культура хеҙмәткәре (1995). П.Ф.Лесгафт исемендәге Ленинград физик культура институтын тамамлаған (1989). 1969—2006 йй. “Нефтсе” спорт...

ВӘЛИУЛЛИН Рим Абдулла улы

ВӘЛИУЛЛИН Рим Абдулла улы (15.10.1950, Октябрьский ҡ.), геофизик. БР ФА академигы (2018), техник фәндәр докторы (1996), профессор (1998). РФ юғары мәктәбенең атҡаҙанған хеҙмәткәре (2012), БР‑ҙың атҡаҙанған уйлап табыусыһы (1998), РФ‑тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2002). Рен.А.Вәлиуллиндың...

ВӘЛИУЛЛИН Ренат Абдулла улы

ВӘЛИУЛЛИН Ренат Абдулла улы (20.9.1947 й., БАССР‑ҙың Туймазы р‑ны Үрге Бишенде а.), рәссам. БР-ҙың атҡ. рәссамы (1997). Рәссамдар союзы ағзаһы (1993). Рим А.Вәлиуллиндың ағаһы һәм Рифғәт А.Вәлиуллиндың ҡустыһы. ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1983; педагогтары Р.М.Нурмөхәмәтов, Н.Л.Пеганов) Башҡ‑н ижади...

ВӘЛИУЛЛИН Ҡәҙим Барый улы

 ВӘЛИУЛЛИН Ҡәҙим Барый улы [24.10.1930, БАССР‑ҙың Иҫке Бал‑ тас р‑ны Иҫке Тимкә а. (БР‑ҙың Балтас р‑ны)], тарихсы. Тарих ф. д‑ры (1995), проф. (1996). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2006). БДУ‑ны тамамлаған (1960). 1949—51 йй., 1954—55 йй. Балтас р‑ны мәктәптәрендә, 1960—62 йй. Бәләбәй...

ВӘЛИУЛЛИН Булат Риф улы

ВӘЛИУЛЛИН Булат Риф улы (10.1. 1987, Өфө), спортсы. Шорт‑трек б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2003). 1‑се СДЮСШОР тәрбиәләнеүсеһе, 2003—06 йй. Юғары спорт оҫталығы мәктәбе өсөн сығыш яһай (тренеры А.Ә. Тимербулатов). Рәсәй кубогын яулаусы (2005— 06), Рәсәй чемпионаттарының көмөш (2004;...

ВӘЛИТОВА Нәбилә Ғәбделхәмит ҡыҙы

ВӘЛИТОВА Нәбилә Ғәбделхәмит ҡыҙы [28.12.1928, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Сыйрышбаш а. (хәҙ. БР‑ҙың Саҡмағош р‑ны) — 11.10. 2006, Воронеж ҡ.], балет артисы, балетмейстер. РСФСР‑ҙың халыҡ (1969) һәм атҡ. (1955) артисы. Ленинград хореография уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1949; педагогы А.Я. Ваганова) БДОБТ...

ВӘЛИТОВ Раил Бәкер улы

ВӘЛИТОВ Раил Бәкер улы (18.1. 1940, Бохара ҡ.), химик‑технолог. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1992), техник ф. д‑ры (1973), проф. (1975). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1984), БАССР‑ҙың атҡ. уйлап табыусыһы (1981). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1963) Стәрлетамаҡ синтетик каучук з‑дында эшләй, 1968 й. алып Стәрлетамаҡ...

ВӘЛИТОВ Октябрь Кәли улы

ВӘЛИТОВ Октябрь Кәли улы [25.10.1934, БАССР‑ҙың Мораҡ районы Күгәрсен а. (БР‑ҙың Күгәрсен районы)], философ, журналист. Тарих фәндәре кандидаты (1969), философия фәндәре докторы (2000), профессор (2002). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2004), БАССР‑ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1984), РФ‑тың почётлы...

ВӘЛИТОВ Нәжип Хәтмулла улы

ВӘЛИТОВ Нәжип Хәтмулла улы [15.2.1936, БАССР‑ҙың Топорнин районы Ҡарасайылға а. (БР‑ҙың Кушнаренко районы) — 3.10.2008, Өфө ҡ.], химик-технолог. Химия фәндәре докторы (1978), профессор (1985). СССР‑ҙың нефть эшкәртеү һәм нефтехимия сәнәғәте отличнигы (1981), СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1985). ӨНИ‑не тамамлағандан...

ВӘЛИТОВ Ишбулды Ғиниәт улы

ВӘЛИТОВ Ишбулды Ғиниәт улы (13.5.1935, БАССР‑ҙың Күгәрсен р‑ны Эткөсөк а., хәҙ. БР‑ҙың Күгәрсен р‑ны Яңауыл а. — 12.2.2013, Стәрлетамаҡ ҡ.), әҙәби тәнҡитсе. Филол. ф. канд. (1973). БР‑ҙың атҡ. уҡытыусыһы (1995), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1979). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1988). Стәрлетамаҡ пед....

ВӘЛИТОВ Илдус Ғәләметдин улы

ВӘЛИТОВ Илдус Ғәләметдин улы (20.9.1947, Ҡазан — 1.7.2000, Өфө), график, архитектор. Архитекторҙар союзы (1980) һәм Рәссамдар союзы (1995) ағзаһы. И.Е.Репин ис. Рәсем сәнғәте, скульптура һәм архитектура ин‑тын тамамлағандан һуң (Ленинград, 1973) “Татпроект” ҒТИ (Ҡазан) хеҙм‑ре. 1978 й. алып “ГипроНИИавиапром”...

ВӘЛИТОВ Заһир Суфиян улы

  ВӘЛИТОВ Заһир Суфиян улы [1.11.1940, БАССР‑ҙың Йомағужа районы Вәлит ауылы (БР‑ҙың Күгәрсен районы) — 17.2.2019, Өфө, тыуған яғында ерләнгән], актёр. РФ‑тың (2000) һәм БАССР‑ҙың (1984) халыҡ, РСФСР‑ҙың (1989) һәм БАССР‑ҙың (1976) атҡаҙанған артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1966). Өфө сәнғәт...

ВӘЛИТ, Хәйбулла р‑нындағы ауыл

ВӘЛИТ, Хәйбулла р‑нындағы ауыл, Сиҙәм а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 48 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 73 км алыҫлыҡта Кесе Уртаҙым й. (Оло Уртаҙым й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 269 кеше; 1920 — 389; 1939 — 315; 1959 — 349; 1989 — 242; 2002 — 243; 2010 — 268 кеше. Башҡорттар...

ВӘЛИНУРОВА Лилиә Сабих ҡыҙы

ВӘЛИНУРОВА Лилиә Сабих ҡыҙы (29.5.1958, БАССР‑ҙың Балтас р‑ны Иҫке Яҡшый а.), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (2004), проф. (2005). РФ‑тың (2010) һәм БР‑ҙың (2006) атҡ. фән эшмәкәре. ӨДАТУ‑ны тамамлағандан һуң (1980) 1981 й. тиклем һәм 1984 й. алып шунда уҡ эшләй. 2001 й. башлап уҡытыу‑методика үҙәге дир.,...

ВӘЛИНУРОВ Ринат Ғаян улы

ВӘЛИНУРОВ Ринат Ғаян улы (27.5. 1952, БАССР‑ҙың Асҡын р‑ны Асҡын а.), психиатр. Мед. ф. д‑ры (1999), проф. (2000). РФ‑тың (1995) һәм БАССР-ҙың (1989) атҡ. табибы, СССР- ҙың (1988), РФ‑тың (2007), БР‑ҙың (2009) һаулыҡ һаҡлау отличнигы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1976) 1‑се Респ. психиатрия дауаханаһында...

ВӘЛИЕВА Финә Мансур ҡыҙы

ВӘЛИЕВА Финә Мансур ҡыҙы (8.1.1969, БР‑ҙың Тәтешле р‑ны Гәрәбаш а.), актриса. БР‑ҙың халыҡ (2013), атҡ. (2003) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1999). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1996; Г.А.Мөбәрәкова курсы) Салауат башҡ. драма театры, 2003 й. алып Өфө “Нур” татар театры актрисаһы. Үҙенсәлекле...

ВӘЛИЕВА Роза Ғүмәр ҡыҙы

ВӘЛИЕВА Роза Ғүмәр ҡыҙы (3.11. 1951, БАССР‑ҙың Нуриман р‑ны Павловка а.), инженер‑электромеханик. Техник ф. д‑ры (2004), проф. (2006). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1974) 2008 й. тиклем шунда уҡ эшләй. Фәнни хеҙмәттәре ҡатмарлы динамик системалар м‑н идара итеү проблемаларына арналған. В. ҡатнашлығында...

ВӘЛИЕВА Лилиә Әнүәр ҡыҙы

ВӘЛИЕВА Лилиә Әнүәр ҡыҙы (26.5. 1952, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны Ҡырғыҙ- Миәкә а.), фармаколог. Мед. ф. д‑ры (1999), проф. (2000). БДМИ‑ны тамамлаған (1975), 1976 й. алып — ӨМЭПБ мед.‑санитария бүлегенең 13‑сө дауаханаһында, 1978 й. башлап БДМУ‑ла эшләй: 1988—94 йй. өлкән ғилми хеҙм‑р, 2003 й. — 2‑се фармакол....