Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ГОТМАН Альфред Леонидович

ГОТМАН Альфред Леонидович (2.10.1947, Томск ҡ.), инженер-төҙөүсе.  Техн. ф. д-ры (1995), проф. (2008). БР-ҙың атҡ. төҙөүсеһе (1997), РФ-тың почётлы төҙөүсеһе (2007). ӨНИ-не тамамлаған (1976). 1972 й. алып  БР‑ҙың Төҙөлөш комплексы ғилми-тикшеренеү проект-конструкторлыҡ һәм производство ин‑тында эшләй:...

ГОСПИТАЛДӘР

ГОСПИТАЛДӘР (лат. hospitalis — ҡунаҡсыл), яралы һәм ауырыу хәрби хеҙм‑рҙәргә һәм уларға тиңләштерелгән кешеләргә мед. ярҙамы күрһәтеү өсөн тәғәйенләнгән дауалау учреждениелары. Даими һәм ваҡытлы (һуғыш ваҡытында ғына ойошторола һәм эшләй) Г. була. Даими Г. гарнизон, округ, үҙәккә буйһонған һәм ҡораллы...

ГОСАЧИНСКАЯ Людмила Александровна

ГОСАЧИНСКАЯ Людмила Александровна (4.4.1949, Чита өлк. Борзя ҡсб), керамика оҫтаһы. Рәссамдар союзы ағзаһы (1997). Юғары художество-сәнәғәт уч‑щеһын тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1976) 1977 й. тиклем “Пролетарий” фарфор з‑дында (Новгород өлк. Пролетарий ҡсб) эшләй, 1978—87 йй. Башҡ‑н ижади-производство...

ГОРЮНОВ Иван Михайлович

ГОРЮНОВ Иван Михайлович (18.1.1952, Өфө), инженер-механик. Техник ф. д‑ры (2007). ӨАИ-ны тамамлағандан һуң (1974) ӨМЭЗ эргәһендәге тәжрибә‑конструкторлыҡ бюроһында эшләй. 1978 й. алып ӨДАТУ-ла. Фәнни эшмәкәрлеге авиация һәм двигателдәр төҙөүҙәге проект-конструкторлыҡ эштәрен автоматлаштырыуға арналған....

ГОРЬКИЙ Максим

ГОРЬКИЙ Максим (ысын исеме Пешков Алексей Максимович; 16.3.1868, Түбәнге Новгород ҡ. – 18.6.1936, Мәскәү өлк. Ленинские Горки ҡсб, Г. көлө һалынған урна Мәскәүҙә Кремль диуарына ҡуйылған), яҙыусы. СССР Яҙыусылар союзы идараһының тәүге рәйесе (1934—36). “Фома Гордеев” романы (1899), “Бала саҡ” (“Детство”;...

ГОРЬКИЙ М. ИСЕМЕНДӘГЕ ТОҠОМСОЛОҠ ЗАВОДЫ

ГОРЬКИЙ М. ИСЕМЕНДӘГЕ ТОҠОМСОЛОҠ ЗАВОДЫ, ААЙ. Бәләбәй р‑нында урынлашҡан, үҙәк усадьбаһы — М.Горький ис. тоҡомсолоҡ заводының Үҙәк усадьбаһы ауылы. Бестужев тоҡомло һыйыр малы, эре аҡ тоҡомло сусҡа, урыҫ йөк тоҡомло йылҡы үрсетеүгә махсуслаша. Составында һөт етештереү һәм эшкәртеү, йәш һыйыр малы һимертеү,...

ГОРШУНОВ Юрий Владимирович

ГОРШУНОВ Юрий Владимирович (1.8.1952, Удмурт АССР‑ы 21 Октябрь ҡсб), телсе. Филология фәндәре докторы (2000), профессор (2002). РФ‑тың халыҡ мәғарифы отличнигы (1994), РФ‑тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2003). Бөрө педагогия институтын тамамлағандан һуң (1974) шунда уҡ эшләй:...

ГОРШКОВ Василий Николаевич

ГОРШКОВ Василий Николаевич [17.12.1920, Өфө губернаһы Бөрө өйәҙе Байгилде а. (хәҙер БР‑ҙың Дүртөйлө районы) — 31.8.1944, Украин ССР-ы Микуличин ст. янында, Заречье а. ерләнгән], Советтар Союзы Геройы (1943). Кесе лейтенант (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Кесе лейтенанттар курстарын тамамлаған (1944)....

ГОРЧИЛИН Александр Михайлович

ГОРЧИЛИН Александр Михайлович [16.9.1925, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Чесноковка а. (БР‑ҙың Өфө районы) — 6.5.1970, Өфө ҡ.], Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1943 й. сентябренән Воронеж һәм 1‑се Украина фронттарында хеҙмәт итә. Герой исеменә 3‑сө гвардия танк армияһы 9‑сы механизацияланған...

ГОРЧАКОВСКИЙ Павел Леонидович

ГОРЧАКОВСКИЙ Павел Леонидович (3.1.1920, Красноярск ҡ. — 4.6.2008, Свердловск ҡ.), геоботаник. РФА академигы (1994), СССР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1990), биология фәндәре докторы (1953), профессор (1954). РСФСР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1981). Себер урман-техник институтын тамамлағандан һуң (1940) Себер...

ГОРЧАКИ, Дәүләкән р‑нындағы ауыл

ГОРЧАКИ, Дәүләкән р‑нындағы ауыл, Мәкәш а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Дәүләкән т. юл ст. Көнб. табан 25 км алыҫлыҡта Асылыкүл тәбиғи паркы терр‑яһында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й.— 206 кеше; 1939 – 267; 1959 – 153; 1989 – 85; 2002 – 114; 2010 — 120 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп (Мәкәш...

ГОРУЛЁВ Павел Сергеевич

ГОРУЛЁВ Павел Сергеевич (13.12.1949, Ырымбур ҡ.), тренер. Педагогия фәндәре докторы (2007). Ауыр атлетика буйынса Рәсәйҙең атҡаҙанған тренеры (1993), СССР‑ҙың спорт мастеры (1972), халыҡ-ара категориялы судья (1995). БР‑ҙың атҡаҙанған физик культура хеҙмәткәре (1997). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (1993)....

ГОРСКИЙ Иван Иванович

ГОРСКИЙ Иван Иванович (31.8.1893, Ярославль губернаһы Рыбинск ҡ. — 9.7.1975, Мәскәү ҡ.), геолог, палеонтолог. СССР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1943), геология‑минералогия фәндәре докторы (1937), профессор (1935). Петроград тау институтын тамамлағандан һуң (1920) 1960 й. тиклем шунда уҡ уҡыта (1945 й. алып...

ГОРОШЕК Павел Антонович

ГОРОШЕК (Горощик) Павел Антонович [10.6.1925, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Яңы Николаевка а. (БР‑ҙың Фёдоровка р‑ны) — 19.10.1994, Минск], танкист, СССР Дәүләт именлеге ком‑ты подполковнигы. Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Һарытау танк уч‑щеһын (1945), Минск юридик ин‑тын (1951)...

ГОРОХОВ МӘҘӘНИӘТЕ

ГОРОХОВ МӘҘӘНИӘТЕ, иртә тимер быуаттың археологик мәҙәниәте. Б.э.т. 5—2 бб. ҡарай. Ҡурған өлк. Горохов а. янындағы Юрғамыш й. (Тубыл й. басс.) буйындағы ҡаласыҡ (20 б. 30—40‑сы йй. К.В.Сальников тарафынан асыла) исеме м‑н аталған. Башҡортостанда Г.м. ҡомартҡылары Әй й. басс. тупланған (Абдулла ҡаласығы,...

ГОРОДЕЦКИЙ, Йәрмәкәй р-нындағы ауыл

ГОРОДЕЦКИЙ, Йәрмәкәй р-нындағы ауыл, Бекетов а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.-Көнс. 30 км һәм Приют т. юл ст. Көнб. табан 10 км алыҫлыҡта Тарҡаҙы й. (Кама й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 573 кеше; 1920 – 761; 1939 – 573; 1959 – 264; 1989 – 95; 2002 – 154; 2010 – 153 кеше. Урыҫтар, башҡорттар...

Города и районы Республики Башкортостан

{jkefel kefelui title=[Ҡалалар]} АҒИҘЕЛ БАЙМАҠ БӘЛӘБӘЙ БЕЛОРЕТ БӨРӨ БЛАГОВЕЩЕН ДӘҮЛӘКӘН ДҮРТӨЙЛӨ ИШЕМБАЙ КҮМЕРТАУ МЕЖГОРЬЕ МӘЛӘҮЕЗ НЕФТЕКАМА ОКТЯБРЬСКИЙ САЛАУАТ СИБАЙ СТӘРЛЕТАМАҠ ТУЙМАЗЫ ӨФӨ УЧАЛЫ ЯҢАУЫЛ {/jkefel} {jkefel kefelui title=[Райондар]} АРХАНГЕЛ РАЙОНЫ АУЫРҒАЗЫ РАЙОНЫ АСҠЫН...

ГОРНЫЙ, Шишмә р-нындағы ауыл

ГОРНЫЙ, Кумыспром, совхоз, Шишмә р-нындағы ауыл, Ҡара Яҡуп а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Шишмә т. юл ст. К.-Көнс. табан 10 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. – 129 кеше; 1959 – 444; 1989 – 619; 2002 – 703; 2010 – 712 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар баҡсаһы, фельдшер-акушерлыҡ...

ГОРНЫЙ, Туймазы р‑нындағы ауыл

ГОРНЫЙ, Туймазы р‑нындағы ауыл, Иҫке Туймазы а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Туймазы т. юл ст. К.‑Көнб. табан 11 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1959 й. — 474 кеше; 1989 — 291; 2002 — 283; 2010 — 292 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002). Ауылға 20 б. 50‑се йй. ҡасаба булараҡ нигеҙ һалына. 2005 й....

ГОРНЫЙ, Архангел р‑нындағы ауыл

ГОРНЫЙ, Архангел р‑нындағы ауыл, Арх-Латыш а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 11 км һәм Приуралье т. юл ст. К.‑Көнс. табан 17 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1959 й. – 407 кеше; 1989 – 198; 2002 – 196; 2010 — 165 кеше. Башҡорттар, урыҫтар йәшәй (2002). Клуб бар. Ауыл 20 б. 40-сы йй. Заря, Максим Горький,...