Список материалов
ДУРАСОВ, Шишмә р‑нындағы ауыл
ДУРАСОВ, Шишмә р‑нындағы ауыл, Дурасов а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 22 км һәм Шөңгәккүл т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 6 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 392 кеше; 1920 — 378; 1939 — 477; 1959 — 380; 1989 — 395; 2002 — 417; 2010 — 368 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002)....
ДУПЛАУ
ДУПЛАУ, тире эшкәртеү, тире, күн эшкәртеү производствоһындағы төп процестарҙың береһе; коллаген (ҡыл һәм тире аҡһымы) молекулаларын дуплау матдәләре ярҙамында химик бәйләнештәр һәм арауыҡлы структуралар төҙөп бәйләү. Дуплау алдынан сеймалды беренсел эшкәртәләр (ебетәләр, көлләйҙәр, йөндән таҙарталар)....
ДУНИТ
ДУНИТ (Яңы Зеландиялағы Дун тауы исеменән), интрузив ультраһелтеле тау тоҡомо. Акцессор хром-шпинелид ҡушымталары булған юғары магнезиаль оливиндан, һирәгерәк магнетиттан, ильмениттан тора. Структураһы ваҡ һәм уртаса бөртөклө, текстураһы массив. Төҫө ҡара йәки ҡуйы йәшел. Д. перидотиттар, пироксениттар...
ДУМБЫРА
ДУМБЫРА, сиртеп уйнай торған ҡыллы башҡ. халыҡ музыка ҡоралы. Корпусы груша рәүешендә йәки оҙонса түңәрәк формала, ағасты соҡоп йәки йәбештереп эшләнә. Оҙонлоғо яҡынса 800 мм, грифына 19 лад урынлаштырылƒан. Өс ҡыллы (нейлон йәки металл) була, квинта һºм кварта к¿йлºнº. Тауыш бармаҡ йәки медиатор м‑н...
ДУЛЬЦЕВ Василий Семёнович
ДУЛЬЦЕВ Василий Семёнович [8.11.1931, БАССР‑ҙың Байҡы районы Александровка а. (БР‑ҙың Ҡариҙел районы) — 16.12.2014, Ҡариҙел районы], Социалистик Хеҙмәт Геройы (1971). 1951—87 йй. Ҡариҙел районының Магинск урман сәнәғәте хужалығында эшләй: 1959 й. алып тракторист, 1962 й. — урман ҡырҡыусылар бригадаһы...
ДУЛАТОВ Алексей Даутович
ДУЛАТОВ Алексей Даутович (4.9.1950, Белорет ҡ.), тренер. Хәҙерге бишбәйге б‑са РСФСР‑ҙың атҡ. тренеры (1983), СССР‑ҙың спорт мастеры (1974), бөтә Союз (1991) һәм респ. (1976) категориялы судья. БР‑ҙың атҡ. физик культура хеҙм‑ре (2003). П.Ф.Лесгафт ис. Ленинград физик культура ин‑тын тамамлаған (1977)....
ДУДОРИН Юрий Дмитриевич
ДУДОРИН Юрий Дмитриевич (21.9.1932, Өфө – 6.2.1997, шунда уҡ), спортсы. Мотоспорт б-са СССР-ҙың халыҡ-ара класлы спорт мастеры (1968). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (1993). “Башавтомотоклуб” тәрбиәләнеүсеһе (тренеры С.Г.Устьянцев). Ипподромдағы мотоуҙыштар б-са СССР (1962—65, 1967) һәм РСФСР (1962—66)...
ДУДКО Михаил Андреевич
ДУДКО Михаил Андреевич (31.12.1902, С.‑Петербург — 11.9.1981, Ленинград), балет артисы. РСФСР‑ҙың атҡ. артисы (1939). Петроград хореография уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1920; педагогтары С.К. Андрианов, В.А.Семёнов, Л.С.Леонтьев) С.М. Киров ис. Ленинград опера һәм балет театры солисы. 1941 й. репрессиялана,...
ДУДКО Борис Александрович
ДУДКО Борис Александрович (22.2.1989, Бөрө ҡ.), танкист, гвардия майоры. Рәсәй Федерацияһы Геройы (2022). Сүриәләге хәрби хәрәкәттәрҙә, Донецк һәм Луганск Халыҡ Республикаларын һаҡлау буйынса махсус хәрби операцияла ҡатнашыусы (2022). Ҡазан юғары танк команда училищеһын тамамлаған (2011). 2006 й. алып...
ДУДКИН, ҡасаба Өфө эсендә
ДУДКИН, ҡасаба, 1933 й. алып Өфө эсендә.
Ҡасабаға 1908 й. Ҡариҙел й. һул ярында ҡуртымға алған ерҙә Вятка губернаһынан күсеп килгән Г.И.Галибин нигеҙ һала. 30‑сы йй. Д. һәм Үрге Дудкин ҡасабаһы эргәһендә 8 Март ис. тегеү ф‑каһының (ҡара: Өфө сәнәғәт-сауҙа тегеү фирмаһы) ярҙамсы хужалығы ойошторола....
ДУДИН Михаил Александрович
ДУДИН Михаил Александрович (7.11.1916, Кострома губ., Нерехта өйәҙе Клевнево а. — 31.12.1993, С.-Петербург), шағир, тәржемәсе. Соц. Хеҙмәт Геройы (1976). “Фляга” (1943), “Гвардия юлы” (“Дорога гвардии”; 1944), “Ҡауҙы өсөн ағас” (“Дерево для аиста”; 1980), “Егерменсе быуат тамамлана” (“Заканчивается...
ДУДАРЕВА Зәйтүнә Мөхтәр ҡыҙы
ДУДАРЕВА Зәйтүнә Мөхтәр ҡыҙы (24.10.1954, Октябрьский ҡ.), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (2006). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2005). З.М.Тимербулатовтың һеңлеһе. БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1977) СДПА‑ла эшләй: 1999 й. алып — ситтән тороп уҡыу һәм иҡт. мәсьәләләре б‑са, 2006 й. ситтән...
ДУБРОВКА, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл
ДУБРОВКА, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл, Урғыш а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 46 км һәм Щучье Озеро т. юл ст. (Пермь крайы) К. табан 131 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 351 кеше; 1920 — 389; 1939 — 240; 1959 — 198; 1989 — 172; 2002 — 131; 2010 — 110 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп,...
ДУБРОВКА, Ауырғазы р-нындағы ауыл
ДУБРОВКА, Ауырғазы р-нындағы ауыл, Ибрай а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 18 км һәм Аҡкүл т. юл ст. Т.-Көнб. табан 29 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 141 кеше; 1939 — 203; 1959 — 176; 1989 — 132; 2002 — 138; 2010 — 150 кеше. Сыуаштар йәшәй (2002).
1910 й. һәм 1912 й. араһында Стәрлетамаҡ...
ДУБРАВА, Өфө р‑нындағы ауыл
ДУБРАВА, Өфө р‑нындағы ауыл, Таптыков а/с ҡарай. Өфөнән К.‑Көнб. 31 км һәм Йоматау т. юл ст. К.‑Көнс. табан 7 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 2010 й. — 180 кеше.
Ауыл 2007 й. хәрби часть ҡасабаһы урынында барлыҡҡа килгән.
Тәрж. Р.Ғ.Ғилманов...
ДУБОВКА, ауыл Өфө эсендә
ДУБОВКА, ауыл, 1932 й. алып Өфө эсендә.
Ауылға 19 б. аҙ. алпауыт Я.П.Барсовтан һатып алынған ерҙә Вятка губернаһынан күсеп килеүселәр нигеҙ һала. 1896 й. Д. (Яңы Глумилин) исеме м-н иҫәпкә алынған, 26 йортта 172 кеше йәшәгән. Йәшелсәселек м-н шөғөлләнгәндәр. 1906 й. 3 бакалея кибете теркәлгән. Халҡы:...
ДУБОВИЦКАЯ Татьяна Дмитриевна
ДУБОВИЦКАЯ Татьяна Дмитриевна (31.5.1959, Губкин ҡ.), психолог. Психология ф. д‑ры (2005). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2009). Ростов ун‑тын тамамлаған (1982). 1983 й. алып БДУ-ның Стәрлетамаҡ филиалында уҡыта: 2005—08 йй. — идара итеү психологияһы һәм маркетинг, 2011 й. башлап персонал...
ДУБОВИК Ирина Евгеньевна
ДУБОВИК Ирина Евгеньевна (13.3.1952, Сталинград ҡ.), альголог. Биол. ф. д‑ры (1998), проф. (2001). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1974) БДПИ‑ла эшләй; 1976 й. алып БДУ‑ла уҡыта. Фәнни эшмәкәрлеге антропоген факторҙарҙың эпифит һәм тупраҡ ылымыҡтарының үҫешенә йоғонтоһон, төрлө кимәлдә эрозияланған һөрөнтө...
ДУБКИ, Өфө р-нындағы ауыл
ДУБКИ, Өфө р-нындағы ауыл, Булгаков а/с ҡарай. Өфөнән К. 32 км һәм Өршәк т. юл ст. К. табан 11 км алыҫлыҡта Өфө—Ырымбур автомобиль юлында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. – 102 кеше; 1959 – 181; 1989 – 142; 2002 – 188; 2010 – 219 кеше. Урыҫтар, татарҙар йәшәй (2002).
Ауылға 20 б. 30‑сы йй. А.Д.Цюрупа ис....
ДУБИНСКИЙ Леонид Шулимович
ДУБИНСКИЙ Леонид Шулимович (3.7.1956, Могилёв-Подольский ҡ.), архитектор. РФ‑тың (2010) һәм БР-ҙың (1993) атҡ. архитекторы. Архитекторҙар союзы ағзаһы (1985). Свердловск архитектура ин‑тын тамамлағандан һуң “Башкиргражданпроект” ин‑ты архитекторы, 1985 й. алып архитекторҙар төркөмө етәксеһе, 1989 й. —...
