Список материалов
ЕЙӘНСУРА РАЙОНЫ
ЕЙӘНСУРА РАЙОНЫ, БР‑ҙың көньяғында урынлашҡан. Төньяҡта – Күгәрсен, көнсығышта – Йылайыр һәм Хәйбулла р‑ндары, көньяҡта һәм көнбайышта Ырымбур өлк. м‑н сиктәш. 1930 й. 20 авг. ойошторола, район составына Йылайыр кантоны (ҡара: Административ район) улустары инә. 1956 й. Е.р. Абҙан районы терр‑яһы ҡушыла....
ЕЙӘНСУРА МУЗЕЙЫ
ЕЙӘНСУРА МУЗЕЙЫ, Ейәнсура р‑ны Иҫәнғол а. урынлашҡан. 1989 й. 1‑се һәм 2‑се урта мәктәптәр музейҙары базаһында тарих-тыуған яҡты өйрәнеү музейы булараҡ ойошторола, 1991—2006 йй. Милли музей филиалы. Музей фондында 2 меңдән ашыу һаҡлау берәмеге, ш. иҫ. үҙешмәкәр рәссам Н.Х.Фәйрушиндың картиналары, таксидермист...
ЕЙӘН ҠУШТАНОВ
ЕЙӘН ҠУШТАНОВ, Иван Ҡ., Ябан Ҡ. (1726 — ?), Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Уҫы даруғаһы Ғәйнә улусы Ҡыҙылъяр а. (хәҙ. Пермь крайының Барҙы р‑ны 1‑се Ҡыҙылъяр а.) башҡорто. 1773 й. дек. Әбдей Абдулловҡа ҡушыла. Уҫы даруғаһында һәм Ҡазан губернаһына яҡын торама пункттарҙа...
ЕЖОВКА, Благовещен р-нындағы ауыл
ЕЖОВКА, Благовещен р-нындағы ауыл, Октябрьский а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.-Көнс. 71 км һәм Загородная т. юл ст. Т.-Көнс. табан 88 км алыҫлыҡта Уҫы й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 385 кеше; 1920 — 523; 1939 — 394; 1959 — 386; 1989 — 142; 2002 — 104; 2010 — 84 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Төп...
ЕЖОВ Николай Герасимович
ЕЖОВ Николай Герасимович (4.1.1922, АСБР‑ҙың Ҡыпсаҡ-Ете ырыу кантоны Иҫке Йәҙгәр утары — 1.3.1945, Брансберг ҡ. янында, Германия), Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1942 й. тиклем Медногорск баҡыр-көкөрт комбинатында эшләй. 1942 й. алып Дон, Сталинград, Көньяҡ, 4‑се Украина, 1‑се...
ЕЖОВ Николай Герасимович
ЕЖОВ Николай Герасимович (4.1.1922, АСБР‑ҙың Ҡыпсаҡ-Ете ырыу кантоны Иҫке Йәҙгәр утары — 1.3.1945, Брансберг ҡ. янында, Германия), Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1942 й. тиклем Медногорск баҡыр-көкөрт комбинатында эшләй. 1942 й. алып Дон, Сталинград, Көньяҡ, 4‑се Украина, 1‑се...
ЕЖОВ Борис Дмитриевич
ЕЖОВ Борис Дмитриевич (31.1.1908, Пермь ҡ. — 14.11.1978, Өфө), рәссам. БАССР‑ҙың атҡ. рәссамы (1976). Рәссамдар союзы ағзаһы (1937). Һарытау художество-сәнәғәт техникумын тамамлаған (1931). Ижадының төп йүнәлештәре — тарихи жанр һәм пейзаж. 60‑сы йй. совет власы өсөн көрәш атмосфераһын сағылдырған тыйнаҡ...
ЕҘҮЛӘН
ЕҘҮЛӘН (Koeleria), ҡыяҡлылар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 50 төрө билдәле, башлыса ике ярымшарҙың тропик булмаған бүлкәттәрендә таралған. Башҡортостанда 4 төрө үҫә. Кәҫ барлыҡҡа килтереүсе күп йыллыҡ үлән, бейеклеге 25—80 см. Кәҫе ҡуйы (Делявин Е. кәүшәк), сәскәле һабаҡтарҙан һәм ҡаты, тар,...
ЕҘТӨЙМӘ
ЕҘТӨЙМӘ (Tanacetum), астра һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 50 төрө билдәле, Төньяҡ ярымшарҙың тропик булмаған илдәрендә таралған. Башҡортостанда 4 төрө үҫә. Һырылыусы тарбаҡлы тамырһабаҡлы күп йыллыҡ үлән. Һабағы төҙ, өҫкө өлөшөндә тармаҡлы, яңғыҙар йәки күп һанлы, яланғас йәки һирәк...
ЕҘЕМ, йылға
ЕҘЕМ, Елем, йылға, Ағиҙел й. уң ҡушылдығы. Елмәрҙәк һыртының көнсығыш битләүендә башлана. Белорет р‑ны буйлап төньяҡ-көнсығыштан көньяҡ-көнбайышҡа, Егәҙе й. тамағынан төньяҡ-көнбайышҡа табан Белорет, Ғафури һәм Архангел р‑ндары буйлап ағып, Ағиҙел й. (тамағынан 585 км алыҫлыҡта) ҡоя. Оҙонлоғо 215 км,...
ЕҘЕМ-ҠАРАН, Ғафури р‑нындағы ауыл
ЕҘЕМ-ҠАРАН, Ғафури р‑нындағы ауыл, Еҙем-Ҡаран а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т. 46 км һәм Аҡкүл т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 63 км алыҫлыҡта Тәпәреш й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 859 кеше; 1920 — 1228; 1939 — 1022; 1959 — 737; 1989 — 517; 2002 — 494; 2010 — 431 кеше. Башҡорттар...
ЕҘ ҠУҢЫҘ
ЕҘ ҠУҢЫҘ (Calosoma sycophanta), бызылдауыҡтар ғаиләһенә ҡараған бөжәк. Урта һәм Көньяҡ Европанан, Кавказдан алып Монголияға тиклем һәм Төньяҡ Африкала таралған. Тәне ялпаҡ, 24—35 мм оҙонлоҡта (инә бөжәктәр ҙурыраҡ). Төҫө металл ялтырауыҡлы ҡара күк. Башы шыма, шәмәхә төҫөндә, уртаса ҙурлыҡта, алғы арҡаһы...
ЕДРЁНКИН Михаил Акимович
ЕДРЁНКИН Михаил Акимович [1923, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Иҫке Александровка а., хәҙ. Өфө ҡ. эсендә, — 2.11.1970 (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 3.10.1970), Өфө], Дан орд. тулы кавалеры. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1942 й. мартынан Брянск, Үҙәк, Воронеж һәм 1‑се Украина фронттарында 13‑сө армияның 7‑се штурмлау...
ЕГУТКИН Наум Лазаревич
ЕГУТКИН Наум Лазаревич (23.1.1950, Өфө), физик-химик. Химия ф. д‑ры (1994) проф. (1999). СССР-ҙың уйлап табыусыһы. ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1972) Органик химия ин‑тында эшләй: 1978 й. алып өлкән, 1990 й. башлап ғилми хеҙм‑р. Бер үк ваҡытта 1995—99 йй. ӨДНТУ-ла, 1998—99 йй. БДУ-ла уҡыта, 2013 й. алып...
ЕГОРЫШЕВ Сергей Васильевич
ЕГОРЫШЕВ Сергей Васильевич (4.1.1956, Өфө ҡ.), социолог. Социология фәндәре докторы (1998), профессор (1999). БР-ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2006), РФ юғары мәктәбенең атҡаҙанған хеҙмәткәре (2006). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1978) БДПИ-ла эшләй. 1988 й. алып ӨЮИ-ның социаль-гуманитар дисциплиналар кафедраһы...
ЕГОРОВА Наталья Николаевна
ЕГОРОВА Наталья Николаевна (11.7.1956, Белорет ҡ.), гигиенист. Мед. ф. д‑ры (2000). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1980) Өфөнөң дауалау-иҫкәртеү учреждениеларында эшләй. 1984 й. алып БДМУ‑ла: 1987 й. башлап лаб. мөдире, бер үк ваҡытта 1997 й. — өлкән ғилми хеҙм‑р; 1999 й. алып уҡыта, бер үк ваҡытта Рәсәй...
ЕГОРОВ Михаил Анисимович
ЕГОРОВ Михаил Анисимович (13.1.1905, Өфө губернаһы Бәләбәй өйәҙе Яңы Михайловка а., хәҙер БР‑ҙың Шаран районы Михайловка а., — 27.1.1945, Кёбен ҡ. янында, Германия), Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1935—37 йй. Шаран районы Базилевка ауыл советы секретары, эштәр идарасыһы, 1939 й....
ЕГОРОВ Игорь Владимирович
ЕГОРОВ Игорь Владимирович (10.9.1940, Өфө — 11.1.2009, шунда уҡ), инженер‑технолог. Техник ф. д‑ры (1991), проф. (1996). БАССР‑ҙың атҡ. нефтсеһе (1990). ӨНИ‑не тамамлаған (1966). 1963 й. алып — КПСС‑тың 22‑се съезы ис. Өфө НЭЗ‑нда, 1966 й. башлап Өфө НЭЗ‑нда эшләй: 1971 й. алып цех нач., 1981 й. — нефтехимия...
ЕГОРОВ Валерий Борисович
ЕГОРОВ Валерий Борисович (25.10.1959, Өфө), инфекционист. Мед. ф. д‑ры (2000). БДМИ‑ны тамамлаған (1983). 1984—86 йй. Өфөнөң 4-се инфекцион дауаханаһында эшләй. 1989 й. алып БДМУ‑ла (2000 й. башлап балалар инфекцион ауырыуҙары каф. мөдире). Фәнни тикшеренеүҙәре балаларҙың вируслы гепатит һәм киҫкен...
ЕГИАЗАРОВ Георгий Сумбатович
ЕГИАЗАРОВ Георгий Сумбатович (9.9.1902, Тифлис — 6.4.1983, Ереван), актёр, режиссёр. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1944), БАССРҙың атҡ. артисы (1941). 1923 й. алып Кавказ аръяғы, Урта Азия, Алыҫ Көнсығыш театрҙарында эшләй. 1937 й. башлап Урыҫ драма театры (Өфө) актёры, 1943—46 йй. художество етәксеһе,...
