Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

КУЗНЕЦОВ Владимир Николаевич

КУЗНЕЦОВ Владимир Николаевич (8.2.1920, Стәрлетамаҡ ҡ. — 27.2.1990, Өфө), иҡтисадсы-географ. Геогр. ф. канд. (1961). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1980). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1951) 1983 й. тиклем (өҙөклөк м‑н) СССР ФА БФ‑тың Иҡт. тикшеренеүҙәр бүлегендә эшләй: 1962 й....

КУЗНЕЦОВ Владимир Александрович

КУЗНЕЦОВ Владимир Александрович (6.1.1950, Черниковск ҡ., хәҙ. Өфө эсендә), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (1997). ӨНИ‑не тамамлаған (1977). 1972 й. алып Башҡ‑н нефть эшкәртеү ҒТИ‑нда, 1992 й. — Өфө НЭЗ‑ында, 1996 й. — ӨДНТУ‑ла эшләй. 1998 й. башлап БДУ‑ла (2011 й. тиклем машиналар һәм аппараттар каф....

КУЗНЕЦОВ Василий Григорьевич

КУЗНЕЦОВ Василий Григорьевич (29.1.1892, Пенза губ. Наровчат ҡ. — 26.2.1963, Өфө), суд‑мед. эксперты. Мед. ф. д‑ры (1941), проф. (1941). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1940), СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1943). Һарытау ун‑тын тамамлаған (1924). 1911 й. алып Һарытау губ. земство һәм т. юл дауаханаларында...

КУЗНЕЦОВ Валерий Владимирович

КУЗНЕЦОВ Валерий Владимирович (27.6.1949, Дондағы Ростов ҡ.), химик. Химия ф. д‑ры (2002). Одесса ун‑тын тамамлаған (1971). 1975 й. алып Украина Милли ФА‑ның А.В.Богатский ис. Физика‑химия ин‑тында ғилми хеҙм‑р. 2000 й. алып ӨДНТУ‑ла өлкән ғилми хеҙм‑р, бер үк ваҡытта 2008—10 йй. Молекулалар һәм кристалдар...

КУЗНЕЦОВ Алексей Александрович

КУЗНЕЦОВ Алексей Александрович (11.4.1927, Өфө — 4.11.1990, Мәскәү, Өфөлә ерләнгән), рәссам. БАССР‑ҙың атҡ. рәссамы (1966). Рәссамдар союзы ағзаһы (1955). 1945—47 йй. Башҡ. муз. уч‑щеһында яңғыҙ йырлау (Л.Н.Троицкая) класында, 1948—49 йй. Харьков художество ин‑тында уҡыған. 1952 й. алып Башҡ‑н художество...

КУЗНЕЦОВ Александр Павлович

КУЗНЕЦОВ Александр Павлович [8.11.1923, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Екатериновка а. (БР‑ҙың Бәләбәй районы) — 30.5.1979, Львов ҡ., Ивано-Франковск ҡ. ерләнгән], артиллерист, гвардия полковнигы (1975). Дан орденының тулы кавалеры. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Киев артиллерия училищеһын тамамлаған (1953)....

КУЗНЕЦОВ Александр Игнатьевич

КУЗНЕЦОВ Александр Игнатьевич (15.8.1915, Өфө — 11.2.1991, шунда уҡ), яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1984). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1945 й. алып Благовещен р‑нында эшләй: 1946 й. — урта мәктәп дир., 1948 й. — ВКП(б) район ком‑тының пропаганда бүлеге мөдире; 1950—79 йй. Өфөнөң 6‑сы ПТУ‑нда уҡыта....

КУЗНЕЦ Михаил Мефодиевич

КУЗНЕЦ Михаил Мефодиевич (30.9.1900, Киев губ. Горянка а. — 1959, Киев), дерматовенеролог. Мед. ф. д‑ры (1939), проф. (1946). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Киев мед. ин‑тын тамамлаған (1927), 1931 й. алып шунда уҡ уҡыта, 1939—42 йй. Ленинград һәм Куйбышев ҡҡ. хәрби‑мед. академияларында эшләй, 1945—53 йй....

КУЗЕЕВ Энгил Мөрсәлим улы

КУЗЕЕВ Энгил Мөрсәлим улы (29.8.1938, БАССР‑ҙың Күгәрсен районы Мораҡ а. — 7.1.2021, Өфө ҡ.), селекционер. Ауыл хужалығы фәндәре кандидаты (1977). СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1986), РСФСР‑ҙың ауыл хужалығы отличнигы (1977). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1963) 1966 й. тиклем Ауырғазы районының “Алға” колхозында...

КУЗЕЕВ Рөстәм Ғүмәр улы

КУЗЕЕВ Рөстәм Ғүмәр улы [5.1.1923, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Әмин а. (БР‑ҙың Шишмә р‑ны) — 23.3.1998, Өфө], тарихсы. БР ФА‑ның почётлы акад. (1995). Тарих ф. д‑ры (1972), проф. (1973). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1973). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Рәил Ғ.Кузеевтың ағаһы. К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын...

КУЗЕЕВ Рәил Ғүмәр улы

КУЗЕЕВ Рәил Ғүмәр улы [10.1.1929, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Әмин а. (БР‑ҙың Шишмә р‑ны) — 2.8.2005, Өфө], этнолог, тарихсы. РФА‑ның мөхбир ағзаһы (1991), БР ФА акад. (1991), Сыуаш Респ. Фән һәм сәнғәт милли академияһының почётлы акад. (1996). Тарих ф. д‑ры (1971), проф. (1972). РСФСР‑ҙың (1979), БАССР‑ҙың...

КУЗЕЕВ Искәндәр Рөстәм улы

КУЗЕЕВ Искәндәр Рөстәм улы (14.3.1950, Өфө), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (1988), проф. (1990). РФ‑тың (2009), БР‑ҙың (1999) атҡ. фән эшмәкәре. Р.Ғ.Кузеевтың улы. ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1972) шунда уҡ эшләй: 1989 й. алып химик етештереү машиналары һәм аппараттары каф., 2009 й. — технологик машиналар...

КУДРЯШЁВ Пётр Михайлович

КУДРЯШЁВ Пётр Михайлович (1797, Ырымбур губ. Верхнеурал ҡ. — 9.5.1827, Ырымбур ҡ.), урыҫ яҙыусыһы, тарихсы. Верхнеурал хәрби етемдәр уч‑щеһын тамамлағандан һуң Ырымбур айырым корпусында (1817—1827) хеҙмәт итә. Фольклор мотивтары б‑са яҙылған “Абдрахман” поэмаһында (ҡулъяҙмаһы табылмаған; өҙөктәре 1826—27 йй....

КУДРЯШЁВ Александр Фёдорович

КУДРЯШЁВ Александр Фёдорович (29.7.1946, Харьков ҡ.), философ. Философия фәндәре докторы (1989), профессор (1991). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2007). ЛДУ‑ны тамамлағандан һуң (1969) Бөтә Союз эксперименталь физика ҒТИ‑ның (Арзамас‑16 ҡ.), 1972—73 йй. СССР ФА‑ның Башҡортостан филиалы ғилми хеҙмәткәре....

КУДРЯВЦЕВ Николай Дмитриевич

КУДРЯВЦЕВ Николай Дмитриевич (1.10.1860 — 1914, Ырымбур ҡ.), Ырымбур губернаһынан 4‑се Дәүләт думаһы (1912—14) депутаты. Коллегия советнигы (1908). Дворяндарҙан. 1‑се Павел хәрби уч‑щеһын (С.‑Петербург) тамамлаған. Думала октябристар фракцияһы ағзаһы. Д.А.Сафонов Тәрж. Ф.Ә.Ҡылысбаев...

КУДИМОВ Павел Васильевич

КУДИМОВ Павел Васильевич (1899, Ырымбур губ. Верхнеурал өйәҙе Үрге Әүжән-Петровск заводы а., хәҙ. БР‑ҙың Белорет р‑ны Үрге Әүжән а., — 27.10.1943, Украина ССР‑ы Ходоров а. янында), Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1936 й. алып Түбә руднигында (Баймаҡ р‑ны) эшләй. 1942 й. башлап...

КУДАШКИНА Наталья Владимировна

КУДАШКИНА Наталья Владимировна (8.7.1967, Пермь ҡ.), фармакогност. Фарм. ф. д‑ры (2007). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1989) шунда уҡ эшләй: 2005 й. алып ботаника һәм фитотерапия нигеҙҙәре курсы м‑н фармакогнозия каф. мөдире. Фәнни хеҙмәттәре гинекологик ауырыуҙар фитотерапияһына, Башҡортостандың ҡайһы...

КУГУШЕВА Мария Вячеславовна

КУГУШЕВА Мария Вячеславовна (20.9.1892, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Үҙән утары – 22.6.1950, Өфө), муз. белгесе, педагог, муз. эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1945). В.А.Кугушевтың ҡыҙы. Мәскәү филармония йәмғиәтенең Муз.‑драма уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1917) Рәсәй муз. йәм ғиәтенең Өфө бүлексәһендә...

КУГУШЕВ Вячеслав Александрович

КУГУШЕВ Вячеслав Александрович (22.1.1863, Өфө — 30.8.1944, Мәскәү), кенәз, рев‑ция хәрәкәте эшмәкәре. Халыҡ азатлығы партияһы ағзаһы (1907—19). С.‑Петербург урман ин‑тын тамамлаған (1886). 1884—1905 йй. бер нисә тапҡыр ҡулға алына һәм һөргөнгә ебәрелә. 1887—93 йй. Өфө губ. лесничий ярҙамсыһы, 1898—1902 йй....

КУГУЛЬТИНОВ Дауыт Никитич

КУГУЛЬТИНОВ Дауыт Никитич (13.3.1922, Ҡалмыҡ авт. өлк. Гахан‑Авганара а. – 17.6.2006, Элиста), шағир. Ҡалмыҡ АССР‑ының халыҡ шағиры (1969). Соц. Хеҙмәт Геройы (1990). “Моабит тотҡоно” (“Моабитский узник”; 1958), “Аҡыл сыуалышы” (“Бунт разума”; 1965—71) поэмалары, “Йөрәк күҙҙәре менән” (“Глазами сердца”;...