Список материалов
МЕЛЬНИЧЕНКО Павел Романович
МЕЛЬНИЧЕНКО Павел Романович (26.8.1947, Өфө — 15.12.1996, шунда уҡ), реж., педагог. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1987). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1975; Ғ.Ғ.Ғиләжев курсы) шунда уҡ уҡыта, бер үк ваҡытта 1979 й. алып Башҡ. ҡурсаҡ театры реж., 1983— 89 йй. баш режиссёры. Ижади процеста әҙәби әҫәрҙәрҙе...
МЕЛЬНИЦКИЙ Игорь Александрович
МЕЛЬНИЦКИЙ Игорь Александрович (5.7.1958, Өфө), химик‑технолог. Химия ф. д‑ры (2000). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1980) шунда уҡ эшләй (1984 й. алып өлкән ғилми хеҙм‑р). 1988 й. алып ӨДСИ‑ла (2000 й. алып дөйөм химия каф. мөдире). 2002 й. алып “Уфаводоканал” МУП‑ында. Фәнни хеҙмәттәре гетероциклик берләшмәләр...
МЕЛЬНИКОВ Николай Павлович
МЕЛЬНИКОВ Николай Павлович [9.12.1922, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Раевка ст., хәҙ. БР‑ҙың Әлшәй р‑ны Раевка а., — 30.5.1995, Краснодар ҡ.], артиллерист, полк. (1964). Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Артиллерия уч‑щеһын (Смоленск ҡ., 1942), Юғары артиллерия офицерҙар мәктәбен...
МЕЛЬНИКОВ Николай Иванович
МЕЛЬНИКОВ Николай Иванович [16.12.1894, Пермь губ. Покча а. (Пермь крайы) — 5.9.1979, Өфө], микробиолог. Мед. ф. д‑ры (1947), проф. (1947). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1957), СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1955). Пермь ун‑тын тамамлағандан һуң (1925) Пермь һәм Свердловск ҡҡ. эшләй. 1941—73 йй. БДМИ‑ла...
МЕЛЬНИКОВ Владимир Николаевич
МЕЛЬНИКОВ Владимир Николаевич (13.6.1927, Пермь ҡ. — 27.10. 1996, Өфө), микробиолог. Мед. ф. д‑ры (1967), проф. (1986). РСФСР‑ҙың атҡ. табибы (1984), БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1980). Н.И.Мельниковтың улы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1949) Өфө вакцина һәм сывороткалар ҒТИ‑нда эшләй: 1956 й. алып бүлек...
МЕЛЬНИКОВ Валерий Александрович
МЕЛЬНИКОВ Валерий Александрович (19.4.1956, Өфө), график. Пед. ф. канд. (2010). БР‑ҙың атҡ. рәссамы (2006). Рәссамдар союзы (1994) һәм Дизайнерҙар союзы (2008) ағзаһы. Сыуаш пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1978) ӨДНТУ‑ла уҡыта. Уникаль (акварель, һүрәт) һәм баҫма (металда гравюра) графика техникаһында...
МЕЛЬНИКОВ Борис Васильевич
МЕЛЬНИКОВ Борис Васильевич (8.8.1923, Томск ҡ. — 6.12.1951, Украина ССР‑ы Еленовские карьеры ҡсб), лётчик, капитан (1947). Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Өфө аэроклубын (1939) һәм Молотов пилоттар хәрби мәктәбен (Пермь ҡ., 1942) тамамлаған. 1940 й. алып Совет Армияһында. 1943...
МЕЛЬГУНОВ Алексей Павлович
МЕЛЬГУНОВ Алексей Павлович (17.6.1876 — ?), Өфө губернаһынан 4‑се Дәүләт думаһы (1912—17) депутаты. Дворяндарҙан. 1917 й. алып Халыҡ азатлығы партияһы ағзаһы. Константин артиллерия уч‑щеһын (С.‑Петербург) тамамлаған. 1895— 98 йй. рус армияһында. 1907—17 йй. Өфө һәм Минзәлә өйәҙ земство йыйылыштары гласныйы....
МЕЛКУМОВ Георгий Арташесович
МЕЛКУМОВ Георгий Арташесович (7.11.1925, Сәмәрҡәнд ҡ.), фтизиатр. Мед. ф. д‑ры (1972), проф. (1974). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре(1986), СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1967). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Сәмәрҡәнд мед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1956) Ҡаған һәм Сәмәрҡәнд ҡҡ. туберкулёз диспансерҙарында...
МЕЛКОСЕМЯННЫЙ 3
МЕЛКОСЕМЯННЫЙ 3, борсаҡтың сабырға тәғәйенләнгән мал аҙығы сорты. 1972 й. В.Х.Хангилдин, В.В.Хангилдин, Н.Н.Минһажев (БНИИСХ) тарафынан Мелкосемянный 2 һәм Торсдаг сорттарын һеркәләндереү, артабан күп тапҡыр яһалма һайлап алыу юлы м‑н сығарыла. Һабағы ябай, оҙонлоғо 1,25 м тиклем. Япрағы ваҡ шыма ситле...
МЕЛИХОВ Василий Михайлович
МЕЛИХОВ Василий Михайлович (13.7.1914, Ырымбур губ. Богородское а. — 7.7.1990, Өфө), Соц. Хеҙмәт Геройы (1966). 1932 й. алып Златоуст, Ҡытаутамаҡ ҡҡ. эшләй (икеһе лә — Силәбе өлк.), 1940 й. — “Башнефтезаводы” тресының 7‑се төҙөлөш идаралығының слесарь‑монтажсыһы, 1943 й. — Красноводск ҡ., 1946 й. —...
МЕЛИОРАЦИЯ
МЕЛИОРАЦИЯ (лат. мelioration — яҡшыртыу), ер ресурстарын һөҙөмтәле файҙаланыр өсөн уңайһыҙ гидрологик, тупраҡ һ.б. шарттарҙы тамырынан яҡшыртыу б‑са хужалыҡ ойоштороу алымдары һәм техник саралар комплексы. М. төрҙәре: гидромелиорация, химик М. (тупраҡҡа гипс индереү, тупраҡҡа эзбиз индереү, ҙур дозаларҙа...
МЕЛЕНТЬЕВ Александр Иванович
МЕЛЕНТЬЕВ Александр Иванович (19.10.1949, Дәүләкән ҡ.), микробиолог. Биол. ф. д‑ры (2001), проф. (2001). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2006). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1974) 1975 й. тиклем Мәскәү аҙыҡ-түлек сәнәғәте технологиялары ин‑тында, 1979 й. алып ӨНИ‑лә, 1984 й. — Биохимия һәм цитохимия бүлегендә,...
МЕКЛЕНБУРГ ТИММИЯҺЫ
МЕКЛЕНБУРГ ТИММИЯҺЫ (Timmia megapolitana), мүк һымаҡтар төрө. Күп йыллыҡ бер өйлө ос емешле мүк, кәүшәк һарғылт йәшел төҫтәге (аҫҡы өлөшөндә һорғолт) кәҫлектәр барлыҡҡа килтерә. Һабағы 8 см, төҙ, тармаҡлы, ризоид кейеҙ м‑н ҡапланған. Япраҡтары ситкә бөгөлгән, киң асыҡ һары нигеҙ м‑н, өҫкө өлөшөндә тар...
МЕЙӘС, йылға
МЕЙӘС, йылға, Исәт й. уң ҡушылдығы. Учалы р‑ны Орловка а. төньяҡ‑көнбайышҡа табан 11 км алыҫлыҡта Нәрәле һыртының көнбайыш битләүендә башлана. Шул уҡ район буйлап көнбайыштан көнсығышҡа ҡарай аға, Илсеғол а. эргәһендә төньяҡ‑көнсығышҡа борола һәм артабан Силәбе һәм Ҡурған өлк. буйлап аға. Исәт й. (тамағынан...
МЕЙӘС ЙӘМИҒ МӘСЕТЕ
МЕЙӘС ЙӘМИҒ МӘСЕТЕ, 1895 й. Ырымбур губернаһы Троицк өйәҙе Мейәс з‑ды ҡасабаһында (хәҙ. Мейәс ҡ.) С.Бәширов етәкс. урындағы бай мосолмандар аҡсаһына төҙөлә. Ырымбур мосолман диниә назараты ҡарамағында була. Мәсет (20×15×4,5 м) бер ҡатлы, ҡыйығы 4 яҡлы. Манараһы (бейеклеге яҡынса 35 м) кирбестән, өс...
МЕЙӘС ЗАВОДЫ
МЕЙӘС ЗАВОДЫ, 1776 й. (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 1773) Себер даруғаһының Барын-, Ҡара-Табын һәм Ҡыуаҡан улусы башҡорттарынан һатып алынған ерҙәрҙә Мейәс й. буйында Л.И.Лугинин (ҡара: Лугининдар) тарафынан баҡыр иретеү заводы булараҡ нигеҙ һалына. Хужалары: Лугининдар, 1798 й. алып Дәүләт ассигнация банкыһы....
МЕЙӘС АЛТЫН ПРИИСКЫЛАРЫ
МЕЙӘС АЛТЫН ПРИИСКЫЛАРЫ, Троицк өйәҙендә Мейәс й. һәм уның ҡушылдыҡтары Үрге һәм Түб. Ирәмәл, Ташҡутарған, Ҡара, Кейәлем һ.б. үрге ағымында урынлашҡан. 1798 й. алып Мейәс заводының шихмейстеры Е.И.Мечников алтын мәғдәне ятҡылығын (1797) асҡандан һуң эшләй башлай, һибелмә ятҡылыҡтарҙы үҙләштереү сәнәғәте...
МЕЗОФИТТАР
МЕЗОФИТТАР (мезо... һәм ...фит), дым етерлек булған шарттарҙа йәшәүсе үҫемлектәр. М. күпселек болон үҫемлектәре, киң япраҡлы (имән, йүкә, саған, йыла) һәм ваҡ япраҡлы (уҫаҡ, аҡ ҡайын) урман ағастары һәм ундағы үләндәр (ҡуян ҡолағы, тайтояҡ һ.б.) ҡарай. М. өсөн уртаса үҫешкән тамыр системаһы, мезофилы...
МЕЗОЛИТ
МЕЗОЛИТ (мезо... һәм лит...), таш быуаттың тарихи-мәҙәни, палеолиттан неолитҡа күсеү осоро. Б.э.т. 9—6 бб. ҡарай. М. осоронда Көньяҡ Уралда Илмырҙа мәҙәниәте (Урал буйында) һәм Йәнгел мәҙәниәте (Урал аръяғында) барлыҡҡа килә. Иң билдәле археологик ҡомартҡылар: Дәүләкән, Романовка торамалары, Сөн торалары...
